›
›

10 Chuyên đề bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán Lớp 4+5

doc 45 trang Hùng Thuận 27/05/2022 3230
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "10 Chuyên đề bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán Lớp 4+5", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • doc10_chuyen_de_boi_duong_hoc_sinh_gioi_mon_toan_lop_45.doc

Nội dung text: 10 Chuyên đề bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán Lớp 4+5

  1. 10 chuyên đề bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 4 - 5. Tài liệu dành cho giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi và học sinh tiểu học lớp 4,5 khá giỏi tham khảo 10 CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI LỚP 4,5 Chuyên đề 1 Các bàI toán về số và chữ số (3 dạng 3) DẠNG 1D: Viết số tự nhiên từ những số cho trước (2 loại 2) Loại 1: Viết STN từ những chữ số cho trước Loại 2: Xoá một số chữ số của STN để được STN mới DẠNG2: Các bài toán giải bằng phân tích số (5 loại5) Loại 1: Viết thêm một số chữ số vào bên phải, bên trái hoặc xen giữa một STN Loại 2: Xoá bớt một số chữ số của STN Loại 3: Các bài toán về STN Loại 4: Các bài toán về STN và hiệu các chữ số của nó Loại 5: Các bài toán về STN và tích các chữ số của nó DẠNG 3: Những bài toán về xét các chữ số tận cùng của số đó A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ ab = a x 10 + b abc = a x 100 + b x 10 + c = ab x 10+ c = a x 100 + bc abcd = a x 1000 + b x 100 + c x 10 + d = abc x 100 + d THƯ VIỆN SEN VÀNG 1
  2. = ab x 10 + cd = a x 1000 + bcd DẠNG 3 CẦN NHỚ 1.Chữ số tận cùng của một tổng bằng chữ số tận cùng của tổng các chữ số hàng đơn vị của các số hạng trong tổng ấy. 2. Chữ số tận cùng của một tích bằng chữ số tận cùng của tích các chữ số hàng đơn vị của các thừa số trong tích ấy. 3. Tổng 1 + 2 + 3 + + 9 có tận cùng bằng 5. 4. Tích 1 x 3 x 5 x 7 x 9 có chữ số tận cùng bằng 5. 5. Tích a x a không thể có tận cùng bằng 2, 3, 7 hoặc 8. 6. 1n có tận cùng bằng 1. 5n có tận cùng bằng 5. 9 2n có tận cùng bằng 1. 9 2n+ 1 có tận cùng bằng 9. B. BÀI TẬP TỰ LUYỆN DẠNG 1: VIẾT STN TỪ NHỮNG CHỮ SỐ CHO TRƯỚC (2 LOẠI2) LOẠI 1: VIẾT STN TỪ NHỮNG CHỮ SỐ CHO TRƯỚC Bài 1 ( B1- T6- Tập 1- 10 CĐBDHSG : Cho 4 chữ số 0, 3, 8 và 9. a. Viết được tất cả bao nhiêu số có 4 chữ số khác nhau từ 4 chữ số đã cho? b. Tìm số lớn nhất, số nhỏ nhất có 4 chữ số khác nhauu được viết từ 4 chữ số đã cho. THƯ VIỆN SEN VÀNG 2
  3. c. Tìm số lẻ lớn nhất, số chẵn nhỏ nhất có 4 chữ số khác nhau được viết từ 4 chữ số đã cho. Bài2 ( B1-T 16- Tập 1- 10 CĐBDHSG): Cho 5 chữ số 0, 1, 2, 3, 4. a. Có thể viết được bao nhiêu số có 4 chữ số khác nhau từ 5 chữ số đã cho? Trong các số viết được có bao nhiêu số chẵn? b. Tìm số chẵn lớn nhất, số lẻ nhỏ nhất có 4 chữ số khác nhau được viết từ 5 chữ số đã cho. LOẠI 2: XOÁ MỘT CHỮ SỐ CỦA STN ĐỂ ĐƯỢC STN MỚI Bài 3 ( B4- T17- Tập 1-10 CĐBDHSG): Viết liên tiếp các stn từ 1 đến 15 để được một stn. Hãy xoá đi 10 chữ số của số vừa nhận được mà vẫn giữ nguyên thứ tự của các chữ số còn lại để được: a.Số lớn nhất b.Số nhỏ nhất Viết các đó Bài 4 (( B5- T17- Tập 1-10 CĐBDHSG). Viết liên tiếp 10 số chẵn khác 0 đầu tiên để được một STN. Hãy xoá đi 10 chữ số của số vừa nhận được mà vẫn giữu nguyên thứ tự của các thừa số còn lại để được: a. Số chẵn lớn nhất b. Số lẻ nhỏ nhất DẠNG 2: CÁC BÀI TOÁN GIẢI BẰNG PHÂN TÍCH SỐ (5 LOẠI5) LOẠI 1: VIẾT THÊM MỘT CHỮ SỐ VÀO BÊN PHẢI, BÊN TRÁI NOẶC XEN GIỮA a. THÊM BÊN PHẢI: Bài 5 ( B8- T17- Tập 1-10 CĐBDHSG ) Tìm một số có 2 chữ số, biết rằng khi viết thêm chữ số 5 vào bên phải số đó ta được số lớn hơn số phảI tìm 230 đơn vị. b. XEN VÀO GIỮA : THƯ VIỆN SEN VÀNG 3
  4. Bài 6 (B9- T 18- Tập 1- ! 0 CĐBDHSG). Tìm một số có 3 chữ số, biết rằng viết thêm chữ số 0 xen giữa chữ số hàng trăm và hàng chục ta được một số lớn gấp 7 lần số đó. c. THÊM BÊN TRÁI Bài 7 ( B6- T 17 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm một số có 2 chữ số, biết rằng khi viết thêm số 21 vào bên trái số đó ta được một số lớn gấp 31 lần số phải tìm. Bài 8 ( B7- T 17 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm một số có 2 chữ số, biết rằng khi viết thêm chữ số 9 vào bên trái số đó ta được một số lớn gấp 26 lần số phải tìm. LOẠI 2: XOÁ BỚT MỘT SỐ CHỮ SỐ CỦA STN Bài 9 ( B10- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm stn có 4 chữ số, biết rằng nếu ta xoá đi chữ số hàng chục và hàng đơn vị thì ta được số nhỏ hơn số đó 3663 đơn vị. Bài 10 ( B11- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Cho số có 3 chữ số.Nếu ta xoá đI chữ số hàng trăm thì số đó giảm đI 5 lần. Tìm số đó. Bài 11 ( B13- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm số có 3 chữ số, biết rằng khi ta xoá chữ số hàng trăm thì số đó giảm đI 9 lần. Bài 12 ( B14- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm số có 4 chữ số, biết rằng khi ta xoá chữ số hàng nghìn thì số đó giảm đi 9 lần. LOẠI 3: CÁC BÀI TOÁN VỀ STN VÀ TỔNG CÁC CHỮ SỐ CỦA NÓ. Bài 13 ( B15- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm số có 2 chữ số, biết rằng số đó lớn hơn 6 lần tổng các chữ số của nó. Bài 14 ( B716- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Cho số có 2 chữ số. Nếu lấy số đó chia cho tổng các chữ số của nó được thương là 5 dư 12. Tìm số đó. Bài 15 ( B718- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm số có 3 chữ số, biết rằng khi chia sốđó cho tổng các chữ số của nó ta được thương là 11. THƯ VIỆN SEN VÀNG 4
  5. LOẠI 4: CÁC BÀI TOÁN VỀ STN VÀ HIỆU CÁC CHỮ SỐ CỦA NÓ Bài 16 ( B17- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm số có 2 chữ số, biết rằng nếu lấy số đod chia cho hiệu của chữ số hàng chục và hàng đơn vị, ta được thương là 26 dư 1. Bài 17 ( B19- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm số có 2 chữ số, biết rằng số đó gấp 21 lần hiệu của chữ số hàng chục trừ đi chữ số hàng đơn vị. LOẠI 5: CÁC BÀI TOÁN VỀ STN VÀ TÍCH CÁC CHỮ SỐ CỦA NÓ Bài 18 ( B20- T 18 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm STN có 2 chữ số, biết rằng số đó lớn gấp 3 lần tích các chữ số của nó. Bài 19 ( B21- T 19 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Cho số có 2 chữ số. Nếu lấy số đó chia cho tích các chữ số của nó được thương là 5 dư 2. Tìm số đó, biết rằng chữ số hàng chục của số đó lớn gấp 3 lần chữ số hàng đơn vị. DẠNG 3: NHỮNG BÀI TOÁN VỀ XÉT CÁC CHỮ SỐ TẬN CÙNG CỦA SỐ ĐÓ Bài 20 ( B27- T 19 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Không làm phép tính, hãy cho biết kết quả của mỗi phép tính sau có tận cùng bằng chữ số nào: a. ( 1999 + 2378 + 4545 + 7956) – ( 3115 + 598 + 736 + 89) b. 1 x 3 x 5 x7 x x 99 c. 6 x 16 x 116 x 1216 x 11996 d. 31 x 41 x 51 x 61 x71 x 81 x 91 e. 11 x 13 x 15 x 17 + 23 x 25 x 27 x 29 + 31 x 33 x 35 x 37 + 45 x 47 x 49 x 51 f. 56 x 66 x 76 x 86 – 51 x 61 x 71 x 81 Bài 21 ( B28- T 20 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tích 1 x 2 x 3 x x 98 x 99 x 100 tận cùng bằng bao nhiêu chữ số 0? THƯ VIỆN SEN VÀNG 5
  6. Bài 22 ( B29- T 20 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Mỗi tích sau tận cùng bằng bao nhiêu chữ số 0: a. 85 x 86 x 87 x x 94 b. 11 x 12 x x 20 x 53 x 54 x x 62 Bài 23 ( B30- T 20 – Tập 1- 10 CĐBDHSG). Không làm phép tính, hãy xét xem các kết quả sau đúng hay sai? Giải thích tại sao? SSH = (SL –SB) : KC + 1 Tổng = ( SL+ SB) x SSH : 2 SL = ( SSH – 1) x KC + SB SB = SL – ( SSH – 1) x KC a. 16358 – 6 x 16 x 46 x 56 = 120 b. abc x abc – 853467 = 0 c. 11 x 21 x 31 x 41 – 19 x 25 x 37 = 110. CHUYÊN ĐỀ 2 CÁC BÀI TOÁN VỀ DÃY SỐ CÁCH ĐỀU (5 DẠNG5) Dạng 1: Viết thêm số hạng vào trước, sau hoặc giữa một dãy số Dạng2 : Kiểm tra một số cho trước có phù hợp với dãy số đã cho hay không? Dạng 3: Tìmcác số hạng của dãy số. Dạng 4: Các bàI toán tính tổng các số hạng của dãy số. Dạng 5: các bàI toán về dãy chữ a. KIẾN THỨC CẦN NHỚ THƯ VIỆN SEN VÀNG 6
  7. BÀI TẬP TỰ LUYỆN DẠNG 1: VIẾT THÊM SỐ HẠNG VÀO TRƯỚC, SAU HOẶC GIỮA MỘT DÃY SỐ Bài 1: hãy viết tiếp 2 số hạng tiếp theo của dãy số sau: a. 3, 5, 8, 13, 21, ; d. 0, 2, 4, 6, 12, 22, ; b. 1, 5, 8, 75, ; e. 0, 3, 7, 12, ; c. 1, 3, 4, 7, 11, 18, ; g. 1, 2, 6, 24, ; Bài 2: Viết thêm 2 số hạng thích hợp vào mỗi dãy số sau: a. 105, 108, 111, 114, 117, ; e. 1, 2, 3, 6, 10, 15, ; b. 1, 2, 3, 5, 8, 13, ; g. 2, 6, 12, 20, 30, 42, ; c. 1, 2, 3, 6, 12, 24, ; h. 2, 12, 30, 56, 90, ; d. 1, 4, 9, 16, 25, 36, ; i. 1, 2, 6, 24, 120, ; DẠNG2 : KIỂM TRA MỘT SỐ CHO TRƯỚC CÓ PHÙ HỢP VỚI DÃY SỐ ĐÃ CHO HAY không? Bài 3: Xác định các số tự nhiên sau có thuộc dãy số đã cho hay không X? a. Số15, 124 có thuộc dãy số 45, 48, 51, 54. b. Số 1000, 729, 1110 có thuộc dãy số 3, 6, 12, 24. Bài 4: Tìm 2 số hạng đứng đầu của dãy số sau: ; ; 75, 79, 83. Biết rằng dãy số trên có 20 số hạng. Bài 5: Cho dãy số: 27, 36, 45, 54, 63, 72, a. Số hạng thứ 18 của dãy là số nào? b. Số 2193 có thuộc dãy số trưên không? THƯ VIỆN SEN VÀNG 7
  8. DẠNG 3: TÌMCÁC SỐ HẠNG CỦA DÃY SỐ. Bài 6: Có bao nhiêu số có 2 chữ số chia hết cho 3 Bài 7: Có bao nhiêu số lẻ có 3 chữ số chí hết cho 9. Bài 8: Cuốn SGk toán 4 có 220 trang.Hỏi phải dùng bao nhiêu lượt chữ số để đánh thứ tự số trang cuốn sách đó? Bài 9: Để đánh thứ tự số trang của một cuốn sách, người ta đã dùng 648 lượt chữ số cả thảy. Hỏi cuốn sách đocs bao nhiêu trang? Bài 10: Để đánh thứ tự các nhà trên một đường phố người ta đã dùng các số chẵn để đánh thứ tự các nhà của dãy phố thứ nhất và các số lẻ để đánh thứ tự các nhà của dãy phố thứ 2. Hỏi số nhà cuối cùng của dãy chẵn là số bao nhiêu? Biết rằng khi đánh thứ tự dãy đó người ta đung 424 lượt chữ số cả thảy. Bài 11: Cho 8 số tự nhiên ở giữa số 13 và 40. Hãy viết 10 số đó, biết rằng hiệu số liền sau và số liền trước là một số không đổi. Bài 12: Viết dãy số cách đều biết số hạng đầu tiên là 1 và số hạng thứ 20 là 77 . Bài 13: Cho dãy số tự nhiên gồm 10 số hạng có tổng bằng 3400, biết rằng mỗi số sau hơn số liền trước là 10 đơn vị. Tìm số hạng đầu tiên và số hạng cuối cùng. Bài 14: Cho dãy số cách đề gồm 9 số hạng có số hạng thứ 5 là 19 và số hạng thứ 9 là 35. Hãy viết đủ các số hạng của dãy số đó. DẠNG 4: CÁC BÀI TOÁN TÍNH TỔNG CÁC SỐ HẠNG CỦA DÃY SỐ. Bài 15: Tìm tổng các số lẻ có 2 chữ số chia hết cho 3. Bài 16: Một rạp hát có 18 dãy ghế, dãy đầu có 14 ghế, mỗi dãy sau hơn dãy trước 1 ghế. Hỏi rạp hát đó có bao nhiêu chỗ ngồi? DẠNG 5: CÁC BÀI TOÁN VỀ DÃY CHỮ Bài 15: Một người viết liên tiếp nhóm chữ: SAMSONTHANHHOA tạo thành dãy. THƯ VIỆN SEN VÀNG 8
  9. a. Hỏi chữ cái thứ 2003 trong dãy đó là chữ gì? b. Một người đếm trong dãy được tất cả 2001 chữ A. Hỏi dãy đó có bao nhiêu chữ S, bao nhiêu chữ H, bao nhiêu chữ T. c. Một người đếm trong dãy được 2003 chữ H cả thảy. Hỏi người đó đếm đúng hay sai? Tại sao? d. Người ta tô màu các chữ cái trong dãy lần lượt theo thứ tự Xanh - đỏ - tím- vàng- nâu. Hỏi chữ cái thữ 2003 tô màu gì? Bài 19: Một người viết liên tiếp nhóm chữ CHAMHOCCHAMLAM thành dãy. Hỏi: a. Chữ cái thứ 1000 trong dãy là gì? b. Người ta đếm được trong dãy 1200 chữ H thì đếm được bao nhiêu chữ A? c. Một người đếm trong dãy được 1996 chữ C. Hỏi người đó đếm được đúng hay sai? Tại sao? Bài 20: Một người viết liên tiếp nhóm chữ: TOQUOCVIETNAM tạo thành dãy.Hỏi: a. Chữ cái thứ 1996 trong dãy đó là chữ gì? b.Một người đếm trong dãy được tất cả 50 chữ T. Hỏi dãy đó có bao nhiêu chữ O, bao nhiêu chữ L? c. Một người đếm trong dãy được 1995 chữ O . Hỏi người đó đếm đúng hay sai? Tại sao? d. Người ta tô màu các chữ cái trong dãy lần lượt theo thứ tự Xanh - đỏ - tím- vàng. Hỏi chữ cái thữ 1995 trong dãy được tô màu gì? THƯ VIỆN SEN VÀNG 9
  10. Chuyên đề 3 Các bàI toán về điền số và phép tính (6 dạng6) DẠNG 1: CÁC BÀI TOÁN VỀ QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN CỦA PHÉP TÍNH DẠNG 2: CÁC BÀI TOÁN VỀ ĐIỀN CHỮ SỐ VÀO PHÉP TÍNH DẠNG 3: CÁC BÀI TOÁN VỀ ĐIỀN DẤU PHÉP TÍNH DẠNG 4: VẬN DỤNG TÍNH CHẤT CỦA PHÉP TOÁN ĐỂ TÌM NHANH KẾT QUẢ CỦA DÃY TÍNH DẠNG 5: TÌM X TRONG DÃY TÍNH DẠNG 6: NHỮNG PHÉP TÍNH CÓ KẾT QUẢ ĐẶC BIỆT BÀI TẬP TỰ LUYỆN DẠNG1: CÁC BÀI TOÁN VỀ QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN CỦA PHÉP TÍNH (2 LOẠI 2) LOẠI 1: VẬN DỤNG PHÉP CỘNG VÀ PHÉP TRỪ Bài 1: Khi cộng một STN với 308, do sơ xuất, một HS đã bỏ quên chữ số 0 của số hạng thứ 2 nên kết quả bằng 747. Tìm kết quả đúng của phép tính Bài 2: Khi cộng một STN với 308, do sơ xuất, một HS đã bỏ quên chữ số 0 của số hạng thứ 2. Hãy so sánh kết quả của phép tính đúng và phép tính chép nhầm đó. Bài 3: Khi cộng một STN với 308, do sơ xuất, một HS đã bỏ quên chữ số 0 của số hạng thứ 2, đồng thời chép nhầm dấu cộng thành dấu trừ nên nhận được kết quả bằng 671. Tìm kết quả đúng của phép tính đó. Bài 4: Khi cộng một STN với 308, do sơ xuất, một HS đã đặt phép tính như sau: abcd THƯ VIỆN SEN VÀNG 10
  11. + 308 Hãy so sánh kết quả giữa phép tính đúng với phép tính chép nhầm. Bài 5: Khi cộng một STN với 308, do sơ xuất, một HS đã bỏ quên chữ số 0 của số hạng thứ 2, đồng thời chép nhầm dấu cộng thành dấu trừ . Hãy so sánh kết quả giữa phép tính đúng với phép tính chép nhầm . Bài 6: Khi cộng một STN với 308, do sơ xuất, một HS đã đặt phép tính như sau: abcd - 308 Hãy so sánh kết quả giữa phép tính đúng với phép tính chép nhầm nói trên. Bài 7: Khi cộng 9876 với một STN có 2 chữ số, do sơ xuất, một HS đã đặt phép tính như sau: abcd - ab Vì vậy kết quả của phép tính đã giảm đI 1078 đơn vị.Tìm kết quả đúng của phép tính. Bài 8 ( B 43- T 104- Tập 1- 10CĐBDHSG). Khi cộng một STP với một STN, do sơ xuất, một HS đẫ chép nhầm dấu phẩy ở STP lùi sang bên phải một hàng, đồng thời chép nhầm dấu cộng thành dấu trừ và được kết quả là 219, 3. Tìm 2 số đó, biết rằng kết quả của phép tính đúng là 38,43. Bài 9 ( B 44- T 104- Tập 1- 10CĐBDHSG). Khi cộng một STN với một STP mà phần thập phân có 2 chữ số, một HS đã bỏ quên dấu phẩy ở STP và đặt THƯ VIỆN SEN VÀNG 11
  12. phép tính như cộng 2 STN được kết quả là 1996. Tìm 2 số đó, biết rằng tổng đúng của chúng là 733,75. Bài 10 ( B 2- T 55- Tập 1- 10CĐBDHSG). Khi cộng một STN có 5 chữ số với 25, do sơ xuất, một HS đã đặt phép tính như sau: abcde + 25 Hãy so sánh tổng đúng và tổng sai của phép tính đó. Bài11 ( B 3- T 55- Tập 1- 10CĐBDHSG). Khi cộng một STN với 107, một HS đã chép nhầm số hạnh thứ 2 thành 1007 nên được kết quả là 1996. Tìm tổng đúng của 2 số đó. Bài 12: Khi trừ một STN đI 11, một HS đã đặt phép tính như sau: abcd - 11 Hãy so sánh hiệu đúng và hiệu sai của phép tính đó. LOẠI 2: VẬN DỤNG PHÉP NHÂN VÀ PHÉP CHIA Bài 13: Khi nhân một STN với 203, do sơ xuất một HS đã bỏ quên chữ số 0 của thừa số thứ 2 và nhận được kết quả bằng 2875. Tìm kết quả đúng của phép tính đó. Bài 14: Khi nhân một STN với 215, do sơ xuất một HS đã đặt các tích riêng thẳng cột với nhau như trong phép cộng nên nhận được kết quả bằng 10000. Tìm tích đúng của phép nhân đó. Bài 15: Khi nhân một STN với 25, do sơ xuất một HS đã đổi chỗ chữ số hàng trăm và chữ số hàng chục của thừa số thứ nhất nên nhận được kết quả bằng 225750 đơn vị. Tìm tích đúng của phép nhân đó. THƯ VIỆN SEN VÀNG 12
  13. Bài 16 ( B 6- T 56- Tập 1- 10CĐBDHSG). Khi nhân một STN với 5423, một HS đã đặt các tích riêng thẳng cột với nhau như trong phép cộng nên nhận được kết quả bằng27944. Tìm tích đúng của phép nhân đó. Bài 17 ( B 11- T 56- Tập 1- 10CĐBDHSG). Khi nhân234 với một STN, do chép nhầm, một HS đã đổi chỗ chữ số hàng nghìn với hàng chục và chữ số hàng đơn vị với hàng trăm của số nhân nên được kết quả là 2250846 đơn vị. Tìm tích đúng của phép nhân đó. Bài 18: Khi chia một STN cho 25, do sơ xuất một HS đã đổi chỗ chữ số hàng trăm và chữ số hàng nghìn nên nhận được kết quả bằng 342dư 24. Tìm tích đúng của phép chia đó. Bài 19 ( B 10- T 56- Tập 1- 10CĐBDHSG). Khi chia một STN cho 101, một HS đã đổi chỗ chữ số hàng trăm và hàng đơn vị của số bị chia nên nhận được thương là 65 và dư 100 kết quả bằng 342dư 24. Tìm thương và số dư của phép chia đó. DẠNG 2: CÁC BÀI TOÁN VỀ ĐIỀN CHỮ VÀO PHÉP TÍNH (ĐIỀN CHỮ SỐ THAY CHO DẤU § *) KIẾN THỨC CẦN NHỚ 1. Nếu đề bài viết hàng ngang thì đưa về cột dọc. 2. Nếu đề bài cho phép trừ thì đưa về phép cộng. Nếu cho phép chia thì đưa về phép nhân. 3. Khi tìm được chữ nào thì thay vào phép tính để đưa về dạng toán đơn giản hơn. 4. Nếu bài toán yêu cầu các chữ số khác nhau thì khi giải phải kiểm tra điều đó. Nếu đầu bài không yêu cầu các chữ số khác nhau thì những chữ số khác nhau vẫn thay bằng những chữ số giống nhau. THƯ VIỆN SEN VÀNG 13
  14. BÀI TẬP TỰ LUYỆN LOẠI 1: DÙNG QUY TẮC THỰC HÀNH 4 PHÉP TÍNH ĐỂ GIẢI Bài 20: ( B 14- T 57- Tập 1- 10CĐBDHSG). Thay mỗi chữ trong phép tính sau bởi chữ số thích hợp: a. abcd + abc = bddcd b. bccb – abc = ab Bài 21 ( B 16- T 57- Tập 1- 10CĐBDHSG).Thay a, b, c bởi những chữ số thích hợp trong các phép tính sau: a. 8ab : ab = 17 c.15abc : abc = 121 b. 6ab = ab x 41 d. abcd x 81 = 33abcd Bài 22 ( B 18- T 57- Tập 1- 10CĐBDHSG). Thay a, b, c, d, e bởi những chữ số thích hợp trong các phép tính sau: a. abcde x 9 = edcba b. cdebc – abcd - acac = 0 LOẠI 2: CÁC BÀI TOÁN VỀ PHÂN TÍCH CẤU TẠO SỐ Bài 23: Điền số thích hợp thay cho các chữ số sau: 766530 – abcabc = abc Bài 24 : Khi viết thêm vào bên phải một STN có 2 chữ số chính số đó ta nhận được một số sao cho tổng của nó với số có 2 chữ số ban đầu bằng 9996. Tìm số có 2 chữ số. DẠNG 3: CÁC BÀI TOÁN VỀ ĐIỀN DẤU THÍCH HỢP Bài 25 ( B 20- T 59- Tập 1- 10CĐBDHSG). Xác định dấu của phép tính sau đó điền chữ số thích hợp vào phép tính: a. 861*7* b. *3575*2 *0*364 *8 64 *57*8*9 9*247* THƯ VIỆN SEN VÀNG 14
  15. DẠNG 4: VẬN DỤNG TÍNH CHẤT CỦA CÁC PHÉP TOÁN ĐỂ TÍNH NHANH KẾT QUẢ CỦA DÃY TÍNH A.CẦN NHỚ 1. Tính chất giao hoán: a + b = b + a a x b = b x a 2. Tính chất kết hợp: ( a + b ) + c = a + ( b +c) ( a x b) x c = a x ( b x c) 3. Nhân với 1 và chia cho 1: a x 1 = a a : a = 1 a : 1 = a 4. Cộng và nhân với 0: a + 0 = a a x 0 = 0 5. Nhân một số với một tổng và một hiệu: a x ( b + c) = a x b + a x c a x ( b – c) = a x b – a x c 6. a : b : c = a : c : b = a : ( b x c) B. BÀI TẬP TỰ LUYỆN Bài 26: Tính nhanh: 1. 20,2x5,1 30,3x3,4 14,58 2. 5,22x3134 10,44x275 20,88x1,079 14,58x460 7,29x540x2 9,4 19,4 29,4 199,4 Bài 27: Tính giá trị của biểu thức sau bằng cách nhanh nhất: 1. 2,4x1994x2 1,6x3996x3 1,2x4010x4 2. 8,1: 0,6x1875 1,5x625x9 3 7 11 15 95 99 275 105 205 795 895 3. ( 54321 x 16 : 12345) : ( 54321 : 15 ) THƯ VIỆN SEN VÀNG 15
  16. 4. (135,79x399) (79,8x420,86) 1995x355,0076 3 5 7 39 Bài 28: Tính nhanh: 1. 17,75 + 16,25 + 14,75 + 13,25 + + 4,25 + 2,75 + 1,25 26x49 23 2. ( 2,0 + 2,1 + 2,2 + + 7,7 + 7,8 + 7,9 + 8,0) : ( ) 25x49 26 3. 1995x1994 1 1993x1995 1994 4. 39,48x17 83x39,48 1990 72 : (51 6) Bài 29: Tính bằng cách hợp lý: 1. 18, 75 + 17, 25 + 15,75 + 14,25 + 5,25 + 3,75 + 2,25 2. (23,4 19,5)x7 (23,4 19,5)x3 11 0,55x2x30 5x11 2,75x8 3. 0,24x450 0,8x15x3 3x3x8 65 60 55 50 45 40 35 30 25 20 5 4 4 4 4 4 4 4. 2x4 4x6 6x8 8x10 16x18 18x20 5. 0,36x0,50 0,18x726x2 3x324x0,12 1 3 5 7 9 27 29 31 152 Bài 30 : Tính nhanh: 2 3 6 1 2 5 1 3 1. 6 + 7 + 8 + 9 + 1967 7 5 9 4 5 7 3 4 1 1 1 1 1 1 1 2. 2 4 8 16 32 64 128 3. (1 + 1 1 + 1 1 + 1 3 + 2 + 2 1 + 2 1 + 2 3 + + 4 3 ) : 23 4 2 4 4 2 4 4 1 1 1 1 1 4. + 2 6 12 20 90 Bài 31 : Tính nhanh: THƯ VIỆN SEN VÀNG 16
  17. 1. 1,5 + 2,5 + 3,5 + 4,5 + 5,5 + 6,5 + 7,5 + 8,5 2. 13 + 9 % + 41% + 24% 50 3. 97,8 – 95,5 + 93,2 + 90,9 + + 47,2 – 44,9 4. 44,8 – 43,1 + 41,4 – 39,7 + + 14,2 + 12,5 Bài 32: Tính nhanh: 2 2 2 2 1. 3 15 35 63 1 1 1 1 2. : 0,5 : 0,25 : 0,125 : 0,1 2 4 8 10 DẠNG 5: TÌM X TRONG DÃY TÍNH. Bài 33: Tìm X: 1 5 7 1 1. ( X- ) x 3. 4,25 x ( X + 41,53) – 125 = 53,5 2 3 4 2 4 7 7 6 15 2. ( X + )x 5 4. 3 4 6 8 X Bài 34: Tìm STN X, biết: 15 38 67 56 x X 19 5 15 15 Bài 35: Tìm Y bằng 3 cách: 12 : ( Y x 3)= 4 Bài 36: Tìm X: 53,2 : ( X – 3,5) + 45,8 = 99 DẠNG 6: NHỮNG PHÉP TÍNH CÓ KẾT QUẢ ĐẶC BIỆT. CẦN NHỚ: ab x 101 = abab abc x 1001 = abcabc Bài 37: ( B 25- T 60 – 10 CĐBDHSG - Tập 1). a.Phải nhân 23 với số nào để được kết quả là 232323. b.Phải nhân 253 với số nào để được kết quả là 253253. THƯ VIỆN SEN VÀNG 17
  18. Bài 38: ( B 26- T 60 – 10 CĐBDHSG - Tập 1). Phải nhân: a. 3 với số nào để được một số viết bằng 9 chữ số 5. b. 7 với số nào để được số viết bằng 6 chữ số 2. Bài 39: ( B 29- T 60 – 10 CĐBDHSG - Tập 1). Hãy rút ra quy tắc nhân nhẩm: a. Một số có 2 chũ số với 101; 10101 b. Một số có 3 chữ số với 1001 CHUYÊN ĐỀ 4 CÁC BÀI TOÁN VỀ CHIA HẾT (5 DẠNG 5) Dạng 1 : Viết các số tự nhiên theo dấu hiệu chia hết Dạng 2: Dùng dấu hiệu chia hết để điền các chữ số chưa biết Dạng 3: Các bài toán về vận dụng tính chất chia hết của một tổng và một hiệu Dạng 4: Các bài toán về phép chia có dư Dạng 5: Vận dụng tính chất chia hết và phép chia có dư để giải bài toán có lời văn A.KIẾN THỨC CẦN NHỚ 1. Các số có chữ số tận cùng là 2,4,6, 8 thì chia hết cho 2 2. Các số có tận cùng là 0 hoặc 5 thì chia hết cho 5 3. Các số có tổng các chữ số chia hết cho 9 thì chia hết cho 9 4. Các số có tổng các chữ số chia hết cho 3 thì chia hết cho 3 THƯ VIỆN SEN VÀNG 18
  19. 5. Nếu mỗi số hạng của tổng đều chia hết cho 2 thì tổng của chúng cũng chia hết cho 2 6. Nếu số bị trừ và số trừ chia hết cho 2 htì hiệu của chúng cũng chia hết cho 2 7. Nếu 1 số hạng không chia hết cho 2 và các số còn lại đều chia hết cho 2 thì tổng của chúng cũng không chia hết cho 2 8. Hiệu của 1 số chia hết cho 2 và một số không chia hết cho 2 là một số không chia hết cho 2 B.BÀI TẬP TỰ LUYỆN DẠNG 1 : VIẾT CÁC SỐ TỰ NHIÊN THEO DẤU HIỆU CHIA HẾT Bài 1: Cho 4 chữ số 0,1, 5và 8 .Hãy thiết lập các số có ba chữ số khác nhau thoả mãn điều kiện: a. Chia hết cho 6 b. Chia hết cho 15 Bài 2: Hãy tìm số tự nhiên nhỏ nhất có 7 chữ số khác nhau và chia hết cho 5 Bài 3: Tìm số chẵn lớn nhất có 4 chữ số khác nhau DẠNG 2: DÙNG DẤU HIỆU CHIA HẾT ĐỂ ĐIỀN CÁC CHỮ SỐ CHƯA BIẾT Bài 4: Hãy viết thêm vào bên trái và bên phải số 37 mỗi bên một chữ số để được số lớn nhất có 4 chữ số chia hết cho 2,3,5 Bài 5: Hãy viết thêm vào bên trái số 123 hai chữ số và bên phải một chữ số để được số nhỏ nhất có 6 chữ số khác nhau chia hết cho 4 và 9 Bài 6: Hãy xác định các chữ số a, b để khi thay vào số 6a49b ta được số chia hết cho: a. 2, 5 và 9 b. 2 và 9 Bài 7: Tìm a và b để a8b chia hết cho 15 THƯ VIỆN SEN VÀNG 19
  20. DẠNG 3: CÁC BÀI TOÁN VỀ VẬN DỤNG TÍNH CHẤT CHIA HẾT CỦA MỘT TỔNG VÀ MỘT HIỆU CẦN NHỚ: 2. Tổng của hai số chia hết cho b là một số chia hết cho b 3. Hiệu của hai số chia hết cho b là một số chia hết cho b 4. Tổng của một số chia hết cho b với một số không chia hết cho b là một số không chia hết cho b 5. Hiệu giữa một só chia hết cho b và một số không chia hết cho b là một số không chia hết cho b 6. Hiệu của hai số có cùng số dư khi chia cho b là một số chia hết cho b Bài 8: Không làm phép tính, hay cho biết các kết quả sau đây đúng hay sai a. 72315+35127=104442 b. 72315-35127=44188 Bài 9: Một học sinh thực hiện các phép tính như sau: a. 3548+7256+8108=18911 b. 9756+8322+6565=24642 Không cần kiểm tra lại các bước tính, thầy giáo nhận xét bạn này đã làm sai tất cả hai bài tập .Em có thể giải thích tại sao thầy giáo lại nhận xét như vậy không? Bài 10: Tổng kết năm học 2006-2007 , một trường Tiểu học có 462 học sinh tiên tiến và 195 học sinh giỏi .Ban giám hiệu dự định thưởng cho mỗi học sinh giỏi nhiều hơn mỗi học sinh tiên tiến 2 quyển vở .Cô văn thư nhẩm tính phải mua 1996 quyển vở thì đủ phát thưởng .Hỏi cô văn thư đã tính đúng hay sai? Tại sao? Bài 11: Tổng kết học kì 1 của một trường Tiểu học có 72 học sinh giỏi và 216 hóc inh tiên tiến .Cô hiệu trưởng dự định phát thưởng cho mỗi học sinh giỏi nhiều hơn mỗi học sinh tiên tiến 1 quyển vở. Cô văn thư nhẩm tính phải mua THƯ VIỆN SEN VÀNG 20
  21. 2002 quyển vở thì đủ phát thưởng .Hỏi cô văn thư đã tính đúng hay sai? Tại sao? Bài 12: Hai bạn Minh và Nhung đi mua 9 gói bánh và 6 gói kẹo để lớp liên hoan.Nhung đưa cho cô bán hàng 3 tờ giấy 50000đ và cô trả lại 56000.Minh nói ngay: “ Cô tính sai rồi!” Bạn hãy cho biết Minh nói đúng hay sai? Giải thích tại sao? Biết rằng giá tiền mỗi gói bánh kẹo là một số nguyên đồng? Bài 13: Không làm phép tính, hãy xem xét các tổng và hiệu sau đây có chia hết cho 3 hay không? a. 693 + 459 d. 92616 – 48372 b. 3693 – 459 e. 1236 + 2155 + 42702 c. c.92616 + 48372 g. 3216 + 6552 + 70242 Bài 14: Công ti X có một số công nhân hưởng mức lương 360000 đồng, một số khác hưởng 495000 đồng và số còn lại hưởng mức 672000 đồng một tháng.Sau khi phát lương tháng 7 cho công nhân, cô kế toán cộng sổ hết 273815000 đồng cả thảy. Hỏi cô kế toán tính đúng hay sai? Giải thích tại sao? DẠNG 4: CÁC BÀI TOÁN VỀ PHÉP CHIA CÓ DƯ CẦN NHỚ: 2. Những số không chia hết cho 2 sẽ có tận cùng bằng 1,3,5,7,9 3. Những số chia cho 5: - Dư 1 có tận cùng bằng 1 và 6 - Dư 2 có tận cùng bằng 2 và 7 - Dư 3 có tận cùng bằng 3 và 8 - Dư 4 có tận cùng bằng 4 và 9 3. Nếu a: b dư 1 thì a – 1 chia hết cho b 4. Nếu a: b dư b - 1 thì a +1 chia hết cho b. BÀI TẬP TỰ LUYỆN THƯ VIỆN SEN VÀNG 21
  22. Bài 15: Thay x, y bởi những chữ số thích hợp để được số tự nhiên a = 347xy khi chia cho 2, 3, 5 đều dư 1. Bài 16: Hãy thêm vào bên trái và bên phải số 47 mỗi bên một chữ số có 4 chữ số khác nhau khi chia cho 4 thì dư 3, chia cho 5 dư 4, chia cho 3 không dư. Bài 17:Cho a=5x1y . Hãy thay x, ybằng những chữ số thích hợp để được một số có 4 chữ số khác nhau chia hết cho 2, 3 và chia cho 5 dư 4. Bài 18: Viết thêm 3 chữ số vào bên phải số2754 ba chữ số để được mốtố chẵn có 7 chữ số khác nhau, khi chia số đó cho 5 và 9 đều dư 1. Bài 19: Hãy viết thêm 2 chữ số vào bên phải và một chữ số vào bên trái x số 54 để được số lớn nhất có 5 chữ số thoả mãn tính chất : Chia số đó cho 4 dư 3, chia cho 5 dư 4, chia cho 9 dư 8. DẠNG 5: VẬN DỤNG TÍNH CHẤT CHIA HẾT ĐỂ GIẢI TOÁN CÓ LỜI VĂN Bài 20: Một cửa hàng rau quả có 5 rổ đựng cam và chanh (trong mỗi rổ chỉ đựng một loại quảt). Số quả trong mỗi rổ lần lượt là 104,115,132, 136 và 148 quả.Sau khi bán được một rổ cam, người bán hàng thấy rằng trong số quả còn lại thì số chanh gấp 4 lần số cam.Hỏi lúc đầu cửa hàng đó có bao nhiêu quả mỗi loại? Bài 21: Một cửa hàng đồ sắt có 7 thùng đựng 2 loại đinh 5 phân và 10 phân (mỗi thùng chỉ đựng một loại đinhm). Số đinh trong mỗi thùng theo thứ tự là 24, 26,30,37,41, 55 và 58 kg.Sau khi bán hết 6 thùng và chỉ còn 1 thùng đinh 10 phân, người bán hàng thấy rằng trong số đinh đã bán, đinh 10 phân gấp 3 lần đinh 5 phân. Hỏi cửa hàng đó có bao nhiêu kg đinh mỗi loại? Bài 22: Một người bán hàng có 5 bao đường kính.Trong mỗi bao chỉ đựng một trong 2 loại đường trằng hoặc đường vàng. Số đường trong mỗi bao lần lượt là22, 21, 20, 23 và 26 kg .sau khi cất đi 1 bao thì trong các bao còn lại có số đường trắng gấp 3 lần số đường vàng. Tính số kg đường trắng trong các bao còn lại? Số đường vàng trong các bao còn lại? THƯ VIỆN SEN VÀNG 22
  23. Bài 23: Kết quả học lực cuối học kì 1 của lớp 4A được xếp thành 3 loại: Giỏi, khá, trung bình.Số HS xếp loại giỏi bằng 1 số HS xếp loại khá và bằng 1 2 3 số HS xếp loại trung bình.Tính số HS mỗi loại, biết rằng số HS của lớp 4A là một số nhỏ hơn 40 và lớn hơn 30. Bài 24: Mai có một số kẹo ít hơn 55 cái và nhiều hơn 40 cái.Nếu Mai đem số kẹo đó chia đều cho 5 bạn hoặc chia đều cho 3 bạn thì cũng vừa hết. Hỏi Mai có bao nhiêu cái kẹo? Bài 25: Trong một đợt trồng cây, số cây lớp 4A trồng được bằng 2 số cây 3 của lớp 4B. Tính số cây mỗi lớp trồng được, biết tổng số cây 2 lớp trồng được là một số chia hết cho 2, 3, nhiều hơn 150 nhưng ít hơn 200 cây. CHUYÊN ĐỀ 5 CÁC BÀI TOÁN VỀ PHÂN SỐ VÀ SỐ THẬP PHÂN (4 DẠNG 4) Dạng 1: Các bàI toán về cấu tạo (2 loại 2) Loại 1: các bàI toán về khái niệm phân số Loại 2: các bàI toán về phân số áp dụng tính chất Dạng 2: So sánh phân số Dạng 3: thực hành 4 phép tính trên phân số Dạng 4: GiảI toán có văn A.KIẾN THỨC CẦN NHỚ * PHẦN CẤU TẠO SỐ: CẦN NHỚ 1. Tính chất 1: Khi cộng cả tử số và mẫu số của một phân số với cùng một STN thì hiệu giữa tử số và mẫu số của phân số đó không đổi TS STN ( Hiệu – Tỉ) MS STN THƯ VIỆN SEN VÀNG 23
  24. 2. Tính chất 2: Khi bớt cả tử số và mẫu số của một phân số với cùng một STN thì hiệu giữa tử số và mẫu số của phân số đó không đổi TS STN ( Hiệu – Tỉ) MS STN 3. Tính chất 3: Nếu ta thêm vào tử số và bớt đi ở mẫu số của một phân số với cùng một STN thì tổng của tử số và mẫu số của phân số đó không đổi TS STN (Tổng – TỉT) MS STN 4. Tính chất 4: Nếu ta bớt đi ở tử số và thêm vào mẫu số của một phân số với cùng một STN thì tổng của tử số và mẫu số của phân số đó không đổi TS STN ( Tổng – Tỉ) MS STN * Phần so sánh phân số: Cần nhớ: Có 7 cách so sánh: 1. áp dụng quy tắc so sánh hai phân số cùng tử số 2. áp dụng quy tắc so sánh hai phân số khác mẫu số 3. áp dụng quy tắc so sánh hai phân số cùng mẫu số 4.So sánh qua phân số trung gian a c b d b d 6. So sánh “ phần hơn” so với 1 của mỗi phân số a - 1 < c - 1. Vậy a < c b d b d THƯ VIỆN SEN VÀNG 24
  25. 7.Phối hợp giữa các quy tắc nói trên B. BÀI TẬP TỰ LUYỆN DẠNG 1: CÁC BÀI TOÁN VỀ CẤU TẠO (2 LOẠI2) Loại 1: Các bài toán về khái niệm phân số Bài 1: Hãy viết các phân số có tổng các chữ số và mẫu số bằng 8 Bài 2: Hãy viết các phân số có tích của tử số và mẫu số bằng 200 sao cho khi chia các tử số và mẫu số của phân số đó cho 5 ta được một phân số tối giản Bài 3: Hãy viết các phân số có tích của tử số và mẫu số bằng 200 sao cho phân số đó bằng một STN Bài 4 ( B 30- T 101 -Tập 1- 10 CĐBDHSG).Viết các phân số sau dưới dạng STP: a. 17 c. 1 40 625 b. 321 d. 1 320 64 Bài 5 ( B 32- T 102 -Tập 1- 10 CĐBDHSG). Từ 4 chữ số 0, 4, 6, 9 a.Hãy viết tất cả các STP có 3 chữ số ở phần thập phân sao cho mỗi chữ số đã cho xuất hiện trong cách viết đúng một lần b.Hãy viết tất cả các STP có 3 chữ số ở cả phần nguyên và phần thập phân sao cho mỗi chữ số đã cho xuất hiện trong cách viết đúng một lần. Sau đó hãy sắp xếp các số theo thứ tự từ lớn đến bé. Loại 2: Các bài toán về phân số áp dụng các tính chất Bài 6: Khi cộng 13 với cùng một STN ta được một phân số bằng 2002 . 31 2005 Tìm STN đó THƯ VIỆN SEN VÀNG 25
  26. Bài 7: Khi bớt cả tử số và mẫu số của phân số 271 đi cùng một STN ta 151 được một phân số bằng 7 . Tìm STN đó. 3 Bai 8: Khi bớt đi ở tử số và thêm vào mẫu số của phân số 87 với cùng 33 một STN thì ta được một phân số 7 . Tìm STN đó. 5 Bài 9 ( B 31- T 102 -Tập 1- 10 CĐBDHSG). Viết các STP sau dưới dạng phân số tối giản: a. 1,32 c. 3,128 b. 0,625 d. 25,25 DẠNG 2: SO SÁNH PHÂN SỐ - SỐ THẬP PHÂN Bài 10 : So sánh 2 phân số sau: 43 và 45 171 169 Bài 11: Hãy sắp xếp các phân số sau theo thứ tự từ lớn đến bé bằng cách hợp lý nhất: 13 53 95 1995 ; ; ; 17 57 99 1999 Bài 12: Sắp xếp các phân số sau theo thứ tự từ bé đến lớn: 7 67 97 1997 ; ; ; 4 64 95 1995 Bài 13: Hãy viết: a. 5 phân số nằm giữa 2 phân số 5 và 6 7 7 b. 4 phân số nằm giữa 2 phân số 5 và 5 6 7 THƯ VIỆN SEN VÀNG 26
  27. Bài 14 ( B 33- T 102 - Tập 1- 10 CĐBDHSG). Hãy sắp xếp các STP sau theo thứ tự từ lớn đến bé: a. 0,12 ; 31,191 ; 45,102 ; 0,121 ; 45,09 ; 31,1909 ; 45,091 b. 3,8009 ; 2,09 ; 3,79 ; 2,1 ; 2,101 ; 2,001 ; 3,8012 Bài 15 ( B 34- T 102- Tập 1- 10 CĐBDHSG). Thay * bởi chữ số thích hợp để cho: a.5,14 < 5,1*9 < 5,158 b. 13,98 < 13,98001 Bài 16 ( B 35- T 102- Tập 1- 10 CĐBDHSG). Viết 5 STP khác nhau mà mỗi số có 4 chữ số ở phần thập phân nằm giữa 2 số: b. 21, 3709 và 21,3715 c. 13, 9125 và 19,9125 Bai 17( B 36- T 102 -Tập 1- 10 CĐBDHSG). Hãy tìm 15 STP khác nhau nằm giữa 2 số: a. 0, 15 và 0,1 b. 3, 91 và 3, 92 Bài 18 ( B 45b,c- T 104- Tập 1- 10 CĐBDHSG). Điền dấu thích hợp vào ô trống bằng cách nhanh nhất: b. 123,123 x 21,7217 2,19219 x 1211,21 c. 3173,17 x 717,171 71,7171 x 31731,7 Bài 19: Hãy sắp xếp các STp theo thứ tự từ lớn đến bé: 39,235 ; 123,103 ;123,093 ;39,2 ;123,09 Bài 20: Thay a bởi những chữ số thích hợp để: 0,15 < 0, 1a7 < 0 ,165 Bài 21 : Hãy viết 12 STP nằm giữa 2 số 1, 6 và 1,7 Bài 22 : Không làm phép tính hãy điền số thích hợp vào ô trống: THƯ VIỆN SEN VÀNG 27
  28. 313,131 x 323,32 29,2929 x 33333,3 DẠNG 3: THỰC HÀNH 4 PHÉP TÍNH TRÊN PHÂN SỐ - STP Bài 23 ( B 17- T 98 _ Tập 1- 10 CĐBDHSG). Thực hiện các phép tính sau bằng cách nhanh nhất: 5 1 2 6 3 16 5 a. 11 2 5 11 4 25 16 19 37 1 132 5 37 b. 4 100 8 25 2 12 1313 165165 424242 c. x x 2121 143143 151515 1995 19961996 199319931993 d. x x 1996 19931993 199519951995 121 123 127 1995 17 21 16 42 75 19 210 e.( x )x( x : )x( x x ) 122 125 129 1996 16 25 17 30 23 23 38 Bài 24 ( B 48- T 105 -Tập 1- 10 CĐBDHSG). Tìm X: a. X : 6 x 7,2 + 1,3 x + X : 2 + 15 = 19,95 3,8xX 57 b. 7 : ( 3) = 1,75 19 c. 7,75 – ( 0,5 x X : 5 – 6,2 ) = 5 Bài 25: Điền chữ số thích hợp thay cho các chữ số sau: d4,1c – c1,4d = 8a,ba THƯ VIỆN SEN VÀNG 28
  29. DẠNG 4: GIẢI TOÁN CÓ LỜI VĂN Bài 26 ( B 21- T 99 _ Tập 1- 10 CĐBDHSG). Trung bình cộng của 3 phân số bằng 7 . Nếu tăng phân số thứ nhất lên 2 lần thì TBC bằng 41 . Nếu tăng phân 6 30 số thứ 2 lên 2 lần thì TBC sẽ bằng 13 . Tìm 3 phân số đó. 9 Bài 27 ( B 22- T 100 - Tập 1- 10 CĐBDHSG). TBC của 3 phân số bằng 13 . TBC của phân số thứ nhất và thứ 2 bằng 5 , của phân số thứ 2 và thứ 3 bằng 36 12 7 . Tìm 3 phân số đó. 24 Bài 28: Trung bình cộng của 3 phân số là 13 . Nếu tăng phân số thứ nhất 36 gấp 2 lần thì TBC của chúng bằng 19 . Nếu tăng phân số thứ 2 gấp 2 lần thì TBC 36 của chúng bằng 19 . Nếu tăng phân số thứ 3 gấp 2 lần thì TBC của chúng bằng 36 4 . Tìm 3 phân số đó. 9 Bài 29 ( B 23- T 100- Tập 1- 10 CĐBDHSG). Hai bà mang trứng ra chợ bán. sau khi nhẩm tính, một bà bảo: “ 3 số trứng của tôi gấp 1, 5 lần 2 số trứng 4 5 của bà và 3 số trứng của tôi nhiều hơn 2 số trứng của bà 21 quả” . Em hãy tính 4 5 xem mỗi bà mang bao nhiêu trứng ra chợ bán? Bài 31 ( B 50- T 105- Tập 1- 10 CĐBDHSG). Giá vở viết tháng 9 tăng 10%, sang tháng 10 lại hạ giá 10 % . Hỏi giá vở viết tháng 10 so với trước lúc tăng của tháng 9 khi nào rẻ hơn? BàI 32: Hai bà đi chợ bán trứng, biết rằng 3 số trứng của tôi gấp 1, 5 lần 5 5 số trứng của bà và 3 số trứng của tôi nhiều hơn 5 số trứng của bà là 20 quả. 8 5 8 Hỏi mỗi bà đã mang bao nhiêu trứng ra chợ bán? THƯ VIỆN SEN VÀNG 29
  30. Bài 33: Một của hàng rau quả có 2 rổ đựng cam và chanh. Sau khi bán hết 2 số cam và 4 số chanh, người bán hàng thấy rằng cả hai loại còn lại 165 5 9 quả.Trong đó, số chanh bằng 2 số cam. Hỏi lúc đầu cửa hàng đó có bao nhiêu 9 quả mõi loại? Bài 34: Hai bạn An và Hồng mang tiền đi mua sách. Sau khi An mua hết 4 số tiền mang đi và Hồng mua hết 3 số tiền mang đi thì cả hai bạn còn lại 7 8 120000 đồng. Trong đó số tiền còn lại của An bằng 3 số tiền còn lại của Hồng. 5 Hỏi mỗi bạn đã mang bao nhiêu tiền đi mua sách? CHUYÊN ĐỀ 6 CÁC BÀI TOÁN VỀ TÍNH TUỔI (6 DẠNG 6) DẠNG 1: CHO BIẾT HIỆU SỐ TUỔI VÀ TỈ SỐ TUỔI CỦA A VÀ B LOẠI 1: CHO BIẾT HIỆU SỐ TUỔI CỦA HAI NGƯỜI LOẠI 2: PHẢI GIẢI BÀI TOÁN PHỤ ĐỂ TÌM HIỆU SỐ TUỔI CỦA HAI NGƯỜI THƯ VIỆN SEN VÀNG 30
  31. DẠNG 2: CHO BIẾT TỈ SỐ TUỔI CỦA HAI NGƯỜI Ở HAI THỜI ĐIỂM KHÁC NHAU DẠNG 3: CHO BIẾT TỔNG VÀ HIỆU SỐ TUỔI CỦA HAI NGƯỜI DẠNG 4: CHO BIẾT TỈ SỐ TUỔI CỦA HAI NGƯỜI Ở BA THỜI ĐIỂM KHÁC NHAU DẠNG 5: CÁC BÀI TOÁN TÍNH TUỔI VỚI CÁC STP DẠNG 6: MỘT SỐ BÀI TOÁN KHÁC A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ 1. Có 3 dạng toán điển hình: - Tìm 2 số khi biết Tổng - Tỉ - Tìm 2 số khi biết Hiệu - Tỉ - Tìm 2 số khi biết Tổng - Hiệu 2. Thường dùng phương pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải. 3. Hiệu số tuổi của 2 người không thay đổi theo thời gian. 4. Thường gặp các đại lượng: - Tuổi của A và B - Hiệu số tuôỉ của A và B - Tổng số tuổi của A và B - Tỉ số tuổi của A và B - Các thời điểm của tuỏi Avà b trước đây, hiện nay, sau này B. BÀI TẬP TỰ LUYỆN DẠNG 1: CHO BIẾT HIỆU SỐ TUỔI VÀ TỈ SỐ TUỔI CỦA A VÀ B. LOẠI 1: CHO BIẾT HIỆU SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI Bài 1: ( B1- T 15- 10 CĐBDHSG - Tập2).Năm nay mẹ hơn con 28 tuổi. Hỏi khi mẹ gấp 5 lần tuổi con thì tuổi mẹ và tuổi con là bao nhiêu? THƯ VIỆN SEN VÀNG 31
  32. Bài2 ( B2- T 15- 10 CĐBDHSG - Tập2). Cách đây 3 năm, em lên 5 tuổi và kém anh 6 tuổi. Hỏi cách đây mấy năm thì tuổi anh gấp 3 lần tuổi em? Bài 3 ( B3- T 15- 10 CĐBDHSG - Tập2). Hiện nay con 5 tuổi và mẹ gấp 7 lầ tuổi con. Hỏi sau mấy năm nữa thì tuổi mẹ gấp 4 lần tuổi con? Bài 4 ( B4- T 15- 10 CĐBDHSG - Tập2).Năm nay con 4 tuổi và kém cha 30 tuổi. Hỏi sau bao nhiêu năm nữa thì 2 lần tuổi cha bằng 7 lần tuổi con? LOẠI 2: PHẢI GIẢI BÀI TOÁN PHỤ ĐỂ TÌM SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI Bài 5 ( B4- T 15- 10 CĐBDHSG - Tập2). Tuổi cha năm nay gấp 4 lần tuổi con và tổng số tuổi của 2 cha con cộng lại là 50 tuổi. Hãy tính tuổi của 2 cha con khi tuổi cha gấp 3 lần tuổi con. Bài6: Hùng hơn Cường 4 tuổi, biết rằng 4 tuổi của Hùng bằng 2 tuỏi của 7 3 Cường. Tính tuổi của mỗi người. DẠNG 2: CHO BIẾT TỈ SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI Ở 2 THỜI ĐIỂM KHÁC NHAU Bài7 ( B6- T 15- 10 CĐBDHSG - Tập2). Trước đây 8 năm, tuổi Lan bằng nửa tuổi của Lan sau 8 năm nữa. Tính tuổi của Lan hiện nay. Bài 8 ( B7- T 15- 10 CĐBDHSG - Tập2). Mẹ sinh con năm 24 tuổi. Năm nay 8 lần tuổi con bằng 2 lần tuổi mẹ. Hỏi sau bao nhiêu năm nữa tuổi mẹ gấp 3 lần tuổi con? THƯ VIỆN SEN VÀNG 32
  33. Bài 9 ( B8- T 15- 10 CĐBDHSG - Tập2). Hai năm trước đây tuổi hai chú cháu cộng lại bằng 24. Hỏi sau mấy năm nữa thì tuổi chú gấp 3 lần tuổi cháu? Biết rằng 2 năm trước tuổi cháu có bao nhiêu ngày thì tuổi chú có bấy nhiêu tuần . Bài 10 ( B11- T 16- 10 CĐBDHSG - Tập2). Năm nay tuổi mẹ gấp 2 lần tuổi con. Tìm tuổi mẹ và tuổi con hiện nay, biết rằng 12 năm về trước tuổi mẹ gấp 3 lần tuổi con. Bài 11 ( B12- T 16- 10 CĐBDHSG - Tập2). Năm nay tuổi cha gấp 9 lần tuổi con, 15 năm sau thì tuổi cha gấp 3 lần tuổi con. Tìm tuổi cha và tuổi con hiện nay. Bài 12 ( B9- T 17- 10 CĐBDHSG - Tập2). Năm nay tuổi mẹ gấp 3 lần tuổi con. 12 năm trước tuổi mẹ gấp 7 lần tuổi con.Tìm tuổi mỗi người hiện nay. Bài 13 ( B22- T 17- 10 CĐBDHSG - Tập2). Tuổi của bà, của mẹ và của Mai năm nay cộng được 120 năm.Bạn hãy tính tuổi của mỗi người, biết rằng, tuổi của Mai có bao nhiêu ngày thì tuổi của mẹ có bấy nhiêu tuần và tuổi của Mai có bao nhiêu tháng thì tuổi của bà có bấy nhiêu năm. DẠNG 3: CHO BIẾT TỔNG VÀ HIỆU SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI Bài 14 ( B13- T 16- 10 CĐBDHSG - Tập2). Tuổi em năm nay nhiều hơn hiệu số tuổi của 2 chị em là 12. Tổng số tuổi của 2 chị em cùng nhỏ hơn 2 lần tuổi của chị là 3. Tính tuổi mỗi người. THƯ VIỆN SEN VÀNG 33
  34. Bài 15 ( B20- T 17- 10 CĐBDHSG - Tập2). 8 năm về trước tổng số tuổi của ba cha con cộnglạilà 45. 8 năm sau cha hơn con lớn 26 tuổi và hơn con nhỏ 34 tuổi. Tính tuổi của mỗi người hiện nay. DẠNG 4: CHO BIẾT TỈ SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI Ở 3 THỜI ĐIỂM KHÁC NHAU. Bài 16 ( B14- T 16- 10 CĐBDHSG - Tập2). Tuổi em hiện nay gấp 2 lần tuổi em khi anh bằng tuổi em hiện nay.Khi tuổi em bằng tuổi anh hiện nay thì 2 lần tuổi em lớn hơn tuổi anh lúc đó 12 tuổi. Tính tuổi hiện nay của mỗi người. Bài 17 ( B15- T 16- 10 CĐBDHSG - Tập2). Khi tuổi chị bằng tuổi em hiện nay thì tuổi chị lớn hơn 3 lần tuổi em là 2 tuổi. đến khi chị 37 tuổi thì tuổi em bằng tuổi chị hiện nay.Tìm tuổi của 2 chị em hiện nay. DẠNG 5: CÁC BÀI TOÁN TÍNH TUỔI VỚI SỐ THẬP PHÂN Bài 18 ( B17- T 17- 10 CĐBDHSG - Tập2). Tuổi cô năm nay gấp 7, 5 lần tuổi Hoa. 16 năm sau tuổi cô gấp 2, 3 lần tuổi Hoa. Tính tuổi của hai cô cháu khi tuổi cô gấp 3 lần tuổi Hoa. Bài 19 ( B16- T 16- 10 CĐBDHSG - Tập2). Tuổi bố năm nay gấp 2, 2 lần tuổi con. 25 năm về trước, tuổi bố gấp 8, 2 lần tuổi con. Hỏi khi tuổi bố gấp 3 lần tuổi con thì con bao nhiêu tuổi. DẠNG 6: MỘT SỐ BÀI TOÁN KHÁC . Bài 20 ( B21- T 17- 10 CĐBDHSG - Tập2). Tuấn hỏi ông: “ Ông ơi! Năm nay ông bao nhiêu tuổi ạ?” Ông trả lời “ Tuổi của ông năm nay là một số chẵn. THƯ VIỆN SEN VÀNG 34
  35. Nếu viết các chữ số của tuổi ông theo thứ tự ngược lại thì được tuổi của bố cháu. Nếu cộng các chữ số chỉ tuổi của bố cháu thì được tuổi của cháu. Cộng tuổi ông, tuổi bố cháu và tuổi cháu được 144 năm”. Hỏi Tuấn năm nay bao nhiêu tuổi? Bài 21 ( B26- T 18- 10 CĐBDHSG - Tập2). Tuổi Dũng năm nay gấp 5 lần tuổi em gái Dũng. Tuổi mẹ Dũng gấp 6 lần tuổi Dũng. Tuổi bố Dũng bằng tuổi mẹ Dũng cộng tuổi hai con, Tuổi bà Dũng bằng tuổi bố, mẹ và hai anh em Dũng cộng lại. Hãy tìm tuổi của Dũng, biết rằng bà Dũng chưa đến 100 tuổi. BÀI TẬP VỀ NHÀ DẠNG 1: CHO BIẾT HIỆU SỐ TUỔI VÀ TỈ SỐ TUỔI CỦA A VÀ B. LOẠI 1: CHO BIẾT HIỆU SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI Bài 1: Năm nay mẹ hơn con 32 tuổi. Hỏi khi mẹ gấp 5 lần tuổi con thì tuổi mẹ và tuổi con là bao nhiêu? Bài 2: Cách đây 3 năm, em lên 5 tuổi và kém anh 8 tuổi. Hỏi cách đây mấy năm thì tuổi anh gấp 3 lần tuổi em? Bài 3: Hiện nay con 5 tuổi và mẹ gấp 7 lần tuổi con. Hỏi sau mấy năm nữa thì tuổi mẹ gấp 6 lần tuổi con? Bài 4: Năm nay con 4 tuổi và kém cha 35 tuổi. Hỏi sau bao nhiêu năm nữa thì 2 lần tuổi cha bằng 7 lần tuổi con? LOẠI 2: PHẢI GIẢI BÀI TOÁN PHỤ ĐỂ TÌM SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI THƯ VIỆN SEN VÀNG 35
  36. Bài 5: Tuổi cha năm nay gấp 4 lần tuổi con và tổng số tuổi của 2 cha con cộng lại là 50 tuổi. Hãy tính tuổi của 2 cha con khi tuổi cha gấp 4 lần tuổi con. Bài6: Hùng hơn Cường 6 tuổi, biết rằng 4 tuổi của Hùng bằng 2 tuổi của 7 3 Cường. Tính tuổi của mỗi người. DẠNG 2: CHO BIẾT TỈ SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI Ở 2 THỜI ĐIỂM KHÁC NHAU Bài 7: Trước đây 7 năm, tuổi Lan bằng nửa tuổi của Lan sau 7 năm nữa. Tính tuổi của Lan hiện nay. Bài 8: Mẹ sinh con năm 24 tuổi. Năm nay 8 lần tuổi con bằng 2 lần tuổi mẹ. Hỏi sau bao nhiêu năm nữa tuổi mẹ gấp 4 lần tuổi con? Bài 9: Hai năm trước đây tuổi hai chú cháu cộng lại bằng 24. Hỏi sau mấy năm nữa thì tuổi chú gấp 4 lần tuổi cháu? Biết rằng 2 năm trước tuổi cháu có bao nhiêu ngày thì tuổi chú có bấy nhiêu tuần . Bài 10: Năm nay tuổi mẹ gấp 2 lần tuổi con. Tìm tuổi mẹ và tuổi con hiện nay, biết rằng 9 năm về trước tuổi mẹ gấp 3 lần tuổi con. Bài 11: Năm nay tuổi cha gấp 9 lần tuổi con, 12 năm sau thì tuổi cha gấp 3 lần tuổi con. Tìm tuổi cha và tuổi con hiện nay. Bài 12: Năm nay tuổi mẹ gấp 3 lần tuổi con. 8 năm trước tuổi mẹ gấp 7 lần tuổi con.Tìm tuổi mỗi người hiện nay. THƯ VIỆN SEN VÀNG 36
  37. Bài 13: Tuổi của bà, của mẹ và của Mai năm nay cộng được 100 năm.Bạn hãy tính tuổi của mỗi người, biết rằng, tuổi của Mai có bao nhiêu ngày thì tuổi của mẹ có bấy nhiêu tuần và tuổi của Mai có bao nhiêu tháng thì tuổi của bà có bấy nhiêu năm. DẠNG 3: CHO BIẾT TỔNG VÀ HIỆU SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI Bài 14: Tuổi em năm nay nhiều hơn hiệu số tuổi của 2 chị em là 15. Tổng số tuổi của 2 chị em cùng nhỏ hơn 2 lần tuổi của chị là 3. Tính tuổi mỗi người. Bài 15: 8 năm về trước tổng số tuổi của ba cha con cộng lại là 48. 8 năm sau cha hơn con lớn 26 tuổi và hơn con nhỏ 34 tuổi. Tính tuổi của mỗi người hiện nay. DẠNG 4: CHO BIẾT TỈ SỐ TUỔI CỦA 2 NGƯỜI Ở 3 THỜI ĐIỂM KHÁC NHAU. Bài 16: Tuổi em hiện nay gấp 2 lần tuổi em khi anh bằng tuổi em hiện nay.Khi tuổi em bằng tuổi anh hiện nay thì 2 lần tuổi em lớn hơn tuổi anh lúc đó 15 tuổi. Tính tuổi hiện nay của mỗi người. Bài 17: Khi tuổi chị bằng tuổi em hiện nay thì tuổi chị lớn hơn 3 lần tuổi em là 3 tuổi. đến khi chị 34 tuổi thì tuổi em bằng tuổi chị hiện nay.Tìm tuổi của 2 chị em hiện nay. DẠNG 5: CÁC BÀI TOÁN TÍNH TUỔI VỚI SỐ THẬP PHÂN Bài 18 : Tuổi cô năm nay gấp 7, 5 lần tuổi Hoa. 16 năm sau tuổi cô gấp 2, 3 lần tuổi Hoa. Tính tuổi của hai cô cháu khi tuổi cô gấp 3 lần tuổi Hoa. THƯ VIỆN SEN VÀNG 37
  38. Bài 19: Tuổi bố năm nay gấp 2, 3 lần tuổi con. 25 năm về trước, tuổi bố gấp 8, 3 lần tuổi con. Hỏi khi tuổi bố gấp 3 lần tuổi con thì con bao nhiêu tuổi? DẠNG 6: MỘT SỐ BÀI TOÁN KHÁC . Bài 20: Tuấn hỏi ôngT: “ Ông ơi! Năm nay ông bao nhiêu tuổi ạ?” Ông trả lời “ Tuổi của ông năm nay là một số chẵn. Nếu viết các chữ số của tuổi ông theo thứ tự ngược lại thì được tuổi của bố cháu. Nếu cộng các chữ số chỉ tuổi của bố cháu thì được tuổi của cháu. Cộng tuổi ông, tuổi bố cháu và tuổi cháu được 169 năm”. Hỏi Tuấn năm nay bao nhiêu tuổi? CHUYÊN ĐỀ 7 CÁC BÀI TOÁN VỀ CHUYỂN ĐỘNG (5 DẠNG5) Dạng 1: Các bàI toán có một chuyển động tham gia Dạng 2: Các bàI toán về hai chuyển động cùng chiều Dạng 3: Các bàI toán về hai chuyển động ngược chiều Dạng 4: Vật chuyển động trên dòng nước Dạng 5: vật chuển động có chiều dàI đáng kể THƯ VIỆN SEN VÀNG 38
  39. A.KIẾN THỨC CẦN NHỚ 1. S = v x t ; v = S ; t = S t v 2. -Với cùng v thị S tỉ lệ thuận với t. - Trong cùng t thì S tỉ lệ thuận với v. -Trên cùng S thì v tỉ lệ thuận với t. * Với vật chuyển động trên dòng nước thì: V xuôi = V vật + V dòng V ngược = V vật – V dòng * Chuyển động cùng chiều : V = V vật = (V xuôi V + V ngược) : 2 V1 – V2 V dòng = (V xuôi – V ngượcV) : 2 * Chuyển động ngược chiều: V = V1 + V2 B.BÀI TẬP TỰ LUYỆN DẠNG 1: CÁC BÀI TOÁN CÓ MỘT CHUYỂN ĐỘNG THAM GIA Bài 1 ( B1- T 37- 10 CĐBDHSG - Tập2). Lúc 6 giờ 30 phút sáng, một người đi xe đạp từ nhà lên huyện với vận tốc 14 km / giờ. Đến huyện, người ấy vào chợ mua hàng trong 2 giờ, sau đó đạp xe về nhà.Do ngược gió lúc về chỉ đi được 10 km / giờ nên thời gian trở về lâu hơn lúc đi nửa tiếng. a. Tính quãng đường từ nhà lên huyện. b. Người ấy về nhà lúc mấy giờ? Bài 2 ( B2- T 37- 10 CĐBDHSG - Tập2). Hàng ngày bác Hải đi xe đạp đến cơ quan làm việc với vận tốc 12 km /giờ. Sáng nay do có việc bận, bác xuất THƯ VIỆN SEN VÀNG 39
  40. phát chậm 4 phút. Bác Hải nhẩm tính, để đến cơ quan kịp giờ làm việc bác phải đi với vận tốc 15 km /giờ. Tính quãng đường từ nhà bác đến cơ quan. Bài 3 ( B4- T 37- 10 CĐBDHSG - Tập2).Lúc 8 giờ 30 phút, một ô tô khởi hành từ A với vận tốc 60 km /giờ và phải tới B lúc 13 giờ. Đến 11 giờ xe phải dừng lại sửa chữa mất 20 phút. Hỏi để đến B đúng giờ quy định thì đoạn đường còn lại xe phải chạy với vận tốc bao nhiêu? Bài 4 ( B5- T 37- 10 CĐBDHSG - Tập2).Một người đi xe máy từ A đến B mất 3 giờ. Lúc trở về do đường ngược gió mỗi giờ người ấy đi chậm hơn 10 km so với lúc đi cho nên thời gian lúc về lâu hơn 1 giờ. Tính quãng đường từ A đến B. Bài 5 ( B6- T 38- 10 CĐBDHSG - Tập2).Mỗi sáng chú Tuấn đi xe máy từ nhà lúc 7 giờ 30 phút và đến cơ quan lúc 8 giờ kém 5 phút. Sáng nay, chú phải đưa con đến trường học rồi mới quay về nhà và đến cơ quan. Vì thế, chú tới cơ quan lúc 8 giờ 10 phút. Tính quãng đường từ nhà chú tới cơ quan và vận tốc hàng ngàychú đi làm việc, biết rằng nhà chú cách trường học 2400m. Bài 6 ( B8- T 38- 10 CĐBDHSG - Tập2).Một ô tô chạy từ tỉnh A đến tỉnh B. Nếu chạy mỗi giờ 60 km thì ô tô sẽ đến B lúc 15 giờ. Nếu chạy mỗi giờ 40 km thì ô tô đến B lúc 17 giờ. a. Hãy tính xem hai tỉnh A và B cách nhau bao nhiêu km. b. Hãy tính xem trung bình mỗi giờ ô tô phải chạy bao nhiêu km để đến B lúc 16 giờ . Bài 7 ( B9- T 38- 10 CĐBDHSG - Tập2). Một người đi xe máy từ tỉnh này sang tỉnh khác. Nếu chạy với vận tốc25 km / giờ thì sẽ muộn mất 2 giờ. Nếu chạy với vận tốc 30 km / giờ và giữa đường nghỉ 1 giờ thì cũng muộn mất 2 giờ. Để đến nơi đúng giờ mà dọc đường không nghỉ thì xe phải chạy mỗi giờ bao nhiêu km? DẠNG 2: CÁC BÀI TOÁN VỀ 2 CHUYỂN ĐỘNG CÙNG CHIỀU Bài 8 ( B13- T 40- 10 CĐBDHSG - Tập2). Quãng đường từ nhà lên huyện dàI 30 km. Một người đi xe đạp với vận tốc12 km / giờ từ nhà lên huyện. Sau đó 1 giờ 30 phút, một người đi xe máy đuổi theo với vận tốc 36 km / giờ. Hỏi khi THƯ VIỆN SEN VÀNG 40
  41. người đi xe máy đuôi kịp người đi xe đạp thì hai người cách huyện bao nhiêu km? DẠNG 3: CÁC BÀI TOÁN VỀ HAI CHUYỂN ĐỘNG NGƯỢC CHIỀU Bài 9 ( B14- T 40- 10 CĐBDHSG - Tập2).Hai đơn vị bộ đội ở hai địa điểm A và B cách nhau 41 km. Lúc 9 giờ tối, đơn vị ở A hành quân về B, mỗi giờ đi được 6 km. Trước đó 30 phút, đơn vị ở B hành quân về A, mỗi giờ đi được 5 km. Hỏi hai đơn vị gặp nhau lúc mấy giờ? Bài 10 ( B15- T 40- 10 CĐBDHSG - Tập2).Hai bến tàu thuỷ cách nhau 18 km. Lúc 6 giờ hàng ngày, một tàu khởi hành từ A đi về phía B, một tàu khởi hành từ B đi về phía A và chúng gặp nhau lúc 6 giờ 24 phút. Sáng nay tàu khởi hành từ B chậm 27 phút cho nên hai tàu gặp nhau lúc 6 giờ 39 phút. Tìm vận tốc của mỗi tàu. Dạng 4: VẬT CHUYỂN ĐỘNG TRÊN DÒNG NƯỚC Bài 11 ( B17- T 41- 10 CĐBDHSG - Tập2). Một chiếc thuyền đi xuôi dòng từ A đến B mất 32 phút, cũng trên dòng sông đó một cụm bèo trôi từ A đến B mất 3 giờ 12 phút, Hỏi chiếc thuyền đó đi ngược dòng từ B đến A hết bao lâu? Bài 12 ( B18- T 41- 10 CĐBDHSG - Tập2). Lúc 10 giờ một chiếc tàu chở khách xuất phát từ A ngược dòng đến B nghỉ lại 1 giờ 30 phút để trả và nhận khách. Sau đó lại xuôi dòng về đến A lúc 5 giờ chiều cùng ngày. Tìm khoảng cách giữa hai bến A và B, biết rằng vận tốc xuôi dòng bằng 1,2 vận tốc ngược dòng và vận tốc của dòng nước là50 m/ phút. DẠNG 5: VẬT CHUYỂN ĐỘNG CÓ CHIỀU DÀI ĐÁNG KỂ Bài 13 ( B22- T 42- 10 CĐBDHSG - Tập2).Một đoàn tàu đi qua cầu dài 450 m mất 45 giây và đi qua một cột điện hết 15 giây.Tính chiều dài và vận tốc của đoàn tàu. Bài 14 ( B23- T 42- 10 CĐBDHSG - Tập2). Trên một đoạn đường quốc lộ chạy song song với đường tàu, một hành khách ngồi trên ô tô nhìn thấy đầu tàu đang chạy ngược chiều còn cách ô tô 300m và sau 12 giây thì đoàn tàu vượt qua THƯ VIỆN SEN VÀNG 41
  42. mình .Hãy tính chiều dài của đoàn tàu, biết rằng vận tốc của ô tô là 42km/gìơ và vận tốc đoàn tàu là 60 km /giờ Bài 15 ( B24- T 42- 10 CĐBDHSG - Tập2). Từ vị trí A trên đường quốc lộ chạy song song với đường tàu, một ô tô chạy với vận tốc 36km/giờ và một người đi xe đạp với vận tốc 12km/giờ đi về hai phía ngược chiều nhau. Từ một vị trí cách A 100m một đoàn tàu dài 60 m chạy cùng chiều người đi xe đạp .Đoàn tàu vượt qua ô tô trong 6 giây. Tính vận tốc của đoàn tàu và sau bao lâu thì đoàn tàu vượt qua người đi xe đạp? BÀI TẬP LÀM THÊM Bài 16: Một người đi từ A đến B với vận tốc 4km/giờ và dự định đến B lúc 11 giờ 45 phút.Đi được 4 quãng đường AB thì người đó đi tiếp đến B với 5 vận tốc 3km/giờ nên đến B lúc 12 giờ cùng ngày.Tính quãng đường AB Bài 17: Quãng đường AB gồm hai đoạn đường: Một đoạn lên dốc và một đoạn xuống dốc.Một người đi từ Ađến B hết 2 giờ, đi từ B đến A hết 2 giờ 10 phút. Biết rằng vận tốc người đó đi lên dốc là 4 km /giờ và khi xuống dốc là 6km/giờ.Tính quãng đường AB Bài 18: Một ô tô dự định chạy từ A đến B hết 3 giờ. Nhưng trên thực tế, ô tô đó chỉ chạy từ A đến B hết 2 giờ rưỡi , vì trung bình mỗi giờ xe chạy nhiều hơn 6km .Tính vận tốc của ô tô chạy từ A đến B Bài 19: Sau khi đã đi được một nửa quãng đường AB, một ô tô đã tăng vận tốc thêm 0.25vận tốc cũ nên đã đến sớm hơn thời gian dự định là 0.5giờ.Tính thời gian ô tô đi từ A đến B. Bài 20: Một người phải đi từ A đến B trong một thời gian đã định theo kế hoạch .Nếu người đó cho xe chạy với vận tốc 35km/giờ thì sẽ đến muộn 2 giờ .Nếu xe chạy với vận tốc 50km/giờ thì sẽ đến sớm một giờ so với thời gian đã định. a. Tính thời gian đã định theo kế hoạch b. Tính quãng đường AB THƯ VIỆN SEN VÀNG 42
  43. c. Để đến B đúng thời gian đã định thì xe phải chạy với vận tốc là bao nhiêu km /giờ. Bài 21: An đI học lúc 6 giờ 30 phút, dự định đến trường lúc 7 giờ 15 phút. Hôm nay đi khỏi nhà được 400 m thì An phải quay về lấy một quyển vở để quên nên khi đến trường thì đúng 7 giờ 30 phút. Hỏi trung bình An đi 1 giờ được bao nhiêu km? Bài 22: Ngày nghỉ anh Thành về thăm quê. Quê anh cách nơI làm việc 140 km. Anh đi xe đạp trong 1 giờ 20 phút rồi đi tiếp bằng ô tô trong 2 giờ thì tới nơi. Biết ô tô đi nhanh gấp 4 lần xe đạp. Hãy tính vận tốc mỗi xe. Bài 23: Đoạn đường từ tỉnh A đến tỉnh B dài 245 km. Người thứ nhất đi lúc 5 giờ sáng từ A đến B, nghỉ dọc đường 2 giờ. người thứ hai đi từ B đến A lúc 6 giờ sáng, cũng nghỉ dọc đường 2 giờ. đến 12 giờ trưa thì 2 người gặp nhau. Tìm vận tốc của mỗi người, biết trong 1 giờ cả hai người đi được 55 km. Bài 24: Một người đi xe máy từ địa điểm A đến địa điểm B để họp. Nếu người ấy đi với vận tốc 25 km / giờ thì sẽ đến B chậm mất 2 giờ. Nếu đi với vận tốc 30 km / giờ thì đến B chậm mất 1 giờ. Hỏi quãng đường từ địa điểm A đến địa điểm B dài bao nhiêu km? Bài 25: Một ca nô chạy trên một khúc sông từ bến A đến bến B. Khi đi xuôi dòng thì mất 5 giờ, khi đi ngược dòng thì mất 6 giờ. Tính khoảng cách từ bến A đến bến B, biết vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng hơn vận tốc khi đi ngược dòng là 6 km / giờ. Bài 26: Một chi đội tổ chức đi cắm trại ở một nơi cách trường 14 km. Các bạn khởi hành lúc 7 giờ 30 phút với vận tốc 5 km / giờ. Một số bạn chở dụng cụ cắm trại đi xe đạp với vận tốc 12 km / giờ. Hỏi các bạn đi xe đạp phải khởi hành lúc mấy giờ để đến nơI cùng một lúc với các bạn đi bộ? Bài 27: Hai tỉnh A và B cách nhau 140 km. Cùng lúc 7 giờ sáng, một xe máy đi từ A về B và một ôtô đi từ B về A. Hỏi hai xe gặp nhau lúc mấy giờ và địa điểm gặp nhau cách địa điểm khởi hành của mỗi xe là bao nhiêu? Biết vận tốc của xe máy là 30 km/ giờ, vận tốc của ô tô là 40 km / giờ. THƯ VIỆN SEN VÀNG 43
  44. Bài 28: Địa điểm A cách địa điểm B 54 km. Nếu cùng một lúc An đI từ A, Bình đi từ B ngược chiều nhau thì sau 3 giờ sẽ gặp nhau. Tìm vận tốc của mỗi bạn, biết mỗi giờ An đI nhanh hơn Bình 6 km. Bài 29: Hai người khởi hành cùng một lúc từ một địa điểm và đi về hai phía ngược chiều nhau, một người đi xe máy với vận tốc 48 km / giờ, một người đi xe đạp với vận tốc bằng 1 vận tốc người đi xe máy. Hái sau 1 giê 24 phót hai 3 ng-êi c¸ch nhau bao nhiªu km? HẾT THƯ VIỆN SEN VÀNG 44
  45. THƯ VIỆN SEN VÀNG 45