Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 65, 66: Chương trình ngữ văn địa phương

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 65, 66: Chương trình ngữ văn địa phương

1. N. so¹n: 20/12/2020 N. gi¶ng:TIẾT 65, 6A,B 28 /12 ;TIẾT 66, 6 A,B 29 /12 TiÕt 65, 66: Ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n ®Þa ph­¬ng (PhÇn V¨n vµ TËp lµm v¨n) I. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1.KiÕn thøc: - N¾m ®­îc môc ®Ých, yªu cÇu cña viÖc t×m hiÓu truþen kÓ d©n gian vµ sinh ho¹t VHDG ë ®Þa ph­¬ng. - BiÕt liªn hÖ, so s¸nh víi phÇn v¨n häc DG ®· häc ®Ó thÊy sù kh¸c nhau cña hai lo¹i h×nh truyÖn kÓ d©n gian vµ sinh ho¹t v¨n ho¸ d©n gian. - Mét sè truyÖn kÓ dan gian vµ sinh ho¹t v¨n ho¸ d©n gian ë ®Þa ph­¬ng. 2.KÜ n¨ng: - KÓ chuyÖn d©n gian ®· s­u tÇm hoÆc giíi thiÖu; biÓu diÔn mét trß ch¬i d©n gian hoÆc s©n khÊu ho¸ mét truyÖn cæ d©n gian ®· häc. 3.Th¸i ®é: TÝch cùc, phÊn khëi tham gia vµo sinh ho¹t mét c¸ch cã ý thøc. 4. Hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. -Thùc hµnh cã h­íng dÉn: - §éng n·o: suy nghÜ, ph©n tÝch c¸c vÝ dô ®Ó rót ra nh÷ng bµi häc thiÕt thùc. *C¸c ph­¬ng ph¸p/ kÜ thuËt d¹y häc tÝch cùc cã thÓ sö dông. -Thùc hµnh cã h­íng dÉn: nhËn ra vµ ®Ò xuÊt c¸ch söa c¸c lçi dïng tõ TV th­êng gÆp. - §éng n·o: suy nghÜ, ph©n tÝch c¸c vÝ dô ®Ó rót ra nh÷ng bµi häc thiÕt thùc vÒ c¸ch dïng tõ. II. Hệ thống câu hỏi - Các câu hỏi, BT trong SGK. III. Phương án đánh giá. - Hình thức đánh giá: + Câu hỏi: Thực hiện trong và sau bài giảng, + Bài tập học: Thực hiện trong bài giảng - Công cụ đánh giá: Nhận xét, cho điểm - Thời điểm đánh giá: trong và sau bài giảng IV. Đồ dùng dạy học. - Giáo án, giấy A0. bảng nhóm, bút dạ. HS: S­u tÇm c¸c truyÖn DG cña ®Þa ph­¬ng hoÆc mét sè truyÖn d©n gian kh¸c . V. Hoạt động dạy và học 1. Ổn định tổ chức: Lớp 6A: ; 6B: 2. Kiểm tra bài cũ: Sự chuẩn bị của HS 3. Bài mới : *GTB: Trong ch­¬ng tr×nh SGK , chóng ta ®· ®­îc häc mét sè truyÖn d©n gian, thõ¬ng truyÖn d©n gian cã nhiÒu dÞ b¶n , ®­îc s¸ng t¸c ph¶n ¸nh theo vïng miÒn, d©n téc. Thêi gian qua chóng ta ®· s­u tÇm ®­îc nh÷ng truyÖn d©n gian nµo, giê häc nµy chóng ta cïng nhau trao ®æi ®Ó hiÓu thªm vèn v¨n ho¸ d©n gian cña DT vµ cña ®Þa ph­¬ng. Ho¹t ®éng cña GV – HS Néi dung 1
2. H§ 1: Nh¾c l¹i c¸c thÓ lo¹i t I. Nh¾c l¹i nh÷ng thÓ lo¹i truyÖn DG ®· häc ë ch­¬ng DG ®· häc tr×nh Ng÷ v¨n 6 – tËp 1. 1.TruyÖn truyÒn thuyÕt ? HS; Nh¾c l¹i tªn c¸c thÓ 2.TruyÖn cæ tÝch. lo¹i VHDG ®· häc, tªn v¨n 3.TruyÖn ngô ng«n. b¶n øng víi mçi thÓ lo¹i. 4.TruyÖn c­êi. II.Trao ®æi nhãm vÒ c¸c néi dung ®· chuÈn bÞ. H§ 2: Trao ®æi nhãm vÒ néi dung ®· chuÈn bÞ HS; Trao ®æi c¸c néi dung ®· chuÈn bÞ nh­: ThÓ lo¹i c¸c III. S­u tÇm vµ thèng kª c¸c t¸c phÈm VHDG cña ®Þa truyÖn s­u tÇm ®­îc , bµi h¸t, ph­¬ng vµo b¶ng ®ång dao, STT Tªn Néi dung HS; KÓ chuyÖn ®· s­u tÇm truyÖn chÝnh ®­îc *So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a truyÖn DG ®· häc vµ truyÖn DG ë ®Þa ph­¬ng em. IV. Những trò chơi dân gian và các hình thức sinh hoạt H§ 3: So s¸nh văn hóa dân gian ở Bắc Kạn: -LÔ héi lång tång. ?Ngoµi c¸c truyÖn DG ®· s­u -Héi tung cßn, tÇm ®­îc, ë quª h­¬ng em -H¸t sli, h¸t l­în, cßn cã c¸c sinh ho¹t v¨n ho¸ nµo ? HS diÔn HS nhËn xÐt V. Kể chuyện dân gian địa phương. GV: chiếu cho HS xem đoạn Các truyện: vdeo về lễ hội lồng tồng, H¸t Đọc các truyện: Con Chó chín đuôi cứu mạng, Con Ngựa sli, h¸t l­în, Héi tung cßn. tinh khôn, Con Ruồi dẫn đường, Con Chuột ám hiệu, Con Hoạt động 5 : Tắc Kè mở lối, Con Sáo thám hiểm, Con Châu Chấu tấn * GV chia 3 nhóm, mỗi công, Hòn đá màu nhiệm đã biểu hiện dưới hình thức nhóm tự chọn 1 truyện dân chất phác, cô đọng, kỳ thú. Đọc truyện kể: Anh em Chẫu gian địa phương để kể trước Chuộc, Rết và Ốc Sên, Hổ và Cóc, Cái yếm bò, Bàn chân lớp, cả lớp nhận xét đánh giá voi . sẽ thấy óc quan sát và sự cảm nhận tinh tế của . người xưa trong quá trình thuần dưỡng thú nuôi và khao GV nhận xét, đánh giá. khát chiến thắng của họ trước những trở lực về buổi đầu khai phá trên những dẻo rừng già còn rất xa lạ và huyền bí. - Đọc sự tích Trâu húc cây chuối, Sự tích con Mèo tam thể, Sự tích Chèo bẻo, Quạ đen và Quạ khoang, Sự tích Noộc Só và Noộc Pè cà sẽ thấy sự giao thoa Kinh Tày, xuôi ngược đã hội nhập sâu sắc đến nhiều đời. 2
3. Phụ lục: SỰ TÍCH HỒ BA BỂ Ngày xưa, ở vùng Bắc Kạn, mỗi năm dân làng Nam Mẫu đều có tổ chức lễ cúng Phật lớn, gọi là lễ Vô Giá. Dân chúng khắp miền mạn ngược tề tựu lại rất đông. Một hôm, có một bà lão bệnh hủi đến làng dự lễ. Quần áo bà rách rưới, tả tơi. Người bà bốc mùi hôi hám, rất khó chịu, khiến mọi người phải lánh xa. Bà lão hủi này đến nhà nào xin ăn, đều bị xua đuổi, mắng nhiếc. Người ta sợ lây bệnh hủi. Tuy nhiên, có người biết động lòng thương hại. Đó là một người đàn bà goá, ở với con trai. Bà không kinh tởm, gọi bà lão hủi vào nhà cho ăn uống no đủ. Sau đó, bằng lòng cho bà lão ăn mày ngủ nhờ một đêm, ở góc vựa lúa, trong lều. Đến nửa đêm, hai mẹ con bỗng giật mình thức giấc, nghe có tiếng động ầm ầm dữ dội từ phiá vựa thóc. Mở cửa vựa thóc ra, không thấy bà lão hủi đâu, mà là một con rắn lớn uốn mình ầm ầm như tiếng sấm. Hai mẹ con kinh hãi trở ra, thao thức, lo sợ, không ngủ được nữa. Đến sáng, thấy bà lão đi ra từ vựa thóc, nói: - Tôi thật sự không phải là người, chỉ giả dạng ăn mày để thử lòng từ thiện của tín hữu nam nữ đến làng Năm Mẫu lễ Phật. Tất cả mọi người đều xua đuổi tôi, ngoại trừ 2 mẹ con nhà này. Họ đều là khẩu Phật tâm xà, sẽ không tránh khỏi hình phạt của bề trên đã giao phó cho tôi thi hành. Hai mẹ con bà biết thương kẻ khốn cùng, cho nên tôi xin báo trước là sắp có tai họa lớn xảy ra. Hễ khi nào thấy có nước nguồn bắt đầu đổ về đây, thì hai mẹ con hãy mau mau chạy lên đỉnh núi mà tránh. Nói xong, bà lão biến mất. Qua ngày hôm sau, trong lúc mọi người đang chen nhau đến dự lễ Phật giữa làng, bỗng nhiên, nước ở đâu cuồn cuộn đổ tới tứ phía, tràn vào thung lũng. Người ta trèo lên mái nhà, trèo lên cây. Nhưng nước cứ dâng tràn đầy lên mãi, ngập cả những nóc nhà và cây cao. Tất cả mọi người đều bị chết ngộp, trừ 2 mẹ con bà goá kia đã chạy vội thoát lên được trên đỉnh núi cao. Trên núi, hai mẹ con dựng lên một gian nhà nhỏ sinh sống. Nơi này, về sau trở thành một ngôi làng đông đúc, và ngày nay vẫn có tên là làng Năm Mẫu. Cả thung lũng bị nước tràn ngập thì hoá thành 3 cái hồ rộng lớn, mênh mông như bể, nên người ta gọi là Hồ Ba Bể. Nước ở ba hồ lưu thông nhau, nhưng ghe thuyền không thể đi được từ hồ này sang hồ kia, vì có các đập đá lớn ngăn trở. Hồ Ba Bể rộng bát ngát, nước trong xanh như ngọc bích, nổi bật giữa núi rừng hùng vĩ của miền thượng du Bắc Việt. Ý nghĩa: Câu chuyện sự tích về hồ Ba Bể muốn ca ngợi những con người có lòng nhân ái, sẵn sàng giúp đỡ, cưu mang những người nghèo khổ, hoạn nạn. Chúng ta không được ích kỷ cũng như vô cảm với những người khó khăn xung quanh chúng ta. Cần phải biết yêu thương và đùm bọc người khác khi gặp khó khăn. 4. Cñng cè: - NhËn xÐt tiÕt häc 5. DÆn dß: - TÝch cùc s­u tÇm vµ tr©n träng gi÷ g×n v¨n ho¸ cña ®Þa ph­¬ng. - ¤n tËp toµn bé néi dung Ng÷ v¨n ®· häc chuÈn bÞ cho lµm bµi häc k×. VI. Rút kinh nghiệm giờ dạy 3