Đề khảo sát chất lượng học sinh giỏi lần 1 - Môn: Ngữ văn 9

Nội dung text: Đề khảo sát chất lượng học sinh giỏi lần 1 - Môn: Ngữ văn 9

1. PHÒNG GD&ĐT BÌNH XUYÊN ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HSG_LẦN 1 TRƯỜNG THCS THANH LÃNG NĂM HỌC 2017-2018 ĐỀ CHÍNH THỨC MÔN: NGỮ VĂN 9 Thời gian làm bài: 150 phút không kể thời gian giao đề Câu 1: (2 điểm) Xác định và phân tích giá trị của các biện pháp tu từ trong khổ thơ sau: "Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Toả nắng xuống dòng sông lấp loáng". (Nhớ con sông quê hương, Tế Hanh) Câu 2: (3 điểm) Không hiểu bằng cách nào, một hạt cát lọt được vào bên trong cơ thể một con trai. Vị khách không mời mà đến đó tuy rất nhỏ, nhưng gây rất nhiều khó chịu và đau đớn cho cơ thể mềm mại của con trai. Không thể tống hạt cát ra ngoài, cuối cùng con trai quyết định đối phó bằng cách tiết ra một chất dẻo bọc quanh hạt cát. Ngày qua ngày, con trai đã biến hạt cát gây ra những nỗi đau cho mình thành một viên ngọc trai lấp lánh tuyệt đẹp (Theo Lớn lên trong trái tim của mẹ - Bùi Xuân Lộc - NXB Trẻ, 2005) Bài học về cuộc sống em rút ra từ câu chuyện trên. Câu 3:( 5 điểm ) Trong tác phẩm “ Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ), nhân vật Trương Sinh vội tin câu nói ngây thơ của con trẻ đã nghi oan cho Vũ Nương, ruồng rẫy và đánh đuổi nàng đi. Vũ Nương bị oan ức nên nhảy xuống sông tự vẫn. Theo em khi kể chuyện tác giả có hé mở chi tiết nào trong truyện để có thể tránh được thảm kịch đau thương cho Vũ Nương. Suy nghĩ của em về cái chết của Vũ Nương. Hết Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. PHÒNG GD&ĐT BÌNH XUYÊN HDC KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HSG_LẦN 1 1
2. TRƯỜNG THCS THANH LÃNG NĂM HỌC 2017-2018 MÔN: NGỮ VĂN 9 Câu 1 (2,0 điểm) * Chỉ ra các biện pháp tu từ: nhân hoá "soi tóc", so sánh "là một buổi trưa hè" * Phân tích giá trị: Các biện pháp tu từ được sử dụng phù hợp đã thổi hồn vào tạo vật khiến cho sự vật được miêu tả hiện lên rất sinh động. Hình ảnh "hàng tre" yểu điệu như một thiếu nữ; cảnh vật vô tri mang hình ảnh đời sống của con người và trở nên thân thương. Gợi lên vẻ đẹp của tâm hồn tác giả: Nhà thơ hoà mình cùng với nắng, với dòng sông quê hương, qua đó thể hiện lòng yêu quê hương đất nước của mình. Câu 2: ( 3 điểm ) I. Yêu cầu: * Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh có kĩ năng làm bài nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lí rút ra từ một câu chuyện ngắn. Bố cục bài viết chặt chẽ, diễn đạt trong sáng, lưu loát, không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ và đặt câu. * Yêu cầu cụ thể: Trên cơ sở nắm vững cách làm bài, hiểu ý nghĩa của câu chuyện, học sinh phải rút ra bài học có ý nghĩa sâu sắc được gửi gắm qua hình ảnh ngọc trai và hạt cát. Học sinh có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau nhưng đảm bảo được các yêu cầu cơ bản sau: 1. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: 2. Phân tích, bàn luận vấn đề: a/ Tìm hiểu ý nghĩa câu chuyện: Hạt cát: biểu tượng cho những khó khăn và những biến cố bất thường có thể xảy đến với con người bất kì lúc nào. Con trai quyết định đối phó bằng cách tiết ra một chất dẻo bọc quanh hạt cát biến hạt cát gây ra những nỗi đau cho mình thành viên ngọc trai lấp lánh tuyệt đẹp: biểu tượng cho con người biết chấp nhận thử thách để đứng vững, biết vượt lên hoàn cảnh => tạo ra những thành quả đẹp cống hiến cho cuộc đời => Câu chuyện ngắn gọn nhưng trở thành bài học sâu sắc về thái độ sống tích cực. Phải có ý chí và bản lĩnh, mạnh dạn đối mặt với khó khăn gian khổ, học cách sống đối đầu và dũng cảm, học cách vươn lên bằng nghị lực và niềm tin b/ Suy nghĩ về ý nghĩa câu chuyện Khẳng định câu chuyện có ý nghĩa nhân sinh sâu sắc với mỗi người trong cuộc đời: Những khó khăn, trở ngại vẫn thường xảy ra trong cuộc sống, luôn vượt khỏi toan tính, dự định của con người. Vì vậy, mỗi người phải đối mặt, không được bi quan, buông xuôi, đầu hàng số phận Khó khăn trở ngại chính là điều kiện để con người đứng vững, tôi luyện bản lĩnh hình thành cho mình nghị lực, niềm tin, sức mạnh và làm tiền đề cho những thành công, hạnh phúc sau này (như con trai cũng đã cố gắng nỗ lực, không tống được hạt cát ra ngoài thì nó đối phó bằng cách tiết ra chất dẻo bọc quanh hạt cát ) Chính khó khăn, trở ngại đã giúp con người nhận ra khả năng của mình, tin tưởng vào khả năng của bản thân => cơ hội để mỗi người khẳng định mình. => Bởi vậy con người cần tin tưởng vào khả năng của bản thân, tự quyết định cuộc sống của mình bằng sự nỗ lực cố gắng, dũng cảm vượt qua thử thách khó khăn, có những suy nghĩ hành động tích cực; biết hướng về phía trước con người sẽ sống có ý nghĩa và trưởng thành hơn (như: Ngày qua ngày, con trai đã biến hạt cát gây ra những nỗi đau cho mình thành một viên ngọc trai lấp lánh tuyệt đẹp ) (Dẫn chứng về những con người vượt lên số phận làm đẹp cho cuộc đời ) 2
3. Nếu không dám đương đầu và vượt qua khó khăn thử thách con người sẽ gục ngã (như con trai lúc ban đầu bị hạt cát lọt vào trong cơ thể của nó gây ra cho nó rất nhiều khó chịu và đau đớn ) 3. Khẳng định vấn đề và rút bài học cuộc sống Cuộc sống không phải lúc nào cũng bằng phẳng, cũng thuận buồm xuôi gió Khó khăn, thử thách luôn là quy luật của cuộc sống mà con người phải đối mặt Phải có ý thức sống và phấn đấu, không được đầu hàng, không được gục ngã mà can đảm đối đầu, khắc phục nó để tạo nên thành quả cho cuộc đời, để cuộc sống có ý nghĩa Phê phán những người có lối sống hèn nhát, buông xuôi, đầu hàng, đổ lỗi cho số phận Liên hệ rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân II. Tiêu chuẩn cho điểm: * Mức tối đa: (3,0 điểm) Đáp ứng xuất sắc các yêu cầu trên. * Mức chưa tối đa: Điểm 2 -> 2,75: Bài viết đảm bảo tốt yêu cầu về kiến thức và kĩ năng. Điểm 1 -> 1,75: Đảm bảo khá tốt yêu cầu về kiến thức và kĩ năng, còn mắc một số lỗi về dùng từ, câu, chính tả. Điểm 1 -> 1,5: Đảm bảo cơ bản các yêu cầu về kiến thức và kĩ năng, còn mắc nhiều lỗi về diễn đạt, dùng từ, đặt câu, chính tả Điểm 0,25 -> 0,75: Bài viết sơ sài, chưa đảm bảo các yêu cầu về kiến thức và kĩ năng còn mắc nhiều lỗi về diễn đạt, dùng từ, đặt câu, chính tả * Mức không đạt: Điểm 0: Không làm bài hoặc làm sai hoàn toàn. Câu 4 ( 5.0 điểm) I. Yêu cầu: * Về kĩ năng: Đảm bảo một văn bản hoàn chỉnh, không mắc lỗi diễn đạt về các mặt chính tả, dùng từ, đặt câu. Cách lập luận chặt chẽ, thuyết phục, khuyến khích những học sinh có những kiến giải sâu sắc, hợp lí. * Về kiến thức: Bài viết đảm bảo các ý cơ bản sau: 1, Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận 2, Tóm tắt ngắn gọn câu chuyện 3, Nêu được những chi tiết hé mở trong truyện để có thể tránh được thảm kịch cho Vũ Nương: Truyện không phải không hé mở khả năng có thể tránh được thảm kịch đau thương của Vũ Nương: Lời con trẻ chứa đựng không ít điều vô lí không thể tin ngay được: "mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản ngồi cũng ngồi", "chỉ nín thin thít", "chẳng bao giờ bế Đản cả", Câu nói đó của đứa trẻ như là một câu đố, nếu Trương Sinh biết suy nghĩ thì cái chết của Vũ Nương sẽ không xảy ra. Nhưng Trương Sinh cả ghen, ít học, đã vô tình bỏ dở khả năng giải quyết tấm thảm kịch, dẫn tới cái chết oan uổng của người vợ. Bi kịch có thể tránh được khi vợ hỏi chuyện kia ai nói, chỉ cần Trương Sinh kể lại lời con nói mọi chuyện sẽ rõ ràng. =>Thể hiện tài năng kể chuyện của Nguyễn Dữ (thắt nút truyện làm cho mâu thuẫn đẩy lên đỉnh điểm tăng sự li kỳ, hấp dẫn cho câu chuyện) 4, Suy nghĩ về cái chết của Vũ Nương: Tìm đến cái chết là tìm đến giải pháp tiêu cực nhất nhưng dường như đó là cách duy nhất của Vũ Nương. Hành động trẫm mình tự vẫn của nàng là hành động quyết liệt cuối cùng để bảo toàn danh dự, đối với nàng phẩm giá còn cao hơn cả sự sống. 3
4. Một phụ nữ đức hạnh, tâm hồn như ngọc sáng mà bị nghi oan bởi một chuyện không đâu ở một lời con trẻ, một câu nói đùa của mẹ với con mà phải tìm đến cái chết bi thảm, ai oán trong lòng sông thăm thẳm. Câu chuyện bắt đầu từ một bi kịch gia đình, một chuyện trong nhà, một vụ ghen tuông. Vũ Nương lấy phải người chồng cả ghen, nguyên nhân trực tiếp dẫn nàng đến cái chết bi thảm là "máu ghen" của người chồng nông nổi. Không phải chỉ vì cái bóng trên tường mà chính là cái bóng đen trong tâm hồn Trương Sinh đã giết chết Vũ Nương. Câu chuyện đau lòng vượt ra ngoài khuôn khổ cuả một gia đình, nó buộc chúng ta phải suy nghĩ tới số phận mong manh của con người trong một xã hội mà những oan khuất, bất công, tai họa có thể xảy ra bất cứ lúc nào đối với họ mà những nguyên nhân dẫn đến nhiều khi không thể lường trước được. Đó là xã hội phong kiến ở nước ta, xã hội đã sinh ra những chàng Trương Sinh, những người đàn ông mang nặng tư tưởng nam quyền, độc đoán, đã chà đạp lên quyền sống của người phụ nữ. Hậu quả là cái chết thảm thương của Vũ Nương. Chiến tranh phong kiến cũng là một nguyên nhân dẫn đến bi kịch của Vũ Nương. Nó gây nên cảnh sinh li rồi góp phần dẫn đến cảnh tử biệt. Cái chết của Vũ Nương là lời tố cáo xã hội phong kiến đã dung túng cho cái ác, cái xấu xa đồng thời bày tỏ niềm cảm thông đối với số phận người phụ nữ. Bi kịch của Vũ Nương đem đến bài học thấm thía về việc giữ gìn hạnh phúc gia đình. 5, Đánh giá, liên hệ, mở rộng: Nghệ thuật xây dựng chi tiết có ý nghĩa trong tác phẩm, tạo tình huống có vấn đề . Nỗi đau, số phận của Vũ Nương cũng chính là hình ảnh cuộc sống của người phụ nữ xưa. Trân trọng, cảm thông, thấu hiểu của tác giả với người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Suy nghĩ của bản thân về cuộc sống gia đình hiện nay. II. Tiêu chuẩn cho điểm: * Mức tối đa: (5,0 điểm) Đáp ứng xuất sắc các yêu cầu trên. * Mức chưa tối đa: Điểm 4 -> 4,75: Bài viết đảm bảo tốt yêu cầu về kiến thức và kĩ năng Điểm 3 -> 3,75: Đảm bảo khá tốt yêu cầu về kiến thức và kĩ năng, còn mắc một số lỗi về dùng từ, câu, chính tả. Điểm 2 -> 2,75: Đảm bảo cơ bản các yêu cầu về kiến thức và kĩ năng, còn mắc nhiều lỗi về diễn đạt, dùng từ, đặt câu, chính tả Điểm 1 -> 1,75: Bài viết sơ sài, chưa đảm bảo các yêu cầu về kiến thức và kĩ năng còn mắc nhiều lỗi về diễn đạt, dùng từ, đặt câu, chính tả Điểm 0,25 -> 1,5: Trình bày quá sơ sài, không đáp ứng các yêu cầu về kiến thức, kĩ năng; chưa biết phân tích, nhận xét, đánh giá * Mức không đạt: Điểm 0: Không làm bài hoặc làm sai lạc hoàn toàn với yêu cầu của đề bài. Lưu ý: Giáo viên cần linh hoạt trong cách cho điểm. Trân trọng những bài viết có tính sáng tạo. Những bài viết không có luận điểm rõ ràng, sa vào phân tích nhân vật, kể lại chuyện chỉ cho không quá 1/3 số điểm./. BỘ ĐỀ ĐÁP ÁN HSG MÔN VĂN CẤP HUYỆN, TỈNH FILE WORD Zalo 0946095198 160 ĐỀ ĐÁP ÁN HSG VĂN 6=130k 190 ĐỀ ĐÁP ÁN HSG VĂN 7=150k 180 ĐỀ ĐÁP ÁN HSG VĂN 8=140k 230 ĐỀ ĐÁP ÁN HSG VĂN 9=180k 4