Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp luyện đọc khi dạy Tập đọc ở Lớp 2E trường Tiểu học Yên Cư

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp luyện đọc khi dạy Tập đọc ở Lớp 2E trường Tiểu học Yên Cư

1. MỤC LỤC Nội dung Trang I. THÔNG TIN CHUNG 2 1. Tên sáng kiến 2 2. Tác giả 2 II. MÔ TẢ SÁNG KIẾN 3 1. Tóm tắt nội dung sáng kiến 3 2. Nội dung sáng kiến 3 2.1 Thực trạng 3 2.2 Nguyên nhân thực trạng 3 2.3 Các biện pháp thực hiện 4->7 2.4 Kết quả đạt được 7 2.5 Khả năng áp dụng 7 III. KẾT LUẬN 8 1
2. I. THÔNG TIN CHUNG 1.Tên sáng kiến: “Mét sè biÖn ph¸p luyÖn ®äc khi d¹y TËp ®äc ë líp 2e Tröôøng Tieåu hoïc Yên Cư ” 2. Tác giả: Số Họ và tên Ngày Nơi công Chức Trình độ Tỷ lệ (%) đóng TT tháng tác danh chuyên góp vào việc tạo năm sinh môn ra sáng kiến Trường Giáo 1 Trần Đức Huân 16/10/1979 Tiểu học viên Đại học 100% Yên Cư a. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Mét sè biÖn ph¸p luyÖn ®äc khi d¹y TËp ®äc ë líp 2e Tröôøng Tieåu hoïc Yên Cư ” b. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục tiểu học c. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng: ngày 01 tháng 9 năm 2019 2
3. II. MÔ TẢ SÁNG KIẾN 1.Tóm tắt nội dung sáng kiến 1.1. Hoàn cảnh ra đời sáng kiến Daïy toát phaân moân Taäp ñoïc laø taïo cho hoïc sinh coù moät neàn taûng vöõng chaéc ñeå hoïc toát moân Tieáng Vieät vaø taát caû caùc phaân moân khaùc. Coù ñoïc ñuùng, ñoïc troâi chaûy môùi caûm thuï ñöôïc baøi vaên vaø ñoïc ñuùng seõ hieåu taát caû caùc vaên baûn khaùc. Taäp ñoïc laø moät phaân moân thöïc haønh, nhieäm vuï quan troïng nhaát laø hình thaønh naêng löïc ñoïc cho hoïc sinh töø 4 yeâu caàu veà chaát löôïng “ñoïc”: Ñoïc ñuùng, ñoïc nhanh, ñoïc coù yù thöùc vaø ñoïc dieãn caûm. - Ñoïc ñuùng, ñoïc nhanh laø ñoïc löu loaùt troâi chaûy. - Ñoïc coù yù thöùc laø ñoïc thoâng, hieåu ñöôïc noäi dung. - Ñoïc dieãn caûm laø ngaét, nghæ hôïp lí, gioïng ñoïc phuø hôïp vôùi töøng noäi dung, caâu ñoïc, baøi ñoïc, theå hieän noäi taâm trong töøng lôøi noùi nhaân vaät hay noäi taâm toaøn boä baøi ñoïc. Caùc kyõ naêng ñoïc taùc ñoäng tích cöïc qua laïi laãn nhau. - Phaân moân Taäp ñoïc coøn hình thaønh ôû caùc em phöông phaùp vaø thoùi quen laøm vieäc vôùi vaên baûn, giuùp caùc em thaáy ñöôïc lôïi ích cuûa vieäc ñoïc trong hoïc taäp vaø cuoäc soáng. - Ngoaøi ra, phaân moân Taäp ñoïc coøn coù nhieäm vuï: + Laøm giaøu kieán thöùc veà ngoân ngöõ, ñôøi soáng vaø kieán thöùc vaên hoïc cho hoïc sinh. + Phaùt trieån ngoân ngöõ vaø tö duy cho hoïc sinh. + Giaùo duïc tö töôûng, ñaïo ñöùc, thò hieáu thaåm mó cho hoïc sinh. 1.2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến. Điều kiện: Tham mưu với Ban giám hiệu, giáo viên, học sinh. Đối tượng: Học sinh lớp 2e Trường Tiểu học Yên Cư. Thời gian: Bắt đầu từ ngày 01 tháng 9 năm 2019. 2. Nội dung sáng kiến. 2.1 Thực trạng Đầu năm học 2019 - 2020, tôi đã tiến hành kiểm tra Tập đọc bài “Bím tóc đuôi sam” của 5 học sinh lớp 2e, trường Tiểu học Yên Cư, kết quả là học sinh đọc chưa rõ ràng, mạch lạc, đọc nhỏ, chưa biết ngắt nghỉ đúng dấu câu. 2.2. Nguyên nhân của thực trạng Các em còn rụt rè, chưa ý thức được việc đọc. Học sinh đọc còn ê, a, kéo dài giọng. Chưa biết ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy. Đặc biệt, không có học sinh đọc hay. 3
4. 2.3. Các biện pháp thực hiện Biện pháp thứ nhất: Ñoái vôùi hoïc sinh. 1. Hoïc sinh ñoïc chaäm, phaùt aâm chöa ñuùng: - Giaùo vieân höôùng daãn reøn luyeän ñoïc nhieàu laàn ñeå caùc em quen vôùi maët chöõ. - Giaùo vieân caàn höôùng daãn caùc em ñoïc theo hình thöùc caù nhaân; luyeän ñoïc tieáng khoù, töø khoù nhieàu laàn ñeå hoïc sinh ñoïc ñuùng. - Giaùo vieân xeáp hoïc sinh ngoài ñaàu baøn ñeå tieän vieäc reøn ñoïc cho hoïc sinh. - Ngoaøi vieäc ñoïc ñuùng giaùo vieân caàn xaây döïng neà neáp hoïc, thoùi quen ñoïc tieáp söùc caâu, ñoaïn. - Giaùo vieân toå chöùc cho hoïc sinh khaù gioûi keøm theâm hoïc sinh ñoïc chaäm, phaùt aâm chöa ñuùng trong giôø Taäp ñoïc (ñoïc saùch). - Giaùo vieân vaän duïng phöông phaùp luyeän ñoïc theo maãu, yeâu caàu hoïc sinh nghe vaø nhìn; giaùo vieân ñoïc maãu thaät chuaån, hoïc sinh chuù yù nghe vaø nhìn mieäng giaùo vieân ñeå ñoïc theo. Phaân tích moät caùch ñôn giaûn khi hoïc sinh phaùt aâm ñeå phaùt aâm ñuùng: s/x; r/d/gi; ch/tr; ñeå hoïc sinh nhaän dieän nhaèm khaéc saâu trí nhôù caùch ñoïc ñuùng cho hoïc sinh. Ví duï: “ con saâu”; “ xaâu kim” + Reøn cho hoïc sinh phaùt aâm theo ñuùng chöõ vieát. Ví duï: phaùt aâm “öu tieân”chöù khoâng phaûi “öu tin” + Höôùng daãn cho hoïc sinh phaùt aâm ñuùng thanh sắc, thanh ngaõ Ví duï: “noãi buoàn” chöù khoâng phaûi “nối buoàn” “con trâu” chöù khoâng phaûi “con châu” 2. Hoïc sinh ngaét nghæ hôi chöa hôïp lí: - Giaùo vieân höôùng daãn cho hoïc sinh ñoïc ngaét, nghæ theo daáu caâu. Gioïng ñoïc roõ raøng, phaùt aâm chuaån. Ví dụ 1 ï: Trong baøi thô “Gọi bạn” saùch giaùo khoa Tieáng Vieät 2 - Taäp I, trang 28. Ngoaøi vieäc ñoïc ñuùng, chính xaùc, giaùo vieân caàn chuù yù höôùng daãn hoïc sinh caùch nhaán gioïng vaø ngaét nhòp giöõa caùc doøng thô ñuùng choã vaø theå hieän gioïng ñoïc ñuùng vôùi noäi dung. Tự xa xưa/thuở nào/ Trong rừng xanh/sâu thẳm/ Đôi bạn/sống bên nhau/ Bê Vàng và Dê Trắng. 4
5. - Vôùi baøi naøy ñoïc vôùi gioïng vui, khaån tröông, theå hieän söï baän roän cuûa moïi vaät, moïi ngöôøi. - Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh ñoïc dieãn caûm ñoaïn vaên vôùi gioïng hoài hoäp, nheï nhaøng, ñaày caûm xuùc; nhaán gioïng nhöõng töø gôïi taû, gôïi caûm. Höôùng daãn hoïc sinh caùch ngaét caâu daøi. Ví duï 2: Baøi : “Ngôi trường mới” Saùch giaùo khoa Tieáng Vieät 2- Taäp I trang 50. Trường mới của em xây trên nền ngôi trường cũ lợp lá// Nhìn từ xa/ những mảng tường vàng, ngói đỏ như những cánh hoa lấp ló trong cây/ - Giaùo vieân söû duïng phöông phaùp luyeän ñoïc theo maãu. Giaùo vieân ñoïc maãu, hoïc sinh theo doõi ñoïc laïi. 3. Ñoái vôùi hoïc sinh ñoïc veït, chöa hieåu noäi dung: - Giaùo vieân caàn reøn cho hoïc sinh kó naêng ñoïc thaàm. Ñaây laø hình thöùc ñoïc hieåu maø ñoøi hoûi hoïc sinh phaûi coù tính töï giaùc. Giaùo vieân caàn giao nhieäm vuï cuï theå cho hoïc sinh nhaèm ñònh höôùng roõ vieäc ñoïc - hieåu (ñoaïn vaên hay khoå thô naøo, ñoïc ñeå bieát, hieåu, nhôù hay suy nghó vaø trao ñoåi veà ñieàu gì, ) - Giaùo vieân keát hôïp quan saùt, theo doõi töøng hoïc sinh ñeå bieát hoïc sinh ñoïc ñeán ñaâu. Coù nhö vaäy môùi naâng cao ñöôïc chaát löôïng ñoïc thaàm nhaèm giuùp caùc em hieåu ñöôïc noäi dung baøi ñoïc. - Giaùo vieân neân choïn töø troïng taâm vaø giaûi thích ngaén goïn, döùt khoaùt. - Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh chuaån bò baøi tröôùc ôû nhaø, tìm hieåu noäi dung baøi theo töøng caâu hoûi ôû saùch giaùo khoa. - Ngoaøi ra, giaùo vieân caàn xaây döïng cho hoïc sinh thoùi quen tìm ñoïc saùch ôû Thö vieän vaø ghi cheùp nhöõng thoâng tin caàn thieát khi ñoïc nhaèm hoã trôï cho caùc moân hoïc khaùc. Töø ñoù reøn ñöôïc kó naêng ñoïc - hieåu cho hoïc sinh. 4. Ñoái vôùi hoïc sinh trung bình: - Beân caïnh reøn hoïc sinh yeáu, giaùo vieân khoâng theå queân caùc em ñaõ ñoïc ñöôïc maø caàn naâng töø möùc ñoä trung bình leân khaù. - Ngoaøi vieäc ñoïc ñuùng, giaùo vieân caàn xaây döïng cho hoïc sinh coù thoùi quen ñoïc tieáp söùc ñoaïn vaø töï giaùc hoïc taäp, phaùt huy tính tích cöïc hoïc taäp. Taïo moïi ñieàu kieän ñeå hoïc sinh ñöôïc tham gia vaøo tieát hoïc (traû lôøi caâu hoûi, phaùt bieåu veà nghóa cuûa töø, môû roäng töø, tìm töø cuøng nghóa, traùi nghóa, ñaët caâu ). Ñeà xuaát caùch ñoïc dieãn caûm sau khi hieåu töø hieåu nghóa; bieát laéng nghe vaø nhaän xeùt yù kieán cuûa baïn, ñöôïc reøn ñoïc ñuùng vaø dieãn caûm, tham gia caùc troø chôi luyeän ñoïc, ñoïc theo caùch phaân vai. 5
6. Ví duï: Baøi : “Người thầy cũ” ôû ñoaïn 2. Saùch giaùo khoa Tieáng Vieät 2 Giaùo vieân ñoïc dieãn caûm. Theå hieän gioïng ñoïc qua ñoaïn 2: Ñoïc vôùi gioïng keå chaäm raõi, nhaán gioïng caùc töø ngöõ taû daùng ñi nhanh nheïn cuûa Khánh, phong thaùi ung dung cuûa thầy giáo (hieàn haäu, nhanh nheïn, ) Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc phaân bieät lôøi ngöôøi daãn chuyeän, thầy giáo, Khánh, , nhaèm luyeän ñoïc dieãn caûm cho hoïc sinh ñoïc ñuùng, theå hieän ñuùng lôøi caùc nhaân vaät. Trong tieát hoïc, giaùo vieân giöõ vai troø toå chöùc höôùng daãn hoïc sinh luyeän, giaùo vieân nghe vaø söûa chöõa caùch ñoïc cuûa töøng hoïc sinh nhöng khoâng aùp ñaët vaø goø eùp. 5. Ñoái vôùi hoïc sinh khaù gioûi: Giaùo vieân caàn cho hoïc sinh khaù gioûi ñoïc maãu ñeå phaùt huy naêng löïc ñoïc cho caùc em. Giaùo vieân caàn khuyeán khích caùch ñoïc saùng taïo cuûa hoïc sinh, traùnh aùp ñaët moät caùch ñoïc theo khuoân maãu. Sau khi tìm hieåu noäi dung baøi, giaùo vieân caàn môû roäng noäi dung baøi; ñaët caâu hoûi môû roäng phuø hôïp vôùi noäi dung baøi ñeå hoïc sinh suy nghó, phaùn ñoaùn, taïo cho hoïc sinh coù cô hoäi phaùt huy naêng löcï tìm toøi, saùng taïo trong hoïc taäp. Biện pháp thứ hai : Ñoái vôùi giaùo vieân. - Giaùo vieân caàn xaây döïng neà neáp hoïc taäp cho hoïc sinh ngay töø ñaàu khi nhận lớp. Hoïc sinh coù yù thöùc hoïc taäp. - Ñeán nhaø nhöõng hoïc sinh yeáu gaëp tröïc tieáp vôùi phuï huynh ñeå trao ñoåi keát quaû hoïc taäp. - Giaùo vieân caàn phaûi ñoïc baøi Taäp ñoïc nhieàu laàn, töø vieäc ñoïc hieåu ñeán ñoïc dieãn caûm vaø caûm thuï baøi ñoïc. - Tham khaûo theâm taøi lieäu coù lieân quan ñeán baøi daïy. - Khi giaûi nghóa töø khoù, giaùo vieân caàn taän duïng toái ña ñoà duøng daïy hoïc ñeå caùc em hieåu moät caùch deã daøng. - Giaùo vieân caàn chuù troïng hình thöùc ñoïc caù nhaân ñeå reøn luyeän, uoán naén cho töøng hoïc sinh, keát hôïp hình thöùc ñoïc theo nhoùm ñeå nhieàu hoïc sinh tham gia vaø tham gia ñoïc nhieàu laàn trong moät tieát hoïc, xen keõ hôïp lyù ñoïc ñoàng thanh ñeå taïo khoâng khí loâi cuoán hoïc sinh yeáu, hoïc sinh coøn ruït reø vaøo hoaït ñoäng hoïc. - Moät soá caâu hoûi khoù trong phaàn höôùng daãn tìm hieåu baøi, giaùo vieân coù theå chuû ñoäng gôïi yù hoaëc giaûi thích khoâng yeâu caàu hoïc sinh töï tìm hieåu vaø traû lôøi, daønh thôøi gian nhieàu hôn cho cho hoïc sinh yeáu ñoïc. 6
7. - Giaùo vieân caàn chuaån bò baøi thaät kyõ tröùôùc khi ñeán lôùp nhö: caâu hoûi phuï, töø môùi caàn giaûi nghóa, döï ñoaùn tình huoáng xaûy ra Biện pháp thứ ba: Ñoái vôùi phuï huynh. - Toå chöùc hoïp ñònh kyø vôùi phuï huynh qua caùc giai ñoaïn ñeå phuï huynh naém ñöôïc tình hình hoïc taäp cuûa con em mình. Töø ñoù, phuï huynh coù bieän phaùp reøn caùc em hoïc ôû nhaø. - Phuï huynh phaûi saép xeáp thôøi gian hôïp lyù ñeå caùc em coù thôøi gian tìm ñoïc saùch, truyeän, chuaån bò tröôùc baøi khi ñeán lôùp. - Thöôøng xuyeân quan taâm ñeán vieäc hoïc taäp cuûa con em mình, taïo khoâng khí hoïc taäp thoaûi maùi cho caùc em. - Neáu coù gì chöa roõ veà vieäc hoïc cuûa con mình thì caàn gaëp tröïc tieáp giaùo vieân ñeå trao ñoåi. 2.4. Kết quả đạt được: “Mét sè biÖn ph¸p luyÖn ®äc khi d¹y TËp ®äc ë líp 2e Tröôøng Tieåu hoïc Yên Cư ” Sau mét thêi gian được tiếp xúc vµ thùc nghiệm nh÷ng biÖn ph¸p nªu trªn t«i thÊy kÕt qu¶ chuyÓn biÕn râ rÖt, Hoïc sinh ñöôïc reøn kó naêng ñoïc thaàm, ñoïc hiểu ôû phaân moân Taäp ñoïc. * Chất lượng của học sinh (tính từ đầu năm học đến cuối tháng 11 năm 2019) Năm học Xếp loại giáo dục Số HS Số HS được TS được KT-KN Năng lực Phẩm chất khen HS đánh giá HTT HT CH Tốt Đạt Ccg Tốt Đạt Ccg T thưởng 2019 - 2020 05 04 (1 KT) 01 03 0 01 03 0 01 03 0 Vôùi keát quaû treân toâi nhaän thaáy: phaân moân Taäp ñoïc ôû lôùp 2e coù tieán boä roõ reät, chaát löôïng moân Tieáng Vieät cuõng ñaõ dần naâng cao neân toâi maïnh daïn thöïc hieän theo ñeà tài naøy ñeå cuoái cuøng hoïc sinh yeáu lôùp toâi coøn ít, soá hoïc sinh gioûi taêng leân. 2.5. Khả năng áp dụng sáng kiến:“Mét sè biÖn ph¸p luyÖn ®äc khi d¹y TËp ®äc ë líp Tröôøng Tieåu hoïc Yên Cư ” Mặc dù trong một thời gian ngắn áp dụng tại lớp 2e Trường Tiểu học Yên Cư. Qua khảo sát thực tế tại một số trường thuộc các xã vùng xa vùng cao của huyện Chợ Mới, học sinh dân tộc thiểu số và các vùng điều kiện kinh tế - xã hội tương đồng như Yên Cư cũng có thể ứng dụng nội dung giải pháp này. 7
8. III. KẾT LUẬN Nhiệm vụ và mục tiêu đào tạo con người cho ngày hôm nay và cho mai sau là làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại có tư duy sáng tạo và thực hành giỏi, muốn thực hiện được yêu cầu này đòi hỏi mỗi người giáo viên phải chú trọng đến chất lượng dạy và học các môn học, đặc biệt chất lượng phân môn Tập đọc ở khối lớp 2 nhất là đối với việc dạy lớp ghép bởi vì Taäp ñoïc coù yù nghóa to lôùn, noù bao goàm caùc nhieäm vuï giaùo döôõng, giaùo duïc tình caûm, chuaån möïc ñaïo ñöùc vaø phaùt trieån trí tueä, tö duy, vì nếu các em không đọc thông viết thạo thì các em làm toán cũng rất khó khăn và học các môn học khác cũng rất chậm, như vậy các em học lên các lớp trên sẽ bị rỗng kiến thức. Chất lượng dạy và học chính là thước đo giá trị của thầy cô trong nhà trường, để mục đích cuối cùng tạo một nguồn nhân lực bao gồm những con người có đức có tài, ham học hỏi, thông minh sáng tạo, được chuẩn bị tốt về văn hoá. Để hoàn thành nhiệm vụ này người giáo viên phải tâm huyết với nghề, luôn tìm tòi và có biện pháp cụ thể trong quá trình giảng dạy, vận dụng các phương pháp phù hợp với từng đối tượng học sinh nhằm nâng cao chất lượng dạy học nói chung và phân môn Tập đọc nói riêng, tạo tiền đề tốt cho các em học lên các lớp trên. Trên đây là một vài giải pháp trong quá trình giảng dạy môn Tiếng Việt nói chung và phân môn Tập đọc lớp 2 nói riêng. Với kết quả đạt được trong một thời gian ngắn ở trên sẽ góp phần nhỏ bé nâng dần chất lượng dạy và học của nhà trường ngày một tốt hơn. Tôi xin trân thành cảm ơn sự phối hợp giúp đỡ nhiệt tình của Ban Giám hiệu nhà trường, các đồng chí giáo viên trong tổ chuyên môn, các em học sinh lớp 2e Trường Tiểu học Yên Cư. Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong bản mô tả là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Trần Đức Huân XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG Yên Cư, ngày 29 tháng 11 năm 2019 Tác giả Trần Đức Huân Trần Đức Huân ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRÊN 8
9. (Điểm trường Bản Cháo - Trường TH Yên Cư) 9
10. TÀI LIỆU THAM KHẢO Số Nhà xuất thứ Tên tác giả Tên văn bản bản/năm tự Phoù Tieán só Leâ Phöông Nga – Ñoã Xuaân Haûo- Leâ Höõu “Phöông phaùp daïy hoïc moân 1 Tónh . Tieáng Vieät ôû tieåu hoïc” 2. Taøi lieäu “ Boài döôõng Boä Giaùo Duïc&ÑT- Vuï Giaùo 2 thöôøng xuyeân” cho giaùo Duïc tieåu hoïc vieân chu kì III - Taäp II “Daïy vaø hoïc moân Tieáng 3 Tieán só Nguyeãn Trí Vieät ôû tieåu hoïc” theo chöông trình môùi cuûa Taøi lieäu “ Boài döôõng giaùo 4 Ñaëng Huyønh Mai vieân” SGK lôùp 2 theo chöông trình tieåu hoïc môùi PGS Hồ Lê, Tô Đình Nghĩa, Saùch giaùo khoa, Saùch giaùo 5 Trần Thị Ngọc Lang vieân Tieáng Vieät lôùp 2 10