Bài ôn tập Hóa 11 - Chuong I: Sự điện li

Nội dung text: Bài ôn tập Hóa 11 - Chuong I: Sự điện li

1. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt PHẦN I: LÍ THUYẾN CẦN NẮM VỮNG CHUONG I: SỰ ĐIỆN LI BÀI 1: Sự điện li Phần tĩm tắt giáo khoa: 1. Nguyên nhân tính dẫn điện của các dung dịch axit, bazo và muối trong nước - Tính dẫn điện của dung dịch axit, bazo và muối là do trong dung dịch của chúng cĩ các tiểu phân mang điện tích chuyển động tự do được gọi là các ion. - Sự điện li là quá trình phân li các chất trong nước ra ion. - Những chất tan trong nước phân li ra ion được gọi là những chất điện li.→ Vậy axit, bazơ và muối là những chất điện li. 2. Phân loại các chất điện li: a. Chất điện li mạnh: ( α = 0 ) Chất điên li mạnh là chất khi tan trong nước, các phân tử hịa tan đều phân li ra ion + 2- Ví dụ: Na2SO4 → 2Na + SO4 KOH → K+ + OH- + – HNO3 → H + NO3 b. Chất điện li yếu: ( 0 < α <1) Chất điện li yếu là chất khi tan trong nước chỉ cĩ một phần số phân tử hịa tan phân li ra ion, phần cịn lại vẫn tồn tại dưới dạng phân tử trong dung dịch - + Ví dụ: CH3COOH CH3COO + H HClO H+ + ClO– - Sự điện li của chất điện li yếu là quá trình thuận nghịch, khi quá trình cân bằng thì ta cĩ cân bằng điện li. Cân bằng điện li là cân bằng động Nâng cao : Độ điện li α = n/no với n là số phân tử phân li ra ion no là số phân tử hịa tan ( Chú ý: - Khi pha lỗng dd , độ điện li của các chất điện li đều tăng - Cân bằng điện li cũng cĩ hằng số cân bằng K và tuân theo nguyên lí chuyển dịch cân bằng Lơ Sa-tơ-li-ê ) - 1 -
2. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt BÀI 2 : AXÍT , BAZƠ VÀ MUỐI Phần tĩm tắt giáo khoa: 1. Định nghĩa theo A-rê-ni-ut - Axit là chất khi tan trong nước phân li ra cation H+ - Bazơ là chất khi tan trong nước phân li ra anion OH- Vd: HCl → H+ + Cl– + – CH3COOH H + CH3COO - Axit nhiều nấc + – H3PO4 H + H2PO4 – + 2– H2PO4 H + HPO4 2– + 3– HPO4 H + PO4 + phân tử H3PO4 phân ly 3 nấc ra ion H nĩ là axít 3 nấc - Baz 2+ - Ba(OH)2 Ba + 2OH 2. Hidroxyt lưỡng tính : là hiroxít khi tan trong nước vừa cĩ thể phân li như axit vừa cĩ thể phân li như bazơ. - Các hidroxit lưỡng tính thường gặp :Zn(OH)2,Al(OH)3,Pb(OH)2 ,Sn(OH)2 - Chúng điều ít tan trong nước và cĩ lực axit bazơ yếu. Ví dụ : Zn(OH)2 cĩ 2 kiểu phân li tùy điều kiện: Phân li kiểu bazơ: 2+ - Zn(OH)2 Zn + 2OH Phân ly kiểu axit : 2- + Zn(OH)2 ZnO2 + 2H Cĩ thể viết Zn(OH)2 dưới dạng H2ZnO2 3. Muối : là hợp chất khi tan trong nước phân li ra cation kim loại + (hoặc cation NH4 ) và anion gốc axit. + Muối axit là muối mà anion gốc axit cịn cĩ khả năng phân li ra ion H+ Ví dụ : KHSO4 , NaHCO3 , NaH2PO4 + Muối trung hịa: là muối mà anion gốc axit khơng cịn khả năng phân li ra ion H+ Ví dụ : NaCl , (NH4)2SO4 ( Chú ý : Nếu anion gốc axít cịn hidro cĩ tính axit, thì gốc này tiếp - 2 -
3. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt + tục phân li yếu ra ion H . + - VD: NaHCO3 Na + HCO3 - + 2- HCO3 H + CO3 ) Nâng cao : Định nghĩa theo Bronstet : - Axit là chất nhường proton . + - Vd: CH3COOH + H2O H3O + CH3COO + - ( Hằng số phân li axit [H3O ][CH3COO ] Ka = [CH3COOH] Giá trị Ka chỉ phụ thuộc vào bản chất axit và nhiệt độ Ka càng nhỏ , lực axit của nĩ càng yếu. ) - Bazơ là chất nhận proton . + – Vd: NH3 + H2O NH4 + OH + – ( Hằng số phân li bazơ [NH4 ][OH ] Kb = [ NH3 ] Giá trị Kb chỉ phụ thuộc vào bản chất baz và nhiệt độ Kb càng nhỏ , lực bazơ của nĩ càng yếu. ) BÀI 3: SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC – PH CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ Phần tĩm tắt giáo khoa: 1. Sự điện li của nước : Thực nghiệm cho thấy nước là chất điện li + - rất yếu: H2O H + OH (1) Tích số ion của nước : [H+] .[OH-] =10-14 M ( đo ở 25oC) 2. Ý nghĩa tích số ion của nước : a) Mơi trường axit: [H+] > [OH–] hay [H+] > 10–7M b) Mơi trường kiềm: [H+] < [OH–] hay [H+] < 10–7M c) Mơi trường trung tính: [H+] = [OH–] = 10–7M 3. Khái niệm về pH – Chất chỉ thị màu Nếu [H+] =10–a thì pH = a Về mặt tốn học pH = – lg [H+] Vd: [H+] = 10-3M pH=3 : Mơi trường axit pH + pOH = 14 - 3 -
4. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt Chú ý : - Thang pH thường dùng cĩ giá trị từ 1 đến 14. - Mơi trường dung dịch được đánh giá dựa vào nồng độ H+ và pH dung dịch. [H+] pH Mơi trường dd = 1,0.10-7M = 7 Trung tính > 1,0.10-7M 7 Bazơ - Chất chỉ thị màu thường dùng là quì tím và phenolphtalein. đỏ tím xanh Quì tím pH≤6 6 < pH <8 pH ≥ 8 khơng màu hồng Phenolphtalein pH < 8,3 pH ≥ 8,3 BÀI 4: PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI ION TRONG DUNG DỊCH CÁC CHẤT ĐIỆN LI Phần tĩm tắt giáo khoa: 1. Điều kiện xảy ra phản ứng trong dung dịch các chất điện li - Phản ứng xảy ra trong dung dịch các chất điện li là phản ứng giữa các ion. - Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li chỉ xảy ra khi các ion kết hợp được với nhau tạo thành ít nhất một trong các chất sau: Chất kết tủa , chất khí hay chất điện li yếu. 2. Ví dụ minh họa - Trường hợp tạo kết tủa: AgNO3 + HCl → AgCl + HNO3 - 4 -
5. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt Cl– + Ag+ → AgCl - Trường hợp tạo chất khí : 2HCl + Na2CO3 → 2NaCl + CO2 ↑ + H2O + 2– 2H + CO3 → CO2 + H2O - Trường hợp tạo chất điện li yếu: a) Phản ứng tạo thành nước : HCl + NaOH → NaCl + H2O + – H + OH → H2O b) Phản ứng tạo thành axit yếu : HCl + CH3COONa → CH3COOH + NaCl + - H + CH3COO → CH3COOH Lưu ý: Trường hợp khơng xảy ra phản ứng trao đổi ion Ví dụ: NaCl + KOH → NaOH + KCl Na+ + Cl- + K+ + OH- → Na+ + OH- + K+ + Cl- Đây chỉ là sự trộn lẫn các ion với nhau. Nâng cao: Phản ứng thủy phân của muối - Dung dịch muối tạo bởi acid mạnh, bazơ mạnh hoặc yếu tương đương nhau không làm đổi màu giấy quỳ. ( mơi trường trung tính) Vd: NaCl, K2SO4 Muối của axit mạnh và baz mạnh hoặc cĩ độ mạnh tương đương khơng bị thủy phân trong nước. - Dung dịch muối tạo bởi acid yếu và bazơ mạnh có pH >7, làm quỳ tím hóa xanh. ( mơi trường baz) Vd: Na2CO3, CH3COONa - Muối tạo bởi acid mạnh và bazơ yếu có pH < 7 làm quỳ tím hóa đỏ( mơi trường baz) Vd: NH4Cl, ZnCl2, Al2(SO4)3 Tóm lại: Môi trường của dung dịch muối là môi trường của chất (axit hoặc bazơ) mạnh hơn. - 5 -
6. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt PHẦN II: PHÂN DẠNG BÀI TẬP CHƯƠNG I: SỰ ĐIỆN LI CHẤT ĐIỆN LI Dạng 1: Chất điện li – Phương trình điện li. Bài 1: a. Chất điện li là gì? Chất điện li gồm những chất nào ? b. Thế nào là chất điện li mạnh? Thế nào là chất điện li yếu ? c. Cho các chất sau : HNO3, NaOH, H3PO4, K2CO3, H2S, Ba(OH)2, HClO, HNO2, CH4, C2H5OH, NaCl, Cu(OH)2, Al(OH)3, đường saccarozơ ( C12H22O11), Cl2, HCl, H2SO4, SO2. Hãy cho biết chất nào là chất điện li mạnh ? chất nào là chất điện li yếu ? chất nào khơng điện li ? Viết PTĐL của các chất điện li. Bài 2 : Viết cơng thức của các chất mà khi điện li tạo ra các ion. + 2- + 3- 3+ 2- a. K và CO3 b. NH4 và PO4 c. Al và SO4 . 3+ - 2+ - 2+ - d. Fe và Cl e. Cu và NO3 f. Ba và OH + 2- + - + - g. H và SO4 h. Na và OH k. H và Br . Bài 3: Viết PTĐL của các chất sau: a. Axit mạnh: HNO3, HCl, H2SO4 . b. Bazơ mạnh: NaOH, KOH, Ba(OH)2. c. Muối tan: CuSO4, BaCl2, Na2CO3, (NH4)2SO4, Al(NO3)3, KMnO4, AgNO3, Fe2(SO4)3, K3PO4, Na2SO3. d. Axit yếu: H3PO4, HClO, HNO2, H2S, CH3COOH. Dạng 2: Tính nồng độ ion cĩ trong dung dịch.  Tính nồng độ ion của các chất điện li mạnh. Bài 4: Tính [ion] các chất co trong dung dịch sau đây: a. dd Ba(OH)2 0,01M. b. Hịa tan 4,9g H2SO4 vào nước thu được 200 ml dung dịch. c. Hịa tan 8,96 lit khí hidro clorua (đkc) vào nước được 250ml. d. Dung dịch HCl 7,3% ( d = 1,25 g/ml). e. Dd Cu(NO3)2 0,3 M. f. Hịa tan 12,5g CuSO4.5H2O vào nước thu được 500 ml dd. - 6 -
7. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt Bài 5: Tính thể tích dung dịch HCl 0,5 M chứa số mol H+ bằng số + mol H cĩ trong 0,3 lit dd HNO3 0,2M. Bài 6: Tính thể tích dung dịch HCl 0,5 M chứa số mol H+ bằng số + mol H cĩ trong 300g dd H2SO4 1M ( d = 1,2g/ml). Bài 7: Tính thể tích dung dịch KOH 1M chứa số mol OH- bằng số mol OH- cĩ trong 0,2 lit dd NaOH 0,5M. Bài 8: Trộn 458,3 ml dung dịch HNO3 32% ( d= 1,2 g/ml) với 324,1 ml dung dịch HNO3 14% ( d = 1,08 g/ml). Tính nồng độ mol của các ion cĩ trong dung dịch thu được ( giả thiết thể tích dung dịch khơng thay đổi). Bài 9: Trộn lẫn 500ml dd NaOH 5M với 200 ml dd NaOH 30% ( d = 1,33 g/ml). Tính [OH-] cĩ trong dung dịch thu được? Bài 10: Trộn 200ml dd Ca(NO3)2 0,5M với 300ml dd KNO3 2M. Tính nồng độ mol/lit của các ion cĩ trong dung dịch sau khi trộn.  Tính nồng độ ion của các chất điện li yếu. Bài 11: Tính [ion] cĩ trong dung dịch. a. dd CH3COOH 1,2M, biết a = 1,4%. b. dd Ca(OH)2 0,0072M , biết a = 80%. c. dd HNO2 1M, biết a = 1,4%. Dạng 3: Áp dụng định luật bảo tồn điện tích. Bài 12: Một dd chứa a mol Ca2+, b mol Mg2+ , c mol Cl- và d mol - NO3 . Tìm biểu thức liên hệ giữa a, b, c, d? + 2+ - Bài 13: : Một dd chứa x mol Na , y mol Ca , z mol HCO3 và t mol Cl-. Tìm biểu thức liên hệ giữa x, y, z, t? + 2- + Bài 14: Một dd chứa Na (0,9 mol), SO4 (0,1mol), K (0,1mol) và - NO3 ( x mol). Gía trị của x là bao nhiêu? Tính khối lượng rắn thu được khi cơ cạn. Bài 15: Một dd chứa K+ (0,4 mol),Ca2+ (0,3mol) và Cl- ( x mol). Gía trị của x là bao nhiêu? Tính khối lượng rắn thu được khi cơ cạn. Bài 16: Một dung dịch chứa Fe2+( 0,1 mol), Al3+ ( 0,2 mol), Cl- ( x 2- mol), SO4 ( y mol). Biết rằng khi cơ cạn dung dịch và làm khan thi thu được 46,9g chất rắn khan. Tìm giá trị của x và y? - 7 -
8. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt 2+ 2- 3+ Bài 17: Một dung dịch Ca ( 0,03mol), SO4 (0,09 mol), Al (0,06 - mol), NO3 ( 0,06 mol). Muốn cĩ được dung dịch trên phải hịa tan 2 loại muối nào? AXIT – BAZƠ – MUỐI Dạng 4: lúy thuyết axit – bazơ – muối . Bài 19: a. Định nghĩa axit , bazơ theo thuyết Arêniut? Mỗi định nghĩa cho 1 ví dụ bằng PTĐL. b. . Định nghĩa axit , bazơ theo thuyết Bronsted? Mỗi định nghĩa cho 1 ví dụ bằng PTĐL. Bài 20: a. Thế nào là axit 1 nấc, axit nhiều nấc? bằng PTĐL chứng minh H3PO4 là axit 3 nấc. b. Thế nào là bazơ 1 nấc, bazơ nhiều nấc? ? bằng PTĐL chứng minh Mg(OH)2 là bazơ 2 nấc. c. Thế nào là hidroxit lưỡng tính? ? bằng PTĐL chứng minh Be(OH)2 , Zn(OH)2 , Al(OH)3 , Cr(OH)3 là hidroxit lưỡng tính. Bài 21: a. Định nghĩa muối? bằng PTĐL cho 2 ví dụ? b. Thế nào là muối trung hịa? bằng PTĐL cho 1 ví dụ c. Thế nào là muối axit? bằng PTĐL cho 1 ví dụ. Bài 22: Viết phương trình điện li của: a. Muối trung hịa: CH3COONa, FeCl3, K2CO3, NH4NO3, Al2(SO4)3. b. Muối axit: NaHSO4, KHCO3, Ca(HSO3)2, Na2HPO4. c. Muối phức : [Ag(NH3)2]Cl, [Cu(NH3)4]SO4. d. Muối ngậm nước: CuSO4.5H2O, K2SO4Al2(SO4)3.24H2O. Bài 23: Hãy cho biết các phân tử và ion sau là là axit, bazơ, trung - + + tính hay lưỡng tính theo thuyết Bronsted: HI, CH3COO , Na , NH4 , 3- 2- - - 2- 3+ 2- 2+ PO4 , HPO4 , NH3, Cl , HCO3 , S , Al , CO3 , Zn . Bài 24: Các chất và ion cho dưới đây đĩng vai trị lưỡng tính, trung 3+ + - 2- tính, axit hay bazơ: Al ; NH4 ; C6H5O ; S ; Zn(OH)2 ; Al(OH)3 ; + - 2- Na ; Cl ; CO3 . Tại sao? Hồ tan 6 muối sau đây vào nước: NaCl; NH4Cl ; AlCl3 ; Na2S ; Na2CO3 ; C6H5ONa thành 6 dung dịch, sau đĩ cho vào mỗi dung dịch một ít quỳ tím. Hỏi dung dịch cĩ màu gì? - 8 -
9. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt Bài 25: Theo định nghĩa mới về axit- bazơ của Bronsted các ion: Na+ + 2- - – - + - ; NH4 ; CO3 ; CH3COO ; HSO4 ; HCO3 ; K ; Cl là axit, bazơ, lưỡng tính hay trung tính? Tại sao? Trên cơ sở đĩ hãy dự đốn pH của các dung dịch cho sau đây cĩ giá trị như thế nào so với 7: Na2CO3 ; KCl ; CH3COONa ; NH4Cl ; NaHSO4. Bài 26: Dùng thuyết Brosted hãy giải thích vì sao các chất AlOH)3 ; Zn(OH)2 ; H2O ; NaHCO3 được coi là những chất lưỡng tính. Bài 27: Viết biểu thức hằng số phân li axit và hằng số phân li bazơ - + - - - cho các trường hợp: HF, CH3COO , HClO, NH4 , F , ClO , NO2 , HNO2. Bài 28: Viết phương trình phản ứng dưới dạng phân tử và ion rút gọn của dd NaHCO3 lần lượt phản ứng với từng dd: H2SO4, KOH. - Trong mỗi phản ứng đĩ ion HCO3 đĩng vai trị là axit hay bazơ. Dạng 5: Tốn axit – baơ. Một axit + một bazơ. Bài 29: Cho một lượng dd H2SO4 10% tác dụng vừa đủ với 16g CuO thu được 80ml dd muối. Tính C% và CM của dd muối? 3 3 Bài 30: Để trung hịa 20cm dd HCl cần dùng 50cm dd Ba(OH)2 0,5M. a. Tính CM của dd HCl? b. Tính [ion] trong dd thu được? Bài 31: Trộn 15ml dd NaOH 2M với 15ml dd H2SO4 1,5M. Tính [ion] trong dd thu được? Bài 32: Đổ 150 ml dd KOH vào 50 ml dd H2SO4 1M thì dd trở thanh dư bazơ. Cơ cạn dd sau phản ứng thì thu được 11,5g chất rắn, tinh CM của dd KOH ban đầu? Bài 33: Trộn lẫn 100ml dd KOH 1M với 100ml dd KOH 0,5M được dd D. a. Tính [OH-] cĩ trong dd D. b. Tính thể tích dd H2SO4 đủ để trung hịa dd D. Hỗn hợp (axit + bazơ) . Bài 34: Tính CM của dd H2SO4 và dd NaOH, biết rằng: + 30 ml dd H2SO4 được trung hịa hết bởi 20ml dd NaOH và 10ml dd KOH 1M. - 9 -
10. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt + 30 ml dd NaOH được trung hịa hết bởi 20ml dd H2SO4 và 5ml dd HCl 1M. Bài 35: Trộn 200ml dd HCl 0,1M với 100ml dd HNO3 0,1M thu được dd A. Tính thể tích dd Ba(OH)2 0,02M cần dùng để trung hịa vừa đúng 100ml dd A. Bài 36: Cho 400ml dd gồm HNO3 0,2M và HCl 0,5M trung hịa vừa đủ với V ml dd X gồm NaOH 0,1M và Ba(OH)2 0,2M. Tính giá trị của V ml? Bài 37: Tính thể tích dd A chứa đồng thời 2 axit HCl 0,4M và H2SO4 0,3M cần dùng để trung hịa 200 ml dd B chứa đồng thời NaOH 2M và Ba(OH)2 0,5M ? Tốn hidroxit lưỡng tính. Bài 38: Chia 19,8g Zn(OH)2 làm 2 phần bằng nhau: Phần 1: Cho vào 100 ml dd H2SO4 1M. Phần 2: Cho vào 150 ml dd NaOH 1M. Tính khối lượng muối thu được sau phản ứng ở mỗi phần? Bài 39: Chia 19,8g Al(OH)3 làm 2 phần bằng nhau: Phần 1: Cho vào 200 ml dd H2SO4 1M. Phần 2: Cho vào 50 ml dd NaOH 1M. Tính khối lượng muối thu được sau phản ứng ở mỗi phần? Bài 40:Cho 100ml dd AlCl3 1M tác dụng với 100 ml dd NaOH 3,5M. Tính CM các chất trong dd thu được sau phản ứng? Bài 41: Một lượng Al(OH)3 tác dụng vừa đủ với 0,3 lit dd HCl 1M. Để lam tan hết lượng Al(OH)3 này cần dùng bao nhiêu ml dd KOH 14% ( d = 1,128g/ml). Các loại tốn khác. Bài 42: Cho 12g MgSO4 vào nước để thu được 0,5 lit dd. a. Tính [ion] trong dung dịch? b. Tính thể tích dd NaOH 1M đủ để làm kết tủa hết ion Mg2+ trong dd? Bài 43: Hịa tan 80g CuSO4 vào lượng nước vừa đủ được 500 ml dd. a. Tính [ion] cĩ trong dung dịch? b. Tính V dung dịch KOH 0,5M đủ để làm kết tủa hết ion Cu2+ ? c. Tính V dung dịch BaCl2 0,25M đủ để làm kết tủa hết ion 2- SO4 ? - 10 -
11. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt Bài 44: Hịa tan hồn tồn 7,8g hỗn hợp Mg và Al bằng dd HCl vừa đủ thì thu được 0,8g H2 và dd A. a. Tính khối lượng muối thu được khi cơ cạn dd A? b. Cho từ từ dd KOH 2M vào dd A. Tính thể tích dung dịch KOH tối thiểu cần dùng để thu được kết tủa cực đại? Bài 45: Một dung dịch A chứa AlCl3 và FeCl3. Thêm dd NaOH vào 100ml dd A cho đến dư. Lọc lấy kết tủa, rửa sạch, sấy khơ rồi nung đến khối lượng khơng đổi thu được 2g chất rắn. Mặt khác người ta - phải dùng 40 ml dd AgNO3 2M để làm kết tủa hết ion Cl cĩ trong 50ml dd A. Tính nồng độ mol/l của dd A? SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC – pH CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ. Dạng 6: Tốn pH. Loại 1: pH của axit mạnh hoặc bazơ mạnh. Bài 46: Tính pH cúa dung dịch sau: a. dd H2SO4 0,0005M ( coi H2SO4 điện li hồn tồn cả 2 nấc). b. 0,5 lit dd HCl cĩ hịa tan 224 ml khí HCl ở đktc. c. Lấy 10 ml dd HBr 1M pha lỗng thành 100ml dd. d. Dd KOH 0,01M. e. 200 ml dd cĩ chứa 0,8g NaOH. f. 400 ml dd chứa 3,42g Ba(OH)2 ( điện li hồn tồn cả 2 nấc). g. Cho m gam natri vào nước thu được 1,5 lit dd cĩ pH = 13. Tính m? h. Cần bao nhiêu g NaOH để pha chế 250 ml dd cĩ pH = 10. Bài 47: Tính nồng độ mol/l của các dd. a. dd HCl cĩ pH = 1. b. dd H2SO4 cĩ pH = 4. c. dd KOH cĩ pH = 11. d. dd Ba(OH)2 cĩ pH = 13. Loại 2 : pH của axit yếu hoặc bazơ yếu. Bài 48: Tính pH của dung dịch sau: a. Dd CH3COOH 0,01M biết = 4,25%. - 11 -
12. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt -5 b. Dd CH3COOH 0,10M ( Ka= 1,75.10 ). -5 c. Dd NH3 0,10M ( Kb= 1,80.10 ). d. dung dịch CH3COOH 0.1 M sau khi đã cho thêm CH3COONa đến nồng độ 0,1 M. Biết hằng số phân li Ka = 1,8.10-5. Loại 3: Pha lỗng dung dịch hoặc pha trơn dd khơng cĩ phản ứng xảy ra ( phương pháp đường chéo). Bài 49: Cĩ 250 ml dd HCl 0,4M. Thêm vào đĩ x ml nước cất và khoấy đều , thu được dung dịch cĩ pH =1. Hỏi x ml nước cất bằng bao nhiêu? Bài 50: Cĩ 10 ml dd HCl pH = 3. Thêm vào đĩ x ml nước cất và khoấy đều , thu được dung dịch cĩ pH = 4. Hỏi x ml nước cất bằng bao nhiêu? Bài 51: Pha lỗng bằng nước dd NaOH cĩ pH = 12 bao nhiêu lần để thu được dung dịch cĩ pH = 11. Bài 52: Tính pH của dung dịch sau: a. Trộn 100 ml dd HNO3 0,8M với 100 ml dd HNO3 0,2M. b. Trộn 100 ml dd Ba(OH)2 0,1M với 100 ml dd KOH 0,1M. Loại 4: Pha trộn dung dịch cĩ phản ứng xảy ra. Bài 53: Hịa tan 2,4 g Mg trong 150 ml dung dịch HCl 2M. Dung dịch thu được cĩ pH bằng bao nhiêu? Bài 54: Trộn 100 ml dd HCl 1,2 M với 100ml dd Ca(OH)2 0,5M được dd D. Tính pH của dd D? (Coi Ca(OH)2 điện li hồn tồn cả 2 nấc) Bài 55: Trộn 200 ml dd Ba(OH)2 0,1M với 100ml dd H2SO4 0,3M . Tính pH của dd thu được? (Coi Ba(OH)2 điện li hồn tồn cả 2 nấc) Bài 56:Trộn những thể tích bằng nhau của dung dịch HNO3 0,01M và dd NaOH 0,02M. Tính pH của dung dịch thu được? Bài 57: Cho 100 ml dd H2SO4 cĩ pH = 2 tác dụng với 100 ml dd NaOH 0,01M. Tính nồng độ mol/l của các ion và pH của dd sau phản ứng?( coi H2SO4 điện li hồn tồn cả 2 nấc). - 12 -
13. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt Bài 58: Trộn 500 ml dd NaOH 0,006M với 500 ml dd H2SO4 0,002 M. Tính pH của dung dịch thu được? ( coi H2SO4 điện li hồn tồn cả 2 nấc). Bài 59: Lấy 200ml dd H2SO4 cĩ p H = 1 , rồi thêm vào đĩ 0,88g NaOH. Tính pH của dd thu được?( coi H2SO4 điện li hồn tồn cả 2 nấc). Bài 60: Tính V ml dd HCl 0,094M cần cho vào 200ml dd NaOH 0,2M để thu được dung dịch cĩ pH = 2. Bài 61: Dung dịch Ba(OH)2 cĩ p H = 13 (dd A). Dung dịch HCl cĩ pH = 1 (dd B). a. Tính CM của A và B ?( coi Ba(OH)2 điện li hồn tồn cả 2 nấc). b. Trộn 2,25 lít dd A với 2,75 lít dd B. Tính pH của dd thu được? Bài 62: Trộn X là dd H2SO4 0,02M với Y là dd NaOH 0,035M thu được dd Z cĩ pH = 2.Tính tỉ lệ về thể tích giữa dd X và dd Y? ( coi H2SO4 điện li hồn tồn cả 2 nấc). Bài 63: Tính V ml dd KOH 0,1M cần dùng để trung hịa 10 ml dd X gồm 2 axit HCl và HNO3 cĩ pH = 2 ? Bài 64: Tính thể tích dung dịch NaOH 1,8M cần cho vào 0,5 lit dd H2SO4 1M để thu được dung dịch cĩ pH = 13.( coi H2SO4 điện li hồn tồn cả 2 nấc). Bài 65: Trộn 100 ml dd NaOH cĩ pH = 12 với 100ml dd H2SO4 thu được dd cĩ pH = 2. Tính CM của dd H2SO4 ban đầu? Bài 66: Cho 40 ml dd HCl 0,75 M vào 160 ml dd chứa đồng thời Ba(OH)2 0,08M và KOH 0,04 M. Tính pH của dung dịch thu được? Bài 67: Trộn 300 ml dd chứa đồng thời NaOH 0,1 M và Ba(OH)2 0,025M với 200 ml dd H2SO4 cĩ nồng độ x mol/l thu được m g keert tủa và 500 ml dd cĩ pH = 2. Hãy tính m và x?(coi H2SO4 và Ba(OH)2 điên li hồn tồn cả 2 nấc). Bài 68: Trộn 250 ml dd chứa đồng thời HCl 0,08 M và H2SO4 0,01M với 250 ml dd Ba(OH)2 cĩ nồng độ x mol/l thu được m gam kết tủa và 500 ml dd cĩ pH = 12. Hãy tính m và x?(coi H2SO4 và Ba(OH)2 điên li hồn tồn cả 2 nấc). Bài 69: Trộn 200 ml dd X chứa đồng thời HCl 0,01 M và H2SO4 0,025M với 300 ml dd Y chứa đồng thời Ba(OH)2 0,02M và NaOH - 13 -
14. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt 0,015M. Tính pH của dd thu được.(coi H2SO4 và Ba(OH)2 điên li hồn tồn cả 2 nấc). PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI ION TRONG DUNG DỊCH CHẤT ĐIỆN LI. Dạng 7: Viết phản ứng trao đổi ion Bài 70: Nêu các điều kiện để xảy ra phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li. Lấy ví dụ minh họa mỗi điều kiện bằng phương trình ion rút gọn? Loại 1: Từ phương trình phân tử suy ra ion đầy đủ và ion rút gọn. Bài 71: Viết phương trình phân tử, phương trình ion đầy đủ và phương trình ion rút gọn cho các phản ứng sau?(nếu cĩ). 1. FeSO4 + NaOH 2. Fe2(SO4)3 + NaOH 3. (NH4)2SO4 + BaCl2 4. NaF + HCl 5. NaF + AgNO3 6. Na2CO3 + Ca(NO3)2 7. Na2CO3 + Ca(OH)2 8. CuSO4 + Na2S 9. NaHCO3 + HCl 10. NaHCO3 + NaOH 11. HClO + KOH 12. FeS ( r ) + HCl 13. Pb(OH)2 ( r ) + HNO3 14. Pb(OH)2 ( r ) + NaOH 15. BaCl2 + AgNO3 16. Fe2(SO4)3 + AlCl3 17. K2S + H2SO4 18. Ca(HCO3)2 + HCl 19. Ca(HCO3)2 + NaOH 20. Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 21. KHCO3 + HCl 22. Cu(NO3)2 + Na2SO4 23. CaCl2 + Na3PO4 24. NaHS + HCl 25. CaCO3 + H2SO4 26. KNO3 + NaCl 27. Pb(NO3)2 + H2S 28. Mg(OH)2 + HCl - 14 -
15. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt 29. K2CO3 + NaCl 30. Al(OH)3 + HNO3 31. Al(OH)3 + NaOH 32. Zn(OH)2 + NaOH 33. Zn(OH)2 + HCl 34. Fe(NO3)3 + Ba(OH)2 35. KCl + AgNO3 36. BaCl2 + KOH 37. K2CO3 + H2SO4 38. Al2(SO4)3 + Ba(NO3)2 39. NaNO3 + CuSO4 40. Na2S + HCl. Loại 2: Từ phương trình ion viết phương trình phân tử. Bài 72: Viết phương trình phân tử của các phản ứng cĩ phương trình ion rút gọn sau: a. Ag+ + Br- AgBr 2+ - b. Pb + 2OH Pb(OH)2 - + c. CH3COO + H CH3COOH 2- + d. S + 2H H2S. 2- + e. CO3 + 2H CO2 + H2O 2- 2+ f. SO4 + Ba BaSO4 - + g. HS + H H2S h. Pb2+ + S2- PbS + - k. H + OH H2O. - - l. HCO3 + OH CO2 + H2O. + 2+ m. 2H + Cu(OH)2 Cu + H2O. - - n. Al(OH)3 + OH AlO2 + 2H2O. Loại 3: Điền khuyết phản ứng. Bài 73: Viết PTPT và ion rút gọn cho các phản ứng theo sơ đồ sau: a. MgCl2 + ? MgCO3 + ? b. Ca3(PO4)2 + ? ? + CaSO4 c. ? + KOH ? + Fe(OH)3 d. ? + H2SO4 ? + CO2 + H2O - 15 -
16. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt e. FeS + ? ? + FeCl2. f. Fe2(SO4)3 + ? K2SO4 + ? g. BaCO3 + ? Ba(NO3)2 + ? h. K3PO4 + ? Ag3PO4 + ? Dạng 8: Nhận biết. Bài 74: Bằng phương pháp hĩa học hãy phân biệt. a. 4 dung dịch: Na2CO3, K2SO4, MgCl2, Ca(NO3)2. b. 4 muối rắn: Na2CO3, MgCO3, BaCO3, CaCl2. c. Chọn 2 dung dịch muối thích hợp để nhận biết 4 dd: BaCl2, HCl, KNO3, Na3PO4. Bài 75: Chỉ dùng thêm quì tím để phân biệt các dung dịch sau: a. Na2SO4, BaCl2, H2SO4, Na2CO3. b. CuSO4, BaCl2, NaOH, Al2(SO4)3. c. FeCl3, MgCl2, KOH, Ba(NO3)2. d. MgCl2, Na2SO4, KOH, Zn(OH)2. e. H2SO4, NaOH, BaCl2, Na2CO3, Al2(SO4)3. Dạng 9: Xác định dung dịch muối. Bài 76: Cĩ 2 dung dịch, mỗi dd chứa 1 cation và 1 anion ( khơng 2- 2+ 2+ - trùng lặp) trong các ion sau: SO4 , Ba , Cu , NO3 . Xác định 2 dung dịch? Bài 77: Cĩ 3 dung dịch, mỗi dd chứa 1 cation và 1 anion ( khơng 2- + 3+ - 2- 2+ trùng lặp) trong các ion sau: SO4 , Na , Fe , NO3 , CO3 , Mg . Xác định 2 dung dịch? Bài 78: Cĩ 4 dung dịch, mỗi dd chứa 1 cation và 1 anion ( khơng 2- 2+ + - 2+ 2+ - trùng lặp) trong các ion sau: SO4 , Ba , Na , NO3 , Mg , Pb , Cl , 2- CO3 . Xác định 4 dung dịch? 2- 2+ + Bài 79: Trong 3 dung dịch cĩ các loại ion sau: SO4 , Ba , Na , - 2+ 2- NO3 , Mg , CO3 . Mỗi dung dịch chứa 1 cation và 1 anion. a. Cho biết đĩ là 3 dung dịch nào? ( cơng thức, gọi tên). - 16 -
17. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt b. Hãy chọn 1 axit thích hợp để phân biệt 3 lọ đựng dd trên. Dạng 10: Tốn ion. Bài 80: Trộn lẫn 200ml dung dịch K2CO3 4M với 300 ml dd CaCl2 1M được dung dịch X. a. Tính [ion] trong dung dịch X? ( Biết thể tích dd thay đổi khơng đáng kể). b. Cho 100ml dung dịch X tác dụng với dung dịch HCl dư. Tính thể tích khí bay ra ở đktc? Bài 81:Một dung dịch A gồm 0,03 mol Mg2+, 0,06 mol Al3+, 0,06 - 2- mol NO3 , 0,09 mol SO4 . Muốn cĩ dung dịch A cần hịa tan 2 muối nào vào nước và khối lượng mỗi muối là bao nhiêu gam? 2+ + 2- Bài 82: 100 ml dung dịch X cĩ chứa các ion: Cu , Na , SO4 . Để làm kết tủa hết ion Cu2+ trong dung dịch X cấn 50 ml dung dịch NaOH 0,4M. 2- Để làm kết tủa hết ion SO4 trong dung dịch X cần 30 ml dung dịch BaCl2 1M. Khi cơ cạn 100ml dd X thì thu được bao nhiêu gam muối. Bài 83: Nhỏ từ từ dd NaOH 2M vào 100 ml dd Y chứa các ion: Zn2+, 3+ 2+ 2+ 3+ Fe , SO4 cho đến khi kết tủa hết các ion Zn , Fe thì thấy thể tích của dd NaOH đã dùng là 350 ml. Tiếp tục thêm 200 ml dd NaOH 2M vào hệ trên thì một chất kết tủa vừa tan hết. Tính nồng độ mol/l của các muối trong dung dịch Y? Bài 84:Một dung dịch cĩ chứa các ion: Mg2+, Cl-, Br-. Nếu cho dd này tác dụng với dd KOH dư thì thu được 11,6 gam kết tủa. Nếu cho dd này tác dụng với AgNO3 thì cần vừa đúng 200 ml dd AgNO3 2,5M và sau phản ứng thu được 85,1 g kết tủa. a. Tính [ion] trong dd đầu? biết Vdd = 2 lít. b. Cơ cạn dung dịch ban đầu thì thu được bao nhiêu gam chất rắn? - 17 -
18. Gv: Lê Thái Tồn TT BDVH Tri Thức Việt - 18 -