Đề thi chọn học sinh giỏi cấp trường - Môn: Ngữ văn lớp 7

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi cấp trường - Môn: Ngữ văn lớp 7

1. TRƯỜNG THCS BẮC LỆNH KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG NĂM HỌC: 2020-2021 MÔN: Ngữ Văn – Lớp 7 ( Thời gian: 150 phút, không kể thời gian giao đề) (Đề thi gồm có 01 trang, 02 câu) CÂU 1: ( 8,0 điểm) Mong ước đầu tiên và lớn nhất của tôi là các con sẽ trở thành người tử tế, sau đó là cháu sẽ có một cuộc sống hạnh phúc. Sau này con có trở thành bất cứ ai trên cuộc đời này, làm bất cứ công việc gì thì cũng làm việc một cách tử tế, ứng xử với bản thân, với gia đình, bạn bè, những người xung quanh, với cộng đồng và thậm chí là với cả Trái đất này một cách tử tế! Việc cháu tiếp tục học ở đâu, làm việc gì là tùy vào sở thích, niềm đam mê và năng lực của cháu. Tôi và gia đình hoàn toàn tôn trọng vào sự lựa chọn và quyết định của con mình. (Thạc sĩ Đinh Thị Thu Hoài - Giám đốc Trung tâm đào tạo Kĩ năng sống Insight, mẹ của “cậu bé vàng” Đỗ Hải Nhật Minh Trả lời phỏng vấn báo Giáo dục và Thời đại số 24 ngày 28-1-2017, trang 7). Qua đoạn trích trên, em hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về ý kiến được nêu trong đoạn trích: Sau này con có trở thành bất cứ ai trên cuộc đời này, làm bất cứ công việc gì thì cũng làm việc một cách tử tế, ứng xử với bản thân, với gia đình, bạn bè, những người xung quanh, với cộng đồng và thậm chí là với cả Trái đất này một cách tử tế! CÂU 2: ( 12,0 điểm) Bàn về học vấn, ngạn ngữ Hy Lạp có câu "Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào". Em hiểu ý kiến trên như thế nào, bằng sự trải nghiệm thực tế, hãy nói rõ quan niệm của mình về vấn đề này. .HẾT
2. TRƯỜNG THCS BẮC LỆNH KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG NĂM HỌC: 2020-2021 MÔN: Ngữ Văn – Lớp 7 ( Thời gian: 150 phút, không kể thời gian giao đề) (Hướng dẫn chấm gồm có 05 trang) HƯỚNG DẪN CHẤM Câu/Ý Nội dung cần đạt Điểm 1 Đảm bảo cấu trúc một bài văn nghị luận, trình bày ý kiến rõ ràng, 1,0 chính xác, hấp dẫn. 2 Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 0,25 3 Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: “Sau này con có trở thành 0,25 bất cứ ai trên cuộc đời này, làm bất cứ công việc gì thì cũng làm việc một cách tử tế, ứng xử với bản thân, với gia đình, bạn bè, những người xung quanh, với cộng đồng và thậm chí là với cả Trái đất này một cách tử tế! 4 Triển khai vấn đề nghị luận cụ thể, rõ ràng. Có thể trình bày theo 6,0 định hướng sau: * Giải thích: 1,0 - Tử tế: Đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi mà lệ thường phải có để được coi trọng, có lòng tốt trong đối xử. - Làm việc tử tế: + Việc tử tế: Không nhất thiết phải là những việc to tát, sang trọng mà có khi chỉ là những việc nhỏ bé, bình thường nhưng là những việc tốt, có ý nghĩa. + Cách làm tử tế: Có trách nhiệm đối với việc mình làm. - Ứng xử tử tế: + Ứng xử có trách nhiệm, có văn hóa. + Trong mọi mối quan hệ, kể cả với bản thân, với trái đất. - Nội dung ý kiến: Sau này con có thể trở thành bất cứ ai (thành vĩ nhân hay chỉ là thường dân), có thể làm việc gì (việc lớn lao hay việc nhỏ bé) không quan trọng. Quan trọng là phải tử tế, làm việc tử tế, ứng xử tử tế. * Phân tích, bình luận: Nêu và phân tích những biểu hiện của 3,0 việc tử tế và những người tử tế. - Tương lai là những gì sẽ diễn ra ở phía trước mà con người khó lường hết được. Vì vậy người ta thường lo lắng và chuẩn bị chu đáo hành trang cho tương lai.
3. - Bằng kinh nghiệm của những người đi trước, trách nhiệm đối với thế hệ sau, mong ước trên của bậc phụ huynh là rất đáng trân trọng. Đó là ý kiến đúng đắn, sâu sắc và có trách nhiệm. + Trước hết, đáp ứng được thực tế: “ứng vạn biến” (có thể trở thành bất cứ ai, làm bất cứ việc gì) + Sau nữa nó đảm bảo được chân lí “dĩ bất biến”, có thể giúp con người trưởng thành, vững vàng trong mọi tình huống thử thách (làm việc tử tế, ứng xử tử tế). Dù xét ở góc độ nào đi nữa thì làm việc tử tế, ứng xử tử tế vẫn phải là thước đo giá trị con người trong mọi thời đại. Nó phải được tôn vinh. (Học sinh có thể có suy nghĩ khác nhưng không trái với tinh thần của câu nói, không trái với chuẩn mực đạo đức và pháp luạt). - Bàn luận mở rộng: - Phê phán những con người không tử tế, những người có những 1,0 biểu hiện đi ngược lại với cách ứng xử tử tế trong cuộc sống: ngược đãi bạn bè, bạo hành gia đình cần lên án, phê phán * Bài học nhận thức và hành động: - Nhận thức được đây là quan niệm đúng đắn, có ý nghĩa nhân văn 1,0 trong cuộc sống. - Biết tạo cho bản thân một lối sống lành mạnh, luôn rèn luyện để hoàn thiện nhân cách, có cách đối nhân xử thế đẹp; trân trọng những giá trị của mình đang có, biết giữ lời hứa, đã hứa là phải làm, giúp đỡ mọi người bằng tấm lòng chân thật, không vì danh lợi đó cũng là cách để từng bước xây dựng người tử tế. 5 * Sáng tạo: có cách diễn đạt độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, 0,5 kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận CÂU 2: ( 12,0 điểm) Câu/Ý Nội dung cần đạt Điểm 1 Đảm bảo cấu trúc một bài văn nghị luận, trình bày ý kiến rõ ràng, 1,0 chính xác, hấp dẫn. 2 Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 0,25 3 Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: “Sau này con có trở thành 0,25 bất cứ ai trên cuộc đời này, làm bất cứ công việc gì thì cũng làm việc một cách tử tế, ứng xử với bản thân, với gia đình, bạn bè, những người xung quanh, với cộng đồng và thậm chí là với cả Trái đất này một cách tử tế! 4 Triển khai vấn đề nghị luận cụ thể, rõ ràng. Có thể trình bày theo 10,5
4. định hướng sau: *Dẫn dắt vấn đề, trích vấn đề: 1,0 Trong lịch sử phát triển của thế giới suốt mấy ngàn năm qua, ở bất cứ quốc gia nào, dân tộc nào cũng có những tài năng xuất chúng, những học giả uyên bác đã cống hiến cho đời nhiều điều đem lại lợi ích lớn lao, làm thay đổi cơ bản cuộc sống vật chất và tinh thần của xã hội loài người. Đó là kết quả của quá trình rèn luyện và không ngừng học tập vì thế ngạn ngữ Hy Lạp có câu "Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào". *Giải thích vấn đề: học vấn là gì? Học vấn thường được hiểu là trình độ hiểu biết của người có 1,0 học. Trình độ hiểu biết này được nâng cao dần dần qua từng cấp và quá trình tự học kéo dài suốt cả cuộc đời. Học vấn của một con người không chỉ hạn chế trong một lĩnh vực nào đó mà có thể mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác nhau. Học vấn đem lại niềm vui và hạnh phúc cho con người. Ông cha ta xưa cũng đã từng giáo huấn con cháu: Bộ lông làm đẹp con công, Học vấn làm đẹp con người , nhân bất học bất tri lí * Chứng minh- bàn luận vấn đề: + Luận điểm 1: Vai trò của học vấn đối với bản thân con người: 3,0 - Học vấn vô cùng quan trọng với con người, nhưng để có được học vấn con người cũng phải trải qua nhiều vất vả, gian nan. -Có học vấn, con người mới có điều kiện làm chủ thiên nhiên , xã hội, nhất là làm chủ vận mệnh của mình. Trên cơ sở ấy, đời sống vật chất và tinh thần mới được nâng cao. * Luận điểm 2: Con người làm thế nào để có học vấn: -Học vấn cần thiết đối với mỗi con người như vậy, nhưng con người đến với học vấn quả là gian nan, vất vả. Việc tích lũy và 4,0 nâng cao tri thức không phải là chuyện ngày một ngày hai mà là chuyện cả đời người. Con đường học tập là con đường gian nan, khổ ải nhưng cuối con đường là ánh sáng, là tương lai.: ( D/C: Bể học không bờ (Khổng tử); Học, học nữa, học mãi (Lê-nin). -Muốn có học vấn, chúng ta phải có ý chí và nghị lực phấn đấu rất cao. Hãy nhìn con kiến tha mồi, con ong làm mật. Việc tích lũy kiến thức của con người giống như Kiến tha lâu cũng đầy tổ
5. (tục ngữ). Nếu cố gắng học hành thì đến một ngày nào đó, chúng ta có được một trình độ học vấn vững vàng, phong phú. (D/C) - Thực tế lịch sử cho thấy những người nổi tiếng, uyên bác đều trải qua quá trình học tập, nghiên cứu lâu dài, lao tâm khổ trí; phải nếm trải không ít vị đắng cay của thất bại; thậm trí cả sự nguy hiểm đối với mạng sống của mình. Nhưng với lòng đam mê hiểu biết và khát vọng chinh phục, họ đã vượt qua tất cả để đi đến thành công. - Trong quá trình tích lũy, nâng cao học vấn, chúng ta thấy rất ít người có đầy đủ điều kiện học tập mà phần lớn là gặp khó khăn. Khó khăn khách quan như thiếu tài liệu , như bài giảng khó hiểu, bài tập khó hay những vấn đề phức tạp trong quá trình học tập và nghiên cứu Bên cạnh đó là những khó khăn chủ quan như gia đình nghèo túng, bản thân phải vừa học vừa làm thêm để kiếm sống Tất cả những cái đó ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình học tập của mỗi người, đòi hỏi chúng ta phải biết vượt lên để đi tới đích. Dẫn chứng: Xưa nay, ở nước ta có biết bao gương hiếu học đáng khâm phục. Mạc Đĩnh Chi nhà nghèo đến mức phải hằng ngày kiếm củi đổi gạo nuôi thân . Đêm xuống, không tiền mua dầu thắp sáng, phải bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng thay đèn để học bài. Lương Thế Vinh từ một trẻ chăn trâu mà tu chí học hành để rồi trở thành nhà toán học. Lê Quý Đôn với sức học, sức nhớ xuất chúng đã trở thành huyền thoại Gần hơn có Bác Hồ kính yêu - một tấm gương vượt khó trong học tập. Thời trai trẻ, anh thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã xác định cho mình một quan niệm sống đúng đắn: phải đi nhiều nơi, phải học nhiều điều hay, điều mới để giúp ích cho đất nước và dân tộc. Từ một anh Ba phụ bếp trên chiếc tàu buôn, đến người thợ quét tuyết trong công viên ở Luân Đôn Bác Hồ đã trải qua bao gian nan, thử thách để rèn luyện ý chí, không ngừng nâng cao hiểu biết về văn hóa và lịch sử nhân loại. Từ đó rút ra những kinh nghiệm bổ ích, thiết thực phục vụ cho phong trào cách mạng đấu tranh giải phóng dân tộc. Con đường học tập của Bác gian nan như thế nhưng thành của của nó thì vĩ đại vô cùng. Trên thế giới có hàng ngàn, hàng triệu tấm gương sáng tiêu biểu cho giá trị của học
6. vấn. - Bàn luận, đánh giá, mở rộng, Liên hệ bản thân: Việc học hành vô cùng quan trọng. Nó chi phối và có tác dụng quyết định đến cả đời người. Những đắng cay trên bước đường nâng cao học vấn giúp chúng ta hoàn thiện nhân cách và biết quý trọng hơn những hoa quả ngọt ngào mà học vấn mang lại cho cuộc sống. Tiếc rằng trong cuộc sống chúng ta vẫn còn nhiều bạn 1,0 trẻ chưa nhận thức đúng đắn vai trò của học vấn, thái độ thơ ơ trước việc học, thậm chí ỉ vào cha mẹ thái độ đó chúng ta không những không học tập mà còn phải phê phán. Bản thân khi đang ngồi trên ghế nhà trường, mỗi người chúng ta cần nhận thức đúng vai trò của việc học đồng thời không ngừng tu dưỡng, rèn luyện để trau dồi kiến thức, chuyên môn góp phần vào công cuộc đổi mới đất nước như Bác đã từng mong ước. Phải biết vượt qua khó khăn thử thách bởi vì trên con đường chinh phục đỉnh cao trí tuệ nhân loại, mỗi người phải đối mắt với muôn vàn khó khăn, nếu không lường trướdc được chúng ta dễ bị gục ngã. Ý nghĩa của câu ngạn ngữ Hy Lạp: Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào đã trở thành chân lí trong mọi thời đại, nhất là trong thời đại hiện nay - nền kinh tế tri thức đang là vấn đề được đặt lên hàng đầu. Vì thế mỗi người cần nhận thức rằng: vẻ đẹp của nhan sắc dù lộng lẫy đến mấy cũng tàn phai theo thời gian nhưng vẻ đẹp trí tuệ, tâm hồn thì luôn thách thức với thời gian. Và ngân ngữ phương Đông có câu: “người không học như ngọc không mài”. -Con người phải có học vấn, học vấn là hành trang cho con người. 5 * Sáng tạo:Bài viết có tính sáng tạo, triển khai luận điểm, lập 0,5 luận, liên hệ) NGƯỜI RA ĐỀ TỔ TRƯỞNG DUYỆT LĐ NHÀ TRƯỜNG DUYỆT (Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên) (Ký,đóng dấu) Hồ Thị Thanh Nga Nguyễn Thị Kim Lan