Bàn về thiên chức của thơ ca, nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh cho rằng: “Thơ... con người” Em hiểu ý kiến trên như thế nào. Cảm nhận bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh để thấy được những rung động mơ hồ, ... của chủ thể trữ tình trước thiên nhiên và cuộc đời

Nội dung text: Bàn về thiên chức của thơ ca, nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh cho rằng: “Thơ... con người” Em hiểu ý kiến trên như thế nào. Cảm nhận bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh để thấy được những rung động mơ hồ, ... của chủ thể trữ tình trước thiên nhiên và cuộc đời

1. Bàn về thiên chức của thơ ca, nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh cho rằng: “Thơ ra đời cốt để nói những điều sâu kín nhất, mơ hồ nhất của tâm hồn con người” Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Cảm nhận bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh (Sách Ngữ văn 9, tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam) để thấy được những rung động mơ hồ, những suy tư sâu kín của chủ thể trữ tình trước thiên nhiên và cuộc đời. Hướng dẫn làm bài Nội dung Điểm a. Đảm bảo cấu trúc một bài văn nghị luận: Trình bày đầy đủ các 0,25 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. Phần Mở bài biết dẫn dắt hợp lí và nêu được vấn đề; phần Thân bài biết tổ chức thành nhiều đoạn văn liên kết chặt chẽ với nhau cùng làm sáng tỏ vấn đề; phần Kết bài khái quát được vấn đề và thể hiện được nhận thức của cá nhân. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Khám phá hiện thực tâm hồn 0,25 Hữu Thỉnh qua bài thơ “Sang thu”. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm phù hợp; các luận 4.0 điểm được triển khai theo trình tự hợp lí, có liên kết chặt chẽ; sử dụng tốt các thao tác lập luận để triển khai các luận điểm. Học sinh có thể giải quyết vấn đề theo hướng sau: * Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận +0,25 Trích dẫn ý kiến - Hữu Thỉnh: Tên đầy đủ là Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh năm 1942, quê ở Vĩnh Phúc, là nhà thơ trưởng thành từ trong quân đội. Ông là nhà thơ viết nhiều, viết hay về những con người, cuộc sống ở nông thôn, về mùa thu. Nhiều vần thơ thu của ông mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo, đang biến chuyển nhẹ nhàng. Thơ Hữu Thỉnh mang đậm hồn quê Việt Nam dân dã, mộc mạc tinh tế và giàu rung cảm. - Bài thơ Sang thu được viết cuối năm 1977, in lần đầu trên Báo Văn Nghệ. Sau đó được in nhiều lần trong các tập thơ. Trong tập thơ “Từ chiến hào đến thành phố”, xuất bản năm 1991. Bài thơ “Sang thu” là những cảm nhận tinh tế của nhà thơ về phút giao mùa của đất trời Việt Nam từ cuối hạ sang đầu thu. Từ đó gửi gắm những triết lí nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về đời người. * Giải thích ý kiến, nhận định +0,5 - Giải thích: + “Thơ ra đời cốt” nhằm nhấn mạnh, coi trọng nhiệm vụ trước tiên, sứ mệnh riêng của thơ ca. Thơ ca không chỉ phản ánh hiện thực cuộc sống 1 0986.217.081
2. bề ngoài như tác phẩm kịch, tự sự mà còn hướng vào khám phá, diễn tả tất cả những cung bậc, sắc thái phức tạp, bí ẩn mà cũng rất kỳ diệu của thế giới tâm hồn con người. + “Những điều sâu kín nhất, mơ hồ nhất của tâm hồn con người” : -> Nhận định đã đề cập đến đặc trưng, nhiệm vụ có tính đặc thù, riêng có của thơ ca: Khám phá hiện thực tâm hồn con người. - Lí giải: Vì sao “Thơ ra đời cốt để nói những điều sâu kín nhất, mơ hồ nhất của tâm hồn con người”? + Văn học phản ánh hiện thực đời sống con người nhưng đối tượng phản ánh đặc thù của văn học lại là con người trong những mối quan hệ xã hội phức tạp, đa dạng, + Đặc trưng, nhiệm vụ ấy của thơ còn có nguyên do từ đặc trưng của thơ với tư cách tác phẩm trữ tình: Mọi hiện thực đời sống hay tâm hồn con người được phản ánh trong thơ qua rung động, cảm xúc mãnh liệt của người viết được biểu hiện bằng hệ thống nghệ thuật riêng: Ngôn từ, hình ảnh, thanh, vần, nhịp, giọng, 0986.217.081 + Người làm thơ là người có phẩm chất, tố chất riêng: Đó là trái tim Bài thơ “Sang thu” của Hữu thỉnh đã nói được những điều sâu kín, mơ hồ nhất của tâm hồn con người. * Phân tích, chứng minh +3,0 1. Bài thơ Sang thu đã diễn tả tinh tế những điều mong manh nhất, mơ hồ nhất - Những tín hiệu báo mùa thu sang được nhà thơ nhận ra: Hương ổi, gió se, sương. - Cách nhà thơ miêu tả và cảm nhận về hương ổi thật đặc biệt. Vì vậy, ngõ nhỏ ấy không chỉ là ngõ thực mà còn là ngõ thời gian nối giữa hai mùa. - Nhà thơ cảm nhận được những dấu hiệu báo thu sang bằng nhiều giác quan Cảm giác mơ màng, bâng khuâng ấy rất phù hợp với cáu mơ hồ của khoảnh khắc giao mùa. - Quang cảnh đất trời chuyển dần sang thu. Không gian được mở rộng (từ không gian vườn ngõ đến không gian rộng lớn, có chiều dài của dòng sông, chiều rộng của mênh mông, chiều cao thăm thẳm của bầu trời. - Nghệ thuật đối “sông - dềnh dàng, chim - vội vã” có thể chúng đang vội vã để tha mồi xây tổ chuẩn bị cho một mùa đông rét mướt. 2 0986.217.081
3. - Sử dụng từ ngữ “được lúc”, nhà thơ như chớp được cái khoảnh khắc ngắn ngủi dòng sông tranh thủ nghỉ ngơi sau những vất vả, ào ạt của mùa hạ. Chim “bắt đầu vội vã” chứ không phải đang, là đã vội vã. Phải tinh tế lắm mới có thể nhận ra sự “bắt đầu” ấy trong những cánh chim bay. - Hình ảnh thơ thể hiện => Những cảm nhận của Hữu Thỉnh về khoảnh khắc đất trời sang thu không chỉ đặc sắc ở tả cảnh mà còn là sự rung rinh cảm nhận trước một cái gì đó mơ hồ, mong manh, như có, như không. Qua cách cảm nhận ấy, ta thấy Hữu Thỉnh có một hồn thơ 2. Sang thu của Hữu Thỉnh còn thể hiện những điều sâu kín nhất về cuộc sống con người - Sự biến đổi của thời tiết và cảnh vật thể hiện rõ khi đất trời chuyển dần sang thu. mưa “đã vơi dần” sấm cũng không còn mạnh mẽ, bất ngờ như mùa hạ. - Từ những hiện tượng thời tiết đặc trưng ấy, tác giả gửi gắm những chiêm nghiệm về con người và cuộc đời lúc sang thu. Ở độ tuổi sang thu của cuộc đời, con người càng trở nên sâu sắc hơn, chín chắn hơn, điềm tĩnh hơn. - Đặt trong hoàn cảnh ra đời của bài thơ (1977), Đất nước vào thu. Đất nước ta đã ngày càng trở nên vững vàng hơn trước mọi khó khăn thử thách để vươn lên. * Đánh giá, tổng hợp +0,25 - Ý kiến của GS. Nguyễn Đăng Mạnh đã chỉ ra chỉ ra đặc trưng, nhiệm vụ riêng mọi rung động tinh vi, tinh tế, mong manh nhất của thế giới tâm hồn con người, tạo vật của nhà thơ Hữu Thỉnh. - Người làm thơ phải luôn “mở hồn . phương tiện nghệ thuật phù hợp, đắc địa, độc đáo để thể hiện. - Người đọc thơ, muốn tiếp nhận cái hay, vẻ đẹp riêng của thơ ca, phải có tâm hồn nhạy cảm, trái tim đa cảm “hứng thú, đắm say”. d. Sáng tạo: Có nhiều cách diễn đạt độc đáo và sáng tạo (Viết câu, sử 0,25 dụng từ ngữ, hình ảnh và các yếu tố biểu cảm ) thể hiện được quan điểm và thái độ riêng, sâu sắc nhưng không trái với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ 0,25 nghĩa Tiếng Việt. Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 3 0986.217.081
4. 4 0986.217.081