Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 9 - Môn Lịch sử

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 9 - Môn Lịch sử

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 HUYỆN LAI VUNG NĂM HỌC 2015 – 2016 ĐỀ CHÍNH THỨC MÔN THI: LỊCH SỬ Thời gian làm bài: 150 phút Ngày thi: 17/01/2016 Họ và tên thí sinh: Số báo danh: Chữ ký của giám thị 1: Chữ ký của giám thị 2: NỘI DUNG ĐỀ THI (Đề thi có 02 trang, gồm 7 câu) Câu 1 (3,0 điểm) a) Hãy nêu những nguyên nhân dẫn tới sự thành lập nhà nước Văn Lang. b) Kể tên 2 phát minh lớn thời Phùng Nguyên – Hoa Lộc. Em có đánh giá gì về ảnh hưởng của 2 phát minh lớn thời Phùng Nguyên – Hoa Lộc đối với cuộc sống của người nguyên thủy trên đất nước ta. Câu 2 (3,0 điểm) a) Lập bảng thống kê các cuộc kháng chiến, khởi nghĩa chống ngoại xâm từ thế kỷ X đến thế kỷ XV theo mẫu sau: Tên cuộc kháng Tên người Chiến thắng Thời gian chiến, khởi nghĩa lãnh đạo quan trọng b) Từ các chiến thắng đó hãy rút ra những bài học kinh nghiệm gì trong quá trình bảo vệ độc lập dân tộc? Câu 3 (2,0 điểm) Tại sao thực dân Pháp lại chọn Đà Nẵng là nơi mở màn cho cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam? Kế hoạch “ Đánh nhanh, thắng nhanh” của thực dân Pháp có thực hiện được không? Vì sao? Câu 4 (3,0 điểm) Trình bày nội dung cơ bản của chính cương vắn tắt và sách lược vắn tắt do Nguyễn Ái Quốc khởi thảo đầu năm 1930. Tại sao nói Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là một bước ngoặt lịch sử vĩ đại của cách mạng Việt Nam? Câu 5 (3,0 điểm) Tại sao Đảng ta phát động Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cách mạng tháng Tám? Vì sao nói thời cơ của cách mạng tháng Tám là thời cơ ngàn năm có một?
2. Câu 6 (2,5 điểm) Vì sao Cách mạng tháng Mười Nga 1917 được đánh giá là một sự kiện lịch sử vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại ở thế kỷ XX? Để thoát khỏi khủng hoảng trong những năm 1921-1925, Liên Xô đã thực hiện những nội dung chủ yếu nào của chính sách kinh tế mới? Câu 7 (3,5 điểm) Hãy nêu những nguyên nhân dẫn đến sự phát triển thần kỳ của nền kinh tế Nhật Bản trong những năm 60, 70 của thế kỷ XX. Từ những nguyên nhân trên, có thể rút ra những bài học kinh nghiệm gì cho Việt Nam trong quá trình xây dựng phát triển đất nước? HẾT Lưu ý: Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.
3. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM HUYỆN LAI VUNG KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 NĂM HỌC 2015 – 2016 Hướng dẫn chấm gồm 05 trang MÔN: LỊCH SỬ I. HƯỚNG DẪN CHUNG: 1. Học sinh làm bài không theo cách nêu trong hướng dẫn chấm nhưng đúng, chính xác, chặt chẽ thì cho đủ số điểm của câu đó. 2. Việc chi tiết hóa (nếu có) thang điểm trong hướng dẫn chấm phải đảm bảo không làm sai lệch hướng dẫn chấm và phải được thống nhất thực hiện trong tổ chấm thi. 3. Điểm toàn bài tính theo thang điểm 20, làm tròn số đến 0,25 điểm. II. HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM: Câu 1 (3,0 điểm) Nội dung Điểm a) Hãy nêu những nguyên nhân dẫn tới sự thành lập nhà nước 1,5 Văn Lang. - Do sản xuất phát triển, cuộc sống định cư, làng chạ mở rộng, hình 0,25 thành những bộ lạc lớn. - Xã hội có sự phân hóa kẻ giàu người nghèo. 0,25 - Nhu cầu đoàn kết để bảo vệ sản xuất nông nghiệp (chống thiên tai). 0,25 - Nhu cầu mở rộng giao lưu, tự vệ và đoàn kết chống ngoại xâm. 0,25 - Các làng bản khi giao với nhau cũng có xung đột, ngoài xung đột 0,25 giữa người Lạc Việt với các tộc người khác còn xảy ra xung đột giữa các bộ lạc Lạc Việt với nhau. => Cần có người chỉ huy, tổ chức để giải quyết các xung đột đó. 0,25 b) Kể tên 2 phát minh lớn thời Phùng Nguyên – Hoa Lộc. Đánh giá gì về ảnh hưởng của 2 phát minh lớn thời Phùng Nguyên – Hoa 1,5 Lộc đối với cuộc sống của người nguyên thủy trên đất nước ta. - 2 phát minh lớn thời Phùng Nguyên – Hoa Lộc là: + Thuật luyện kim 0,25 + Nghề nông trồng lúa nước 0,25 - Đây là 2 phát minh có ý nghĩa rất quan trọng đối với cuộc sống con 0,25 người. + Thuật luyện kim: chất liệu bền, hình thức đẹp, mở ra con đường 0,25 tìm kiếm nguyên liệu mới. + Nghề nông trồng lúa nước: giúp con người chủ động hơn trong trồng trọt, tích lũy lương thực, từ đó định cư lâu dài, tăng thêm các 0,25 hoạt dộng giải trí => 2 phát minh lớn ra đời góp phần tạo ra một cuộc sống mới, chuẩn 0,25 bị cho con người bước sang thời đại mới- thời đại dựng nước.
4. Câu 2 (3,0 điểm) Nội dung Điểm a) Lập bảng thống kê các cuộc kháng chiến, khởi nghĩa chống 2,0 ngoại xâm từ thế kỷ X đến thế kỷ XV theo mẫu sau: Tên cuộc kháng Thời Tên người Chiến thắng quan chiến, khởi nghĩa gian lãnh đạo trọng 1. Kháng chiến chống Tống 981 Lê Hoàn Bạch Đằng thời Lê Mỗi 2. Kháng chiến cuộc 1075 – Lý Phòng tuyến chống Tống kháng 1077 Thường Kiệt Như nguyệt chiến, thời Lý khởi Đông Bộ Đầu; 3. Ba lần kháng 1258 ; nghĩa Vua nhà Trần, Chương Dương ; chiến chống quân 1285 ; đúng đặc biệt Trần Hàm Tử ; Mông Nguyên 1287- 0,5 Hưng Đạo Vạn Kiếp ; thời Trần 1288 điểm Bạch Đằng Tốt Động – Chốt 4. Khởi nghĩa 1418- Lê Lợi ; Động ; Chi Lăng Lam Sơn 1427 Nguyễn Trãi – Xương Giang b) Từ các chiến thắng đó hãy rút ra những bài học kinh nghiệm 1,0 trong quá trình bảo vệ độc lập dân tộc. - Về đường lối đấu tranh: Cần huy động sức mạnh của toàn dân vào 0,25 công cuộc bảo vệ Tổ quốc. - Về phương pháp: Kết hợp khéo léo giữa đấu tranh quân sự với 0,25 chính trị, ngoại giao. - Về nghệ thuật quân sự: Chủ động đánh giặc; tránh chỗ mạnh, đánh 0,5 chỗ yếu; thực hiện chiến tranh du kích; chớp thời cơ đánh thần tốc Câu 3 (2,0 điểm) Nội dung Điểm * Pháp chọn Đà Nẵng là nơi tấn công đầu tiên vì: 1,0 - Đà Nẵng là một tỉnh có diện tích rộng lớn, đông dân và trù phú. 0,25 - Đà Nẵng có cửa biển sâu, kín gió, tàu Pháp dễ dàng hoạt động. 0,25 - Đà Nẵng gần Huế, Pháp hy vọng khi chiếm được Đà Nẵng có thể dùng nơi đây làm bàn đạp tấn công ra Huế, buộc triều đình Huế đầu 0,5 hàng. * Kế hoạch “ Đánh nhanh, thắng nhanh” của thực dân Pháp bước 1,0 đầu thất bại vì: - Quân dân ta dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương kiên quyết đánh giặc, lập phòng tuyến, chống trả quyết liệt không cho quân Pháp 0,5 tiến sâu vào nội địa. - Vì vậy, sau 5 tháng tiến công Đà Nẵng, quân Pháp chỉ chiếm được 0,5 bán đảo Sơn Trà.
5. Câu 4 (3,0 điểm) Nội dung Điểm * Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo và được Hội nghị thành lập đảng thông qua là Cương lĩnh chính 1,0 trị đầu tiên của đảng Cộng sản Việt Nam. Những điểm chủ yếu của Cương lĩnh chính trị đầu tiên: Chiến lược cách mạng: tiến hành “ tư sản dân quyền cách mạng và 0,25 thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”. Nhiệm vụ cách mạng: đánh đổ đế quốc Pháp, bọn phong kiến, tư sản phản cách mạng, làm cho nuớc Việt Nam độc lập tự do, lập chính phủ công, nông, binh và quân đội công nông; tịch thu sản nghiệp của 0,25 đế quốc và phản cách mạng chia cho dân cày nghèo, tiến hành cách mạng ruộng đất. Lực lượng cách mạng: công nông, tiểu tư sản, trí thức, lợi dụng hoặc trung lập phú nông, địa chủ, tư sản. Cách mạng phải liên lạc với các 0,25 dân tộc bị áp bức và vô sản thế giới. Lãnh đạo cách mạng: đảng cộng sản Việt Nam, là đội tiên phong 0,25 của giai cấp vô sản. * Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là một bước ngoặt lịch sử vĩ đại 2,0 của cách mạng Việt Nam vì: - Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là kết quả của cuộc đấu tranh dân tộc và giai cấp ở Việt Nam, là sản phẩm của sự kết hợp giữa chủ 0,5 nghĩa Mác – Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước ở Việt Nam. - Là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam, khẳng định giai cấp công nhân Việt Nam đủ sức lãnh đạo cách mạng Việt Nam, 0,5 chấm dứt thời kỳ khủng hoảng về giai cấp lãnh đạo cách mạng. - Cách mạng Việt Nam thực sự trở thành bộ phận khăng khít của 0,5 cách mạng thế giới. - Đảng ra đời là sự chuẩn bị tất yếu, quyết định cho những bước phát 0,5 triển nhảy vọt về sau của cách mạng Việt Nam. Câu 5 (3,0 điểm) Nội dung Điểm * Đảng ta phát động Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cách 1,5 mạng tháng Tám vì thời cơ đã chín muồi: - Ngày 9/8/1945 , Hồng quân Liên Xô tấn công đạo quân Quan Đông 0,25 của Nhật ở Đông Bắc Trung Quốc. - Ngày 15/8/1945 phát xít Nhật đầu hàng đồng minh không điều kiện. Quan Nhật ở Đông Dương rệu rã. Bọn tay sai của chúng cũng quan 0,5 man lo sợ. Thời cơ tổng khởi nghĩa đã đến.
6. Nội dung Điểm - Ngày 14,15/8/1945 hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông Dương họp ở Tân Trào – Tuyên Quang quyết định phát động tổng 0,5 khởi nghĩa trong cả nước. - Ngày 16,17/8/1945 đại hội Quốc dân được tiến hành ở Tân Trào tán 0,25 thành chủ trương tổng khởi nghĩa. * Thời cơ của cách mạng tháng Tám là thời cơ ngàn năm có một: 1,5 - Chưa có lúc nào như lúc này, cách mạng nước ta hội tụ được những 0,25 điều kiện thuận lợi như thế. - Thời cơ “ Ngàn năm có một” chỉ tồn tại trong thời gian ngắn từ sau khi quân phiệt Nhật đầu hàng quân Đồng minh kéo vào nước ta giải 0,25 giáp quân Nhật (đầu tháng 09/1945) - Chúng ta kịp thời phát động Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trước khi quân Đồng minh (Anh, Pháp, Trung Hoa Dân Quốc) vào 0,5 Đông Dương giải giáp quân Nhật. - Cuộc Tổng khởi nghĩa diễn ra nhanh chóng thắng lợi và ít đổ máu. 0,5 Câu 6 (2,5 điểm) Nội dung Điểm * Cách mạng tháng Mười Nga 1917 được đánh giá là một sự kiện 1,5 lịch sử vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại ở thế kỷ XX vì: - Cách mạng tháng Mười đưa đến việc thành lập nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới, có ý nghĩa to lớn đối với nước Nga và 0,5 trên thế giới. - Đối với nước Nga: Sự ra đời nhà nước xã hội chủ nghĩa đã đưa nhân dân lên nắm chính quyền ở một nước chiếm 1/6 diện tích thế 0,5 giới. - Đối với thế giới: Có ảnh hưởng đến phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt phong trào đấu tranh giành độc lập của các nước thuộc địa và 0,5 phụ thuộc. * Những nội dung chủ yếu của chính sách kinh tế mới: 1,0 - Bãi bỏ chế độ trưng thu lương thực thừa, thay bằng thu thuế lương 0,25 thực. - Thực hiện tự do mua bán, mở lại các chợ. 0,25 - Tư nhân được mở xí nghiệp nhỏ. 0,25 - Khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư kinh doanh. 0,25
7. Câu 7 (3,5 điểm) Nội dung Điểm * Những nguyên nhân dẫn đến sự phát triển thần kỳ của nến kinh tế 2,5 Nhật Bản trong những năm 60, 70 của thế kỷ XX: - Sự phát triển chung của nền kinh tế thế giới, những thành tựu tiến 0,5 bộ của cách mạng khoa học kỹ thuật hiện đại, - Tận dụng tốt các yếu tố từ bên ngoài (được Mỹ viện trợ, có nhiều 0,5 đơn đặt hàng thông qua chiến tranh ở Triều Tiên và Việt Nam) - Vai trò quan trọng của nhà nước trong việc đề ra chiến lược phát 0,5 triển - Sự hoạt động có hiệu quả của các công ty Nhật (có tầm nhìn xa, sức 0,5 cạnh tranh tốt ) - Đất nước Nhật Bản có truyền thống văn hóa, giáo dục lâu đời. Con 0,5 người Nhật Bản được đào tạo chu đáo, có ý chí vươn lên * Những bài học kinh nghiệm được rút ra cho Việt Nam trong quá 1,0 trình xây dựng phát triển đất nước: - Sẵn sàng tiếp thu những giá trị tiến bộ của thế giới, nhất là những 0,25 thành tựu tiến bộ của cách mạng khoa học – kỹ thuật hiện đại, - Biết nắm bắt thời cơ, xem vai trò của Nhà nước trong việc đề ra các 0,25 chiến lược phát triển là hết sức quan trọng, - Coi trọng nhân tố con người ( ý chí vươn lên, cần cù trong lao động, tôn trọng kỷ luật ) là nhân tố có ý nghĩa quyết định nhất đối với sự 0,25 phát triển đất nước, - Giữ vững bản sắc văn hóa, truyền thống dân tộc, 0,25 Hết