Giáo án môn Toán Lớp 5 - Bài: Diện tích xung quanh và diện tích toàn phần hình lập phương

Nội dung text: Giáo án môn Toán Lớp 5 - Bài: Diện tích xung quanh và diện tích toàn phần hình lập phương

1. KẾ HOẠCH BÀI DẠY DIỆN TÍCH XUNG QUANH VÀ DIỆN TÍCH TOÀN PHẦN HÌNH LẬP PHƯƠNG I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau: - Nhận biết được hình lập phương là hình hộp chữ nhật đặc biệt. - Tính được diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của hình lập phương, biết vận dụng được vào thực tiễn. - Góp phần hình thành và phát triển các năng lực, phẩm chất: + Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. + Năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực mô hình hoá toán học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực giao tiếp toán học, năng lực sử dụng công cụ và phương tiện học toán. + Phẩm chất chăm chỉ, trung thực, có trách nhiệm với toán học và cẩn thận khi làm bài, yêu thích môn học. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - Giáo viên: Bảng phụ, khối hình lập phương bằng giấy, một số khối hình lập phương có kích thước khác nhau. - Học sinh: Khối hình lập phương bằng giấy, các vật dụng có dạng khối hình lập phương: khối rubik, hộp quà, viên xúc xắc, III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU Hoạt động GV Hoạt động HS 1. Hoạt động Mở đầu(5phút) * Trò chơi: Giáo viên cho các đồ vật có các dạng khối - Học sinh chia nhóm và tham gia trò hình hộp chữ nhật và khối lập phương vào trong một chơi. hộp kín lớn, chia lớp thành hai nhóm, mỗi nhóm cử 1 bạn lên tham gia trò chơi “Chọn đúng”, Nhóm A sẽ chọn nhanh những vật có dạng khối hình hộp chữ nhật, nhóm B chọn những vật có dạng khối hình lập phương, trong thời gian 1 phút đội nào tìm đúng và nhiều đồ vật nhất sẽ thắng. + Yêu cầu học sinh chia sẻ cách phân biệt khối hình - Hình lập phương có 6 mặt, đều là lập phương và khối hình hộp chữ nhật? hình vuông bằng nhau, có 8 đỉnh, có 12 cạnh - GV nhận xét kết quả trả lời của HS - HS nghe - Giới thiệu bài - Ghi bảng - HS ghi vở 2. Hoạt động Hình thành kiến thức mới(15 phút) * Hình thành công thức thức tính diện tích xung quanh
2. và diện tích toàn phần của hình lập phương * Ví dụ : - GV cho HS quan sát mô hình trực quan về 1 khối - HS quan sát tình huống có vấn đề. hình lập phương và nêu vấn đề: Bạn Nam có một hộp quà hình lập phương có cạnh 5cm, bạn muốn dùng giấy màu xanh để dán vào các mặt xung quanh của hộp quà. Em hãy giúp bạn tính diện tích giấy màu cần dùng để dán kín các mặt xung quanh của hộp quà đó? - GV hướng dẫn để HS nhận biết được hình lập phương là hình hộp chữ nhật đặc biệt có 3 kích thước bằng nhau, để từ đó tự rút ra được quy tắc tính. + Em hãy chỉ ra các mặt của hình lập phương. - Học sinh xác định. + Các mặt của hình lập phương có dạng hình gì? - Các mặt của hộp quà hình lập phương đều là hình vuông bằng nhau. + Em hãy chỉ ra các mặt xung quanh của hộp quà hình - Học sinh xác định các mặt xung lập phương? quanh của hộp quà. - GV yêu cầu học sinh nêu giải pháp để tính diện tích - Học sinh nêu: Muốn tính diện tích giấy màu. giấy màu cần phải tính diện tích xung quanh của hộp quà, muốn tính diện tích xung quanh của hộp quà ta phải tính diện tích xung quanh của hình lập phương. - GV đặt vấn đề: Cần phải tìm cách để tính diện tích -Học sinh lắng nghe. xung quanh của hình lập phương để giải quyết vấn đề của bài toán. - Học sinh nhận mô hình và tiến hành thảo luận nhóm - HS quan sát mô hình theo nhóm, 4 để tìm ra qui tắt tính diện tích xung quanh hình lập báo cáo chia sẻ trước lớp. Dự kiến phương. tình huống: + Nhóm 1: Tính diện tích của từng mặt rồi cộng lại: 5x5 + 5x5 + 5x5 + 5x5 = 100 cm2 + Nhóm 2: vì hình lập phương là hình hộp chữ nhật đặc biệt nên có thể áp dụng công thức tính diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật để tính cho hình lập phương như sau: Chu vi mặt đáy nhân với chiều cao hay Sxq = 5x4x5= 100 cm2 + Nhóm 3: Diện tích xung quanh - GV chốt cách tính đúng và yêu cầu nêu qui tắt tính của hình lập phương là diện tích của diện tích xung quanh của hình lập phương. 4 mặt xung quanh, vì hình lập + Muốn tính diện tích toàn phần của hình lập phương phương có các mặt đều là hình
3. ta làm thế nào? vuông bằng nhau, nên có thể tính diện tích 1mặt rồi nhân với 4 như sau: * Ví dụ: Một hình lập phương có cạnh là 6cm. Tính 5 x 5 x 4 = 100cm2 diện tích xung quanh và diện tích toàn phần hình lập - Học sinh nêu qui tắt: Muốn tính phương diện tích xung quanh của hình lập - GV nêu VD hướng dẫn HS áp dụng quy tắc để tính. phương ta lấy diện tích một mặt + GV nhận xét ,đánh giá. nhân với 4. - Học sinh nêu qui tắt: Muốn tính diện tích xung quanh của hình lập phương ta lấy diện tích một mặt nhân với 6. - Cả lớp làm vào vở, chia sẻ kết quả Bài giải Diện tích xung quanh của hình lập phương đã cho là : (6 x 6) x 4 = 144(cm2) Diện tích toàn phần của hình lập phương đó là: (6 x 6) x 6 = 216(cm2) Đáp số : 144cm2 216cm2 3. Hoạt động Luyện tập, thực hành(15 phút) Bài 1: HĐ cá nhân - Gọi 1 HS đọc yêu cầu của bài - HS đọc yêu cầu - Yêu cầu HS làm bài - Cả lớp làm vở - GV nhận xét, chữa bài. Bài giải - Yêu cầu HS nêu lại cách tính diện tích xung quanh Diện tích xung quanh của hình lập và diện tích toàn phần hình lập phương. phương đó là: (1,5 x 1,5) x 4 = 9 (m2) Diện tích toàn phần của hình lập phương đó là: (1,5 x 1,5) x 6 = 13,5 (m2) Đáp số: 9(m2) 13,5 m2 Bài 2: HĐ cá nhân - Gọi 1 HS đọc yêu cầu của bài - HS đọc yêu cầu - Yêu cầu HS làm bài - Cả lớp làm vở - GV nhận xét Bài giải: Diện tích xung quanh của hộp đó là:
4. (2,5 x 2,5) x 4 = 25 (dm2) Hộp đó không có nắp nên diện tích bìa dùng để làm hộp là: (2,5 x 2,5) x 5 = 31,25(dm2) Đáp số: 31,25 dm2 4. Hoạt động Vận dụng, trải nghiệm: (3 phút) - Chia sẻ với mọi người về cách tính diện tích xung - HS nghe và thực hiện quanh và diện tích toàn phần hình lập phương. - Về nhà tính diện tích xung quanh và diện tích toàn - HS nghe và thực hiện phần một đồ vật có hình lập phương của gia đình em: hộp quà, bể cá, rubik, - Chuẩn bị bài tiếp theo. IV. Các điều chỉnh, bổ sung Qua bài học này góp phần phát triển năng lực đặc thù của môn Toán cho học sinh như sau: - Năng lực tư duy và lập luận toán học: Thông qua các hoạt động trò chơi “chọn đúng vật” học sinh phân tích được sự giống và khác nhau giữa hình hộp chữ nhật và hình lập phương từ đó biết được hình lập phương là hình hộp chữ nhật đặc biệt, hoạt động này góp phần phát triển NL tư duy và lập luận toán học. - Năng lực mô hình hoá toán học: Qua tình huống có vấn đề, học sinh vận dụng kiến thức đã học (Sxq hình hộp chữ nhật) thiết lập được công thức, qui tắt diện tích xung quanh hình LP, qua đó góp phần PT NL mô hình hóa Toán học. - Năng lực giải quyết vấn đề toán học: Thông qua tình huống có vấn đề trong hoạt động Hình thành kiến thức mới, học sinh nêu được vấn đề của bài toán: Muốn tính diện tích giấy màu xanh của hộp quà thì phải tính được diện tích xung quanh của hình lập phương có cạnh 5cm, qua đó góp phần phát triển NL giải quyết vấn đề toán học. - Năng lực giao tiếp toán học: Trong quá trình nêu vấn đề, trình bày qui tắt, thảo luận nhóm, góp phần phát triển NL giao tiếp toán học cho học sinh. - Năng lực sử dụng công cụ và phương tiện học toán: Thông qua hoạt động khám phá mô hình để tìm ra cách tính diện tích xung quanh hình lập phương góp phần phát triển NL sử dụng công cụ và phương tiện học toán.