Đề thi thử vào Lớp 10 THPT môn Ngữ văn - Năm học 2012-2013 (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi thử vào Lớp 10 THPT môn Ngữ văn - Năm học 2012-2013 (Có đáp án)

1. ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Năm học 2012-2013 Môn: Ngữ văn Thời gian làm bài: 120 phút Câu I. ( 2 điểm) 1.Tìm khởi ngữ trong câu văn sau: " Còn anh, anh đứng sững lại đó, nhìn theo con, nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lại trông thật đáng thương và hai tay buông xuống như bị gãy. " ( Nguyễn Quang Sáng) 2.Chép lại chính xác bốn câu thơ đầu đoạn trích Cảnh ngày xuân ( trích Truyện Kiều của Nguyễn Du). Nêu khái quát nội dung và bút pháp nghệ thuật tiêu biểu của đoạn thơ đó. Câu II.( 3 điểm) Có ý kiến cho rằng : Bảo vệ môi trường tự nhiên là bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta. Hãy viết bài văn ngắn nêu suy nghĩ của em về ý kiến đó. Câu III. ( 5 điểm) Suy nghĩ của em về nhân vật anh thanh niên trong đoạn trích truyện Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long (SGK , Ngữ văn 9,tập một, Nhà XBGD 2011-2012). .Hết . SBD: Phòng thi số: Thí sinh không được giở tài liệu, giám thị không giải thích gì thêm
2. HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI THỬ VÀO THPT Năm học : 2012-2013 Môn: Ngữ văn 9 Câu I. 1.( 0,5 điểm). Còn anh : thành phần khởi ngữ 2. (1,5 điểm) - Chép đúng 4 câu đầu đoạn trích: ( 0,5 điểm) - Nghệ thuật tiêu biểu (0,5 điểm): tả cảnh đặc sắc. - Nội dung( 0,5 điểm): bức tranh mùa xuân đẹp và tràn đầy sức sống; thể hiện tâm hồn nhạy cảm và tình yêu thiên nhiên sâu sắc của nhà thơ. Câu II.Nghị luận xã hội * Hình thức: học sinh viết bài văn ngắn nghị luận về sự việc, hiện tượng. * Nội dung: đảm bảo một số nội dung cơ bản sau: A. Mở bài ( 0,5 điểm): - Dẫn dắt vấn đề nghị luận - Nêu vấn đề nghị luận: vai trò quan trọng của môi trường tự nhiên đối với cuộc sống của con người. - Trích ý kiến. B. Thân bài( 2 điểm). 1. Giải thích ngắn gọn khái niệm môi trường tự nhiên (0,25 điểm): Đó là không khí, đất đai, nguồn nước, rừng cây xung quanh ta 2. Hiện trạng(0,5 điểm) ( lấy đẫn chứng để chứng minh). - Ô nhiễm nguồn không khí; các nhà máy đã và đang thải ra môi trường không khí một nguồn cacbonnic khổng lồ , các loại a-xit , khí thải độc hại khác. - Ô nhiễm nguồn nước : nhu cầu về nước uống, nước sinh hoạt đang bị thiếu, số người được sử dụng nước sạch chiếm tỷ lệ rất ít. - Ô nhiễm nguồn đất : đất đai ngày càng bị thoái hóa, bị rửa trôi, nguồn đất đai càng ngày càng bị cạn kiệt , khô cằn. Rừng cây bị chặt phá 3. Nguyên nhân:(0,25 điểm) a.Nguyên nhân khách quan: - Tình trạng nóng lên của trái đất gây ra những biến động lớn về khí hậu toàn cầu dẫn đến các hiểm hoạ thiên tai ngày càng khủng khiếp: lũ lụt, động đất, sóng thần, hạn hán, nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp - Tình trạng chặt phá rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ, diện tích bao phủ bị giảm nghiêm trọng, nó gây ra biến đổi khí hậu: (ví dụ bão lũ tại các tỉnh miền Trung Việt Nam tháng 10 năm 2009 gây ra những hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản quốc dân ) - Luật pháp chưa thực sự nghiêm minh, chưa đủ mạnh để ngăn chặn mọi sự vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường b.Nguyên nhân chủ quan:: - Ý thức của con người không tôn trọng luật pháp bảo vệ môi trường
3. - Vì lợi nhuận kinh tế trước mắt mà các công ty, nhà máy, xí nghiệp đã bất chấp luật pháp thải ra môi trường, nước thải công nghiệp chưa qua xử lí, rác thải công nghiệp, rác thải y tế, rác thải sinh hoạt không phân huỷ được, - Nhận thức của con người về ô nhiễm môi trường còn rất hạn chế 4. Tác dụng và hậu quả: (0,5 điểm a,Tác dụng : bản thân, xã hội - Bản thân: sức khỏe tốt, phòng chống , đề kháng dịch bệnh, tuổi thọ - Xã hội : giảm chi phí , hao tổn kinh tế phòng chống dịch bệnh; đời sống nhân dân đảm bảo ; kinh tế phát triển; xã hội văn minh b. Hậu quả : ( có thể nêu theo nhiều cách khác nhau: ảnh hường đến Kinh tế, Chính trị, Văn hóa xã hội hoặc ảnh hưởng bản thân, gia đình, xã hội như thế nào? ) - Ô nhiễm môi trường nước :sản xuất, sinh hoạt bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhiều loại dịch bệnh xuất hiện - Ô nhiễm môi trường đất : ảnh hưởng xấu đến cây trồng, vật nuôi và con người - Ô nhiễm môi trường không khí: gây ra rất nhiều lọai bệnh về đường hô hấp, 5. Biện pháp(0,5 điểm): khắc phục những nguyên nhân trên (có thể làm theo hướng: bản thân làm gì? cơ quan chức năng làm gì?) a.Bản thân: - Nêu việc làm cụ thể của bản thân ( tuyên truyền trồng cây,gây rừng,giữ vệ sinh chung,thu gom rác thải, bảo vệ nguồn nước ) b. Nhà nước và cơ quan có thẩm quyền: - Nêu một số quốc gia, thành phố, các vùng miền trên thế giới và Việt Nam có môi trường xanh-sạch-đẹp để lấy làm mô hình áp dụng cho những nơi có môi trường ô nhiễm - Hệ thống pháp lí, chế tài nghiêm minh để xử phạt thích đáng cho các cá nhân và tổ chức vi phạm. - Giáo dục ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. C. Kết bài(0,5 điểm). - Khẳng định vấn đề trên là hoàn toàn đúng đắn. - Liên hệ bản thân. Câu III.Nghị luận văn học ( 5 điểm) * Hình thức: học sinh viết bài văn nghị luận về tác phẩm truyện . * Nội dung: đảm bảo một số nội dung cơ bản sau: A. Mở bài ( 0,5 điểm): - Dẫn dắt vấn đề nghị luận( có thể đi từ tác giả, tác phẩm, đề tài hay hoàn cảnh sáng tác ) - Nêu vấn đề nghị luận: nêu suy nghĩ chung, khái quát nhất về phẩm chất nhân vật anh thanh niên trong tác phẩm. B. Thân bài( 4điểm): 1. Hoàn cảnh sống( 0,5 điểm) - Anh làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu trển đỉnh Yên Sơn cao 2600m - Công việc đặt anh trước bao nhiêu thử thách để hoàn thành nhiệm vụ "đo gió, đo mưa, đó nắng ". Dựa vào việc dư báo thời tiết, anh thanh niên phải đối diện với mưa, gió, giá lạnh đáng sợ của núi rừng Sa Pa: "nửa đêm anh phải tung chăn chạy
4. ra ngoài trời đầy mưa tuyết, gió lạnh ào ào xô tới như muốn quét đi tất cả. Đáng sợ hơn cả là anh phải đối diện với nỗi cô đơn "thèm người". Qua lời giới thiệu của bác Lái xe, anh là "người cô độc nhất thế gian". Trên đỉnh núi Yên Sơn hầu như quanh năm không một bóng người, Anh thanh niên có lúc không cưỡng lại được khao khát nhớ người, "thèm người" đến mức anh phải kiếm cớ dùng những thân cây chắn ngang dường để hãm xe lại, để nhìn và nói chuyện trong giây lát để thỏa nỗi nhớ người. 2. Phẩm chất cao đẹp của nhân vật anh thanh niên(3 điểm)( lấy dẫn chứng phân tích làm sáng tỏ các luận điểm ): a.Anh là người yêu đời , yêu nghề ,có tinh thần trách nhiệm cao với công viêc (1điểm): - Suy nghĩ của nhân vật rất đẹp: công việc là niềm vui, là người bạn nên ở một mình vẫn không thấy cô đơn . Khi tâm sự với ông họa sỹ : "khi ta làm việc , ta với công việc là đôi, sao lại gọi là một mình được?. chứ cất nó đi , cháu buồn đến chết mất.". Khi tâm sự với cô họa sỹ trẻ: " lúc nào tôi cũng có người trò chuyện . Nghĩa là có sách ấy mà." - Hành động: hy sinh cả hạnh phúc , cuộc sống riêng tư vì công việc ; làm việc nghiêm túc , khoa học , chính xác , tỉ mỉ. Cách làm việc nghiêm túc ngấm cả vào cuộc sống hàng ngày. - Là thanh niên , lại sống nơi heo hút, vắng người, thông thường con người thường sống buông thả, vậy mà anh đã biết tổ chức cho mình một cuộc sống đầy khoa học (căn phòng, nhà cửa gọn gàng ngăn nắp; trồng hoa tô điểm cho cuộc sống của mình; nuôi gà tăng gia sản xuất, phục vụ cho cuộc sống của chính mình). b. Anh là con người cởi mở,hồn nhiên, chân thành, hiếu khách(1 điểm): - Gương mặt tươi tắn và nụ cười rạng rỡ trong phút đầu gặp mặt. -Những hành động, cử chỉ, thể hiện sự quan tâm chu đáo của anh với mọi người xung quanh: Anh gửi tặng bác lái xe củ tâm thất khi biết tin "bác gái mới ốm dậy". Anh trai tặng bó hoa cho người bạn gái mới để xóa đi khoảng cách ban đầu; tặng giỏ trứng gà - Với anh thì ông họa sĩ và cô kĩ sư chỉ là những người mới quen gặp nhau, làm quen với nhau trong 30phút ngắn ngủi. Vậy mà anh đã bộc bạch nỗi lòng, sẻ chia tâm sự với họ một cách rất cởi mở, không hề giấu giếm. Anh giới thiệu về công việc của mình, về những gian khổ trong nghề nghiệp, về nỗi nhớ nhà, thèm người, về tình yêu, niềm say mê nghề nghiệp, về cảm giác hạnh phúc rất bình dị và đẹp đẽ. Chính sự cởi mở, những lời tâm sự chân thành của anh đã ngay lập tức xóa bỏ khoảng cách giữa họ, tạo mối tâm giao đầy thân tình, cảm động c.Anh thanh niên là người rất khiêm tốn, giản dị, khiêm nhường(1điểm) - Cách nghĩ về cuộc sống của mình và những người ở mảnh đất Sa Pa rất giản dị. - Ca ngợi mọi người xung quanh mình, từ chối không muốn ông họa sỹ vẽ mình. - Kể về chiến công , đóng góp của bản thân một cách khiêm nhường 3.Nghệ thuật xây dựng nhân vật ( 0,5 điểm): - Nhân vật được nhìn từ nhiều điểm nhìn, nhiều góc nhìn: ông Họa sĩ, bác lái xe, cô kĩ sư trẻ . Từ điểm nhìn nào, anh cũng hiện lên đẹp đẽ. - Khắc họa nhân vật qua những chi tiết nghệ thuật đặc sắc, tạo ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc :nhân vật được đặt trong tình huống đặc sắc , cách gọi tên nhân vật
5. trong truyện C.Kết bài( 0,5 điểm): - Đánh giá chung: nhân vật anh thanh niên là hình tượng trung tâm của tác phẩm, thể hiện tập trung chủ đề truyện : ngợi ca vẻ đẹp con người lao động mới qua công việc thầm lặng .Anh là hình ảnh tiêu biểu cho vẻ đẹp của con người lao động mới, của tuổi trẻ Việt Nam trong công cuộc xây dựng XHCN ở miền Bắc - Liên hệ bản thân. Hết * Lưu ý khi chấm bàì: -Trên đây là những gợi ý chung cho giáo viên khi chấm. Tùy bài viết cụ thể của học sinh ,tùy lỗi nặng nhẹ , giáo viên vận dụng cho điểm phù hợp. -Khi chấm cần chú ý tính tổng thể của bài viết : bố cuc rõ ràng, diễn đạt mạch lạc, chữ viết đẹp, chuẩn chính tả ; viết đoạn , câu, dùng từ chính xác . - Trong quá trình chấm bài, giáo viên chú ý khuyến khích những bài viết có cảm xúc chân thực, có sự mở rộng, sáng tạo của học sinh: liên hệ một số nhân vật khác, tác phẩm khác cùng thời kỳ XD CNXH . - Đặc biệt lưu ý cách trình bày luận điểm ; cách lựa chọn dẫn chứng để phân tích làm nổi bật nét tiêu biểu đặc sắc của nhân vật.