Giao lưu học sinh giỏi lớp 8 cấp huyện - Môn Sinh

Nội dung text: Giao lưu học sinh giỏi lớp 8 cấp huyện - Môn Sinh

1. PHÒNG GD&ĐT TAM DƯƠNG GIAO LƯU HỌC SINH GIỎI LỚP 8 CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2018-2019 CHÍNH TH C ĐỀ Ứ ĐỀ THI MÔN: SINH HỌC Thời gian làm bài: 120 phút - Đề thi này gồm 02 trang Câu 1. ( 2,0 điểm) a) Cá chép có đặc điểm cấu tạo ngoài như thế nào để thích nghi với đời sống ở nước? b) Mô tả đường đi của máu và đặc điểm máu trong tim của cá chép. Cá chép là động vật biến nhiệt hay hằng nhiệt? Câu 2. ( 2,0 điểm) Hiện tượng hô hấp kép của chim bồ câu khi bay diễn ra như thế nào? Cho biết vai trò của 9 túi khí trong hoạt động sống của chim bồ câu. Câu 3. ( 2,0 điểm) a) Một tế bào bình thường của người có cấu tạo gồm những bộ phận nào? Cấu tạo tế bào hồng cầu có đặc điểm gì và ý nghĩa của nó. b) Mô là gì? Trong khoang miện theo em được cấu tạo bởi các loại mô nào? Câu 4. ( 2,0 điểm) a) Bạn Hà thắc mắc không hiểu tại sao bạn Lâm học lớp 8A, đầu năm bạn cao 145cm đến giữa năm bạn cao 162cm. Bằng kiến thức về vận động em hãy giải thích cho bạn Hà về sự thay đổi chiều cao của bạn Lâm. b) Vì sao khi làm thí nghiệm tìm hiểu thành phần cấu tạo xương người, các bạn thường dùng xương gà hoặc xương ếch? Em giải thích như thế nào khi bạn An và bố bạn An cùng bị gẫy tay ở vị trí và mức độ như nhau nhưng bạn An chỉ mất 3 tuần, còn bố bạn An phải mất 6 tuần để phục hồi. Câu 5. (2,0 điểm) Trình bày cơ chế đông máu. Đông máu có ảnh hưởng gì đến hoạt động sống của con người? Chỉ số (tối thiểu 110 mmHg và tối đa 140 mmHg) em rút ra nhận xét gì? Câu 6. ( 2,0 điểm) Ở người bình thường nhịp tim là 75 lấn/ phút. Một người có số nhịp tim gấp đôi người bình thường và trong chu kì tim có thời gian pha nhĩ hoạt động bằng 1/4 thời gian chu kì, thời gian pha giãn chung bằng thời gian làm việc của pha thất co. a) Tính thời gian 1 chu kì và thời gian hoạt động của các pha trong chu kì. b) Em có nhận xét gì về tình trạng sức khỏe của người này. Câu 7. ( 2,0 điểm) a) Tiêu hóa là gì? Khi tiêu hóa tinh bột trong dạ dày Enzim Amilaza có hoạt động không? Vì sao? b) Khi làm thí nghiệm tìm hiểu hoạt động của enzim trong nước bọt dung dịch Iôt 1% và thuốc thử Strome được dùng để làm gì? Viết kết quả của việc dùng hai chất trên trong khi làm thí nghiệm (Có ghi rõ điều kiện nếu có) Câu 8. ( 2,0 điểm) Hình 1: a) Quan sát sơ đồ tổng dung tích phổi hãy d Sơ đồ cho biết a, b, c, d là những loại khí nào? Nếu tổng dung muốn tăng dung tích sống thì loại khí nào sẽ c giảm? tích phổi. b) Hãy giải thích vì sao khi chạy hay tập b thể dục thể thao nhịp hô hấp và nhịp tim tăng lên? a Câu 9. ( 2,0 điểm) a) Cho biết hoạt động của sự đóng, mở cỏ thắt tâm vị, cơ thắt tân vị không chặt có tác hại gì? b) Các loại thức ăn Protein, tinh bột, mỡ động vật sẽ được biến đổi nhờ những loại enzim nào và sản ẩm cuối cùng của các loại thức ăn trên là gì? Câu 10. ( 2,0 điểm) a) Giải thích nguyên nhân sinh ra hiện tượng “chuột rút” ở các cầu thủ bóng đá? b) Những đặc điểm nào của ruột non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp thụ các chất dinh dưỡng? HẾT Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Họ tên thí sinh SBD: phòng thi
2. PHÒNG GD&ĐT TAM DƯƠNG HƯỚNG DẪN CHẤN GIAO LƯU HỌC SINH GIỎI LỚP 8 CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2018-2019 MÔN: Sinh học 8 CÂU NỘI DUNG ĐIỂM 1 Câu 1. a/ Đặc điểm cấu tạo ngoài của cá thích nghi với đời sống ở nước. 2,0 điểm) - Thân cá có hình thoi, mắt không mí, có hai đôi râu, thân phủ vẩy xương 0,5 - Bên ngoài có lớp da mỏng có các tuyến tiết chất nhầy có cơ quan đường 0,25 bên - Vây cá (Vây chẵn: vây ngực và vây bụng. Vây lẻ: vây lưng, vây hậu môn, vây 0,25 đuôi.) b/ - Đường đi của máu trong vòng tuần hoàn cá: Máu từ tân nhĩ được đẩy vào tâm thất, máu theo động mạch chủ bụng đến mao mạch mang thực hiện trao đổi biến máu đỏ thẫm thành máu đỏ tươi theo động mạch chủ lưng rồi đến mao mạch nội quan trao đổi biến máu đỏ tươi thành máu 0,5 đỏ thẫm rồi theo tĩnh mạch bụng trở về tâm nhĩ. -Máu trong tim là máu đỏ thẫm - Cá chép là động vật biến nhiệt. 0,25 0,25 2 - Hiện tượng hô hấp kép của chim bồ câu khi bay: Khi hít vào không khí đi qua phổi thực hiện quá trình trao đổi khí lần 1, lượng 0,5 không khí đó chuyển vào các túi khí rồi sau đó đi ra lại qua phổi lần 2 thực hiện 0,5 2,0 điểm quá trình trao đổi khí tiếp gọi là hiện tượng hô hấp kép. - Vai trò của 9 túi khí: + Dự trữ khí. 0,5 + Làm giảm trọng lượng riêng của chim 0,25 + Giảm ma sát nội quan khi bay. 0,25 3 a/ Một tế bào bình thường của người có cấu tạo 3 phần: + Màng tế bào định hình tế bào người 0,5 2,0 điểm + Chất tế bào là một dịch nhầy trong suốt có chứ 5 bào quan: ti thể, bộ máy gôngi, lưới nội chất, riboxom, trung thể + Nhân: chứa vật chất di truyền + Tề bào hồng cầu cấu tạo 2 phần (Màng và chất tế bao) tế bào có hình đĩa lõm hai mặt, không nhân 0,25 +Tế bào hồng cầu không có nhân ý nghĩa là để giảm trọng lượng trong quá trình 0,25 di chuyển + Mô là tập hợp các tế bào chuyên hóa có cấu tạo và chức năng nhất định gọi 0,5 là mô. Một số ít không có cấu trúc tế bào vẫn được coi là mô (Huyết tương, canxi, phốt pho, chất cốt giao ) + Trong khoang miệng có đầy đủ 4 loại mô (Mô biểu bì, mô liên kết, mô cơ, mô 0,5 thần kinh,)
3. 4 a/ -Bạn Lâm đầu năm cao 145cm đến giữa măm bạn cao thêm được 17cm được giải thích là: + 1 Xương tằng trưởng 2,0 điểm Bạn học lớp 8 đang bước vào tuổi dậy thì do sụn hai đầu xương tăng trưởng 0,5 nhanh có thấm canxi vì vậy xương dài ra về hai phía, + Nhiều xương cùng tăng trưởng đã kéo theo khung xương cơ thể tăng trưởng, trong vòng nửa năm bạn Lâm cao 17 cm. 0,5 b/ + Trong thí nghiệm thường dùng xương đùi gà hoặc xương đùi ếch vì cấu trúc thành phần xương của gà, ếch và của người là tương đương nhau. Cùng được cấu tạo bởi hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ 0,5 + Bạn An khi gẫy xương mau liên hơn bố bạn là vì trong cấu trúc thành phần xương chất cốt giao nhiều (2/3), chất vô cơ ít (1/3) khả năng sinh tế bào xương nhanh vì thế bạn An mau liền hơn bố bạn 0,25 Bố bạn lâu liền hơn vì trong cấu trúc thành phần xương chất cốt giao ít (1/3), chất vô cơ nhiều (2/3) khả năng sinh tế bào xương chậm vì thế bố An lâu liền hơn bạn An, khi liền lại không chắc chắn 0,25 5 -Đông máu: Khi máu ra khỏi thành mạch tiểu cầu va chạm vào thành mạch giải phóng enzim chất, này kết hợp với chất sinh tơ máu có trong huyết tương cùng 0,5 2,0 điểm với Ca+ + tạo thành tơ máu bao lấy các tế bào máu hình thành cục máu đông. Đông máu có 2 mức độ ảnh hưởng + Chống mất máu: Cục máu đông nằm bên ngoài thành mạch (ngoài da) giúp cơ 0,5 thể không bị mất máu. + Gây đột quỵ, tai biến hay tử vong: Cục máu đông nằm trong mạch máu gây ra 0,5 tắc mạch máu, máu không lưu thông tế bào thiếu ô xi. Rất nghiêm trọng nếu cục máu đông nằm ở động mạch vành và động mạch cảnh -Chỉ số (tối thiểu 110 mmHg và tối đa 140 mmHg): đây là người có chỉ số huyết 0,5 áp cao. Chỉ số: 110 là huyết áp tối thiểu khi tâm thất giãn. Chỉ số: 140 là huyết áp tối đa khi tâm thất co. 6 a/ Thời gia của một chu kì của người nói trên: 60: (75 x 2) = 0,4 s 0,5 Thời gian hoạt động của các pha: 2,0 điểm + Pha nhĩ =1/4 chu kì = 0,4 x 1/4 = 0,1 s 0,25 + Pha thất = pha giãn chung = (0,4 – 0,1 ) : 2 = 0,15 s 0,5 b/ Người này có chu kì nhịp tim ngắn, thời gian cho mỗi chu kì là 0,4s. Thời gian 0,75 tim làm việc nhiều, nghỉ ngơi ít. Lâu dần dẫn đến tình trạng suy tim. 7 a/-Tiêu hóa là quà trình biến đổi thức ăn từ dạng phức tạp thành dạng đơn giản dưới tác động của enzim tiêu hóa. 0,5 2,0 điểm - Khi tiêu hóa tinh bột Enzim Amilaza có hoạt động trong dạ dày trong 20 phút 0,25 đầu. - Vì lúc này viên thức ăn từ miệng xuống dạ dày chưa ngấm hết dịch vị. 0,25 b/ - Dung dịch Iôt 1% là chất nhận biết tinh bột - Thuốc thử Strome được dùng để nhận ra đường mantôzơ. 0,5 - Kết quả 0,5 Tinh bột (dd Iôt) > màu xanh tím Đường man tô zơ (Strome) + ( t0) > màu nau đỏ
4. 8 a/ a : khí cặn. 0,25 b: khí dự trữ 0,25 2,0 điểm c: khí lưu thông. 0,25 d: khí bổ sung 0,25 -Muốn tăng dung tích sống thì loại a (khí cặn) giảm xuống, Cần tập thể dục thể 0,25 thao và tập hít thở sâu b/ Khi chạy hay tập thể dục thể thao nhịp hô hấp và nhịp tim tăng lên là do hàm 0,75 lượng khí CO2 trong máu tăng cao (chất này kích thích vào trung khu điều khiển nằm ở trụ não điều khiển làm tăng nhịp tim và nhịp hô hấp.) 9 a/ -Khi thức ăn từ thực quản đi gần đến tân vị thì cơ thắt tâm vị mở cho thức ăn 0,5 từ thực quản vào dạ dày. Khi thức ăn qua tâm vị cơ thắt tâm vị đóng không cho 2,0 điểm thức ăn trào ngược lên trên. -Nếu cơ thắt tân vị không chặt ngươi này dễ bị ợ chua, trớ 0,5 b/ Các loại thức ăn Protein, tinh bột, mỡ động vật sẽ được biến đổi nhờ những loại enzim : 0,5 Protein (pepsin, tripsin) Tinh bột (amilaza, mantaza) Lipit (Lipaza) -Sản phẩm cuối cùng là: Axitamin, glucozo, glixezin và axitbéo 0,5 10 a/Nguyên nhân sinh ra hiện tượng “chuột rút” ở các cầu thủ bóng đá: 2,0 -Do cầu thủ bóng đá vận động quá nhiều, ra mồ hôi dẫn đến mất nước, mất muối, 0,5 điểm thiếu ôxi. -Tế bào hoạt động trong điều kiện thiếu ôxi đồng thời giải phóng axit lactic. Axit 0,5 lactic tăng, tích tụ làm ảnh hưởng đến sự co và duỗi của cơ. b/ Những đặc điểm của ruột non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp thụ các chất dinh dưỡng: - Lớp niêm mạc ruột non có các nếp gấp với các lông ruột và lông cực nhỏ làm 0,5 cho diện tích bề mặt bên trong của nó tăng gấp khoảng 600 lần so với diện tích mặt ngoài. - Ruột non rất dài (tới 2,8 – 3m ở người trưởng thành), dài nhất trong các cơ 0,25 quan của ống tiêu hóa. - Mạng mao mạch máu và mạng mạch bạch huyết phân bố dày đặc tới từng 0,25 lông ruột.