Đề thi chọn HSG khối 9 cấp huyện - Môn: Sinh

Nội dung text: Đề thi chọn HSG khối 9 cấp huyện - Môn: Sinh

1. UBND HUYỆN YÊN LẠC ĐỀ THI CHỌN HSG LỚP 9 CẤP HUYỆN PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NĂM HỌC 2017 - 2018 MÔN: SINH HỌC ĐỀ THI CHÍNH THỨC Thời gian làm bài 150 phút, không kể thời gian giao đề Câu 1. a. Hiện nay, tỉ lệ học sinh trong các trường học bị cận thị rất cao.Vậy nguyên nhân nào dẫn tới cận thị? Cách khắc phục tật cận thị. b. Trình bày về thời gian các pha trong một chu kì tim ở người bình thường. Hãy tính số nhịp tim trung bình diễn ra trong một phút của người đó. Câu 2. Giả sử ở một loài thực vật, alen A quy định thân cao trội hoàn toàn so với alen a quy định thân thấp. Để kiểm tra độ thuần chủng của giống thực vật này, người ta cho các cây thân cao ở P giao phấn với các cây thân thấp, thu được đời con F1 có 5% cây thân thấp. Theo lí thuyết, nếu cho các cây thân cao P ở trên giao phấn với nhau thì ở đời con số cây thân thấp chiếm tỉ lệ bao nhiêu? Câu 3. Di truyền liên kết là gì? Điều kiện để xảy ra di truyền liên kết? Nêu ý nghĩa của di truyền liên kết trong chọn giống? Câu 4. Bộ nhiễm sắc thể 2n của một con ruồi giấm được kí hiệu là AaBbDdXY. a. Hãy viết kí hiệu bộ nhiễm sắc thể của con ruồi giấm này ở kì sau của nguyên phân và kì sau của giảm phân II. b. Nếu 5 tế bào sinh dục của con ruồi giấm này tham gia giảm phân bình thường thì số loại giao tử tối đa và tối thiểu có thể được tạo ra là bao nhiêu? Giải thích. Biết không có trao đổi chéo ở kì đầu giảm phân I. Câu 5. a. Biến dị tổ hợp là gì? Vì sao ở các loài sinh sản hữu tính lại tạo ra nhiều biến dị tổ hợp hơn loài sinh sản vô tính? b. Ở đậu Hà Lan, A: hạt vàng trội hoàn toàn so với a: hạt xanh. B: hạt trơn trội hoàn toàn so với b: hạt nhăn. Hãy tìm biến dị tổ hợp trong phép lai sau: P : AABb x aaBB. Câu 6. Cho phép lai P: ♂AaBbDdee x ♀AabbDdEE. Biết mỗi gen quy định một tính trạng và phân li độc lập với nhau, tính trạng trội là trội hoàn toàn. Hãy cho biết: - Số loại kiểu gen dị hợp ở đời con. - Tỉ lệ phân li các loại kiểu hình ở đời con. - Tỉ lệ đời con có kiểu gen khác bố mẹ là bao nhiêu? - Tỉ lệ đời con có ít nhất 1 tính trạng lặn là bao nhiêu? Câu 7. Một đoạn mạch đơn của một gen có cấu trúc như sau: A T A X G G X T X a. Hãy viết cấu trúc đoạn phân tử ARN được tổng hợp từ gen trên. b. Tính số liên kết hiđrô và chiều dài của đoạn mạch đơn trên. Câu 8. Năm 1865, bằng việc chọn đúng đối tượng thí nghiệm và có phương pháp nghiên cứu độc đáo. Menđen đã phát minh ra các quy luật di truyền đặt nền móng cho Di truyền học. Đối tượng thí nghiệm đó có đặc điểm như thế nào? Phương pháp nghiên cứu đó là gì? Trình bày nội dung cơ bản của phương pháp đó? Câu 9. ADN được cấu tạo theo nguyên tắc nào? Nguyên tắc bổ sung được thể hiện như thế nào trong cấu trúc không gian của ADN? Sự vi phạm nguyên tắc bổ sung dẫn tới hậu quả gì? Câu 10. Ở cà chua, gen A quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với gen a quy định hoa vàng, gen B quy định thân cao trội hoàn toàn so với gen b quy định thân thấp, các gen phân li độc lập. Khi lai hai giống cà chua thuần chủng (P) với nhau thu được thế hệ F1 đều cho hoa đỏ, thân cao. F1 giao phấn với được F2 có 901 cây hoa đỏ, thân cao; 299 cây hoa đỏ, thân thấp; 301 cây hoa vàng, thân cao; 103 cây hoa vàng, thân thấp. a. Có bao nhiêu phép lai (P) thỏa mãn kết quả F1 ở trên? Viết kiểu gen các phép lai đó. b. Lấy ngẫu nhiên một cây hoa đỏ, thân thấp và một cây hoa vàng, thân cao ở F2 đem lai với nhau, tính xác suất thu được cây hoa vàng, thân thấp ở thế hệ sau. Biết rằng không có đột biến, các giao tử và hợp tử tạo ra có sức sống như nhau. Hết (Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)
2. PHÒNG GD&ĐT YÊN LẠC KÌ THI CHỌN HSG CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2017 – 2018 HD chấm có 03 trang HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: SINH HỌC 9 N i dung Câu ộ m Điể a.Nguyên nhân:Có thể là tật bẩm sinh do cầu mắt dài hoặc không giữ đúng khoảng cách trong vệ sinh học đường, làm cho thể thủy tinh luôn luôn phồng , lâu dần mất khả năng dãn -> dẫn đến cận thị 0,25 Cách khắc phục: Đeo kính cận (kính mặt lõm-kính phân kì) 0,25 1 b.Chu kì tim gồm 3pha: (1đ) -Pha nhĩ co : 0,1s -Pha thất co: 0,3s 0,25 -Pha dãn chung: 0,4s *S nh p tim trung bình /phút là : 60s : (0,1+0,3+0,4) = 75nh p/phút ố ị ị 0,25 Qui ước gen: A thân cao, a thân thấp. - Cho giao phấn các cây thân cao với các cây thân thấp ở P thu được F1: 95% thân cao : 5% thân thấp -> các cây thân cao P có kiểu gen AA và Aa 0,25 - Các cây thân thấp (aa) thu được ở F1 là do những cây thân cao P có kiểu 0,25 2 gen Aa giao phấn với cây thân thấp - Gọi tỉ lệ cây thân cao ở P có kiểu gen Aa là x. (1đ) Theo bài ra ta có: 1/2.x = 0,05 -> x = 0,1→ Cho giao tử a với tỉ lệ 0,1 : 2 = 0,25 0,05 - Cho các cây thân cao P giao phấn với nhau thì tỉ lệ cây thân thấp ở đời con là: aa = (0,05)2 = 0,0025= 0,25 % 0,25 - Di truyền liên kết : là hiện tượng một nhóm tính trạng được di truyền cùng nhau , được quy định bởi các gen trên 1 nhiễm sắc thể cùng phân li trong quá trình phân bào 0,5 - Điều kiện để xảy ra liên kết gen: Các gen phải cùng nằm trên 1 nhiễm sắc 3 thể 0,25 (1đ) - Ý nghĩa của di truyền liên kết: Trong chọn giống, người ta có thể có thể chọn được những giống mang nhóm tính trạng tốt luôn được di truyền cùng nhau 0,25 a.- Kí kiệu bộ NST kì sau nguyên phân: AaBbDdXY- AaBbDdXY 0,25 Kí kiệu bộ NST kì sau của giảm phân II: ABDX – ABDX và abdY – abdY hoặc ABDY – ABDY và abdX – abdX 4 hoặc ABdX – ABdX và abDY – abDY hoặc ABdY – ABdY và abDX – (1đ) abDX hoặc AbDX – AbDX và aDdY – aDdY hoặc AbDY – AbDY và aDdX – aDdX hoặc aBDX – aBDX và AbdY – AbdY hoặc aBDY – aBDY và AbdX – AbdX ( 8 trường hợp) 0,25 b.- Nếu 5 tế bào sinh dục giảm phân bình thường mà có cùng một kiểu sắp
3. xếp ở kì giữa I thì số loại giao tử là 2 (tối thiểu) 0,25 - Nếu 5 tế bào sinh dục giảm phân bình thường mà mỗi tế bào có một kiểu sắp xếp khác nhau ở kì giữa I thsì ố loại tinh trùng là 10 (tối a). 0,25 a.- Biến dị tổ hợp: là sự tổ hợp lại các tính trạng ở bố mẹ làmđ xuất hiện kiểu hình khác P ở đời con 0,25 - Vì: + Ở loài sinh sản hữu tính quá trình sinh sản dựa vào cơ chế giảm phân và thụ tinh: Trong quá trình giảm phân tạọ ra nhiều loại giao tử khác nhau về 5 nguồn gốc nhiễm sắc thể. Trong thụ tinh các giao tử kết hợp ngẫu nhiên với (1đ) nhau tạo nhiều tổ hợp nhiễm sắc thể khác nhau (Biến dị tổ hợp) 0,25 + Đối với loài sinh sản vô tính, quá trình sinh sản dựa vào cơ chế nguyên phân nên vẫn giống của mẹ → Không xuất hiện biến dị tổ hợp 0,25 b. Sơ đồ lai: P: AABb ( vàng , trơn) x aaBB (xanh, trơn) → F1: 1 AaBB : 1 AaBb (100% vàng, trơn) => Không có biến dị tổ hợp trong phép lai này . 0,25 - Số loại kiểu gen dị hợp ở đời con: 3.2.3.1 – 2.1.2.0 = (18 loại) 0,25 - Tỉ lệ phân li các loại kiểu hình ở đời con: (3 : 1).(1 : 1).(3 : 1).1 = (3 : 1)2(1 : 1) 0,25 6 - Tỉ lệ đời con có kiểu gen khác bố mẹ: (1đ) 1- (1/2 . 1/2 . 1/2 . 0 + 1/2 . 1/2 . 1/2 . 0) = 1 0,25 - Tỉ lệ đời con có ít nhất 1 tính trạng lặn là: 1- 3/4 . 1/2 . 3/4 . 1 = 23/32 0,25 a.*Trường hợp 1: Mạch đã cho làm mạch khuôn tổng hợp ARN Mạch ARN: U A U G X X G A G 0,25 7 *Trường hợp 2: Mạch bổ sung với mạch đã cho làm mạch khuôn tổng hợp (1đ) ARN Mạch ARN: A U A X G G X U X 0,25 b.- Chiều dài = 3,4 A0 x 9 = 30,6 A0 0,25 - Số liên kết hiđrô = 2 x 4 + 3 x 4 = 20 liên kết 0,25 - Đối tượng thí nghiệm: Đậu Hà Lan: có hoa lưỡng tính, tự thụ phấn nghiêm ngặt 0,25 - Phương pháp phân tích các thế hệ lai 0,25 - Nội dung phương pháp: + Lai các cặp bố mẹ khác nhau về một hoặc một số cặp tính trạng thuần 8 chủng tương phản, rồi theo dõi sự di truyền riêng rẽ của từng cặp tính trạng (1đ) đó trên con cháu của từng cặp bố ẹ 0,25 + Dùng toán thống kê để phân tích các số liệu thu được. Từ đó rút ra quy luật di truyền các tính trạng 0,25 9 * ADN cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, gồm nhiều đơn phân. Mỗi đơn (1đ) phân là nuclêôtit gồm 4 loại: A, T, G, X 0,25
4. * Nguyên tắc bổ sung được thể hiện trong cấu trúc không gian của ADN: Các nuclêôtit giữa hai mạch liên kết với nhau bằng các liên kết hiđrô tạo thành cặp theo NTBS: A liên kết với T bằng 2 liên kết hiđrô và ngược lại, G liên kết với X bằng 3 liên kết hiđrô và ngược lại 0,25 * Sự vi phạm nguyên tắc bổ sung: sẽ làm thay đổi cấu trúc của ADN (thành phần,số lượng , trình tự phân bố các nucleotít) tạo nên ADN mới ,từ đó hình 05 thành prôtêin mới tạo nên đột biến a. Có hai phép lai (P) thỏa mãn: AABB x aabb hoặc AAbb x aaBB 0,25 b. - , thân th p F2 có 2 ki u gen: 1/3 AAbb; 2/3 Aabb 0,25 10 Cây hoa đỏ ấ ở ể - Cây hoa vàng, thân cao ở F2 có 2 kiểu gen: 1/3 aaBB; 2/3 aaBb 0,25 (1đ) - Để thu được cây hoa vàng, thân thấp (aabb) ở F3 thì ta phải chọn cặp: Aabb và aaBb, vậy xác suất cần tính là: 2/3 x 2/3 x 1/4 = 1/9 0,25 Tổng 10 điểm Ghi chú: Thí sinh giải cách khác có đáp án đúng vẫn cho điểm tối đa.